Skip to main content

Κώστας Μακεδόνας: «…ορμή για γκρέμισμα [….] για κάτι καλύτερο από αυτό που έχουμε…»

Ποίηση μέσα σε ήχους του Παπαδημητρίου και μια βραδιά γεμάτη Τσιτσάνη

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Τον κύκλο οκτώ λαϊκών τραγουδιών που απαρτίζουν το άλμπουμ με τίτλο «Ο Γκρεμιστής», παρουσιάζουν ο  Δημήτρης Παπαδημητρίου και ο Κώστας Μακεδόνας.

Ο τίτλος έρχεται απ’ ευθείας από το μνημειώδες ποίημα του Κωστή Παλαμά. Ένα ποίημα-οργισμένη ελεγεία, το απόλυτα ιδεολογικό υπόβαθρο για την κοινωνική Επαναστατικότητα. Μαζί οι  εμβληματικοί  «Αποχρωματισμοί» του Βύρωνος Λεοντάρη και το συγκλονιστικό τραγούδι αγάπης και μεταφυσικής σύνδεσης του ενήλικου παιδιού με την μητέρα του, «Η Στοργή Σου με Προσμένει» του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη.

Ωστόσο,  τη μερίδα του λέοντος έχει ο Μάνος Ελευθερίου με μερικά από τα υπέροχα στιχουργήματα-παρακαταθήκη που άφησε στον Δημήτρη Παπαδημητρίου με την εντολή να τα παρουσιάσει σταδιακά και αρκετά χρόνια «αργότερα». «Ο Μεγάλος», «Μια Νύχτα που’ χα Κρίση», «Με το Μαχαίρι στο Λαιμό», «Τρεις Νύχτες νήστεψα νερό (και δέκα τ ’όνομά σου)». Τέλος, «Οι Σταθμάρχες», τραγούδι «παραγγελία» από τον ίδιο τον Μάνο Ελευθερίου στον Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Λίγες ημέρες πριν την ξεχωριστή μουσική βραδιά γεμάτη από τα διαχρονικά τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη, που θα παρουσιάσει το Σάββατο 2 Νοεμβρίου στο Ολύμπια -Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» με τη Φωτεινή Βελεσιώτου [Ακαδημίας 59, Αθήνα], ο Κώστας Μακεδόνας μίλησε μαζί  μας.

Με τι θα συναντηθεί ο ακροατής του νέου σας δίσκου;

«Με 8 υπέροχα ποιήματα, μελοποιημένα από έναν από τους σπουδαιότερους σύγχρονους συνθέτες και θα ακούσει εξαιρετικές ενορχηστρώσεις με άποψη, γνώση και φαντασία. Θα συναντήσει έναν δίσκο με αρχή, μέση και τέλος, ένα σύνολο τραγουδιών που αποτελούν ένα ολοκληρωμένο μουσικό σύμπαν. Κάτι που σπανίζει, πλέον, στις μέρες μας».

Κάποιες σκέψεις, κάποια συναισθήματα για τον «Γκρεμιστή» -το μνημειώδες  ποίημα του Παλαμά; Και τι οδήγησε στο να πάρει το όνομά του όλος ο δίσκος;

«Ο “Γκρεμιστής” είναι ένα από τα κορυφαία μας ποιήματα! Με αρκετές διαφορετικές μελοποιήσεις που αξίζει η κάθε μία να ακουστεί. Το δίπολο γκρεμιστή – κτίστη είναι αριστουργηματικό και είναι όλη του η ουσία. Η ορμή για γκρέμισμα, όχι απλώς για καταστροφή, αλλά για τη δημιουργία, για κάτι καλύτερο από αυτό που έχουμε. Ιδανικός τίτλος για τον δίσκο μας, ίσως και για τις μελλοντικές γενιές».

Θα επιλέξετε να μας πείτε κάποιους από τους στίχους του «Γκρεμιστή»;
«“Καὶ μ᾿ ἕνα Ναὶ νὰ τιναχτῶ, μ᾿ ἕνα Ὄχι νὰ βροντήξω; /
Καβάλα στὸ νοητάκι μου, δὲν τρέμω σας ὅποιοι εἶστε /
γκρικάω, βγαίνει ἀπὸ μέσα του μιὰ προσταγή: Γκρεμίστε!”»

Μάνος Ελευθερίου· λίγα λόγια σας για εκείνον και τα υπέροχα λόγια που άφησε πίσω του;
«Υπέροχος άνθρωπος, ακριβός φίλος, ποιητής στο χαρτί και στη ζωή. Η αξία του όσο περνάει ο χρόνος θα γίνεται όλο και μεγαλύτερη!»

Μιλήστε μας για τη σύνθεση του Δημήτρη Παπαδημητρίου και για τη συνεργασία σας με τον κορυφαίο μας συνθέτη.
«Ο Δημήτρης γνωρίζει όσο ελάχιστοι άνθρωποι την τέχνη της μελοποίησης. Κατανοεί τον λόγο και ξέρει να διαλέγει ποιο ποίημα να μελοποιήσει και με ποιον τρόπο. Μπορεί και μοιράζεται αυτήν τη γνώση με τους μουσικούς και τον ερμηνευτή και έτσι το αποτέλεσμα είναι πάντα εξαιρετικό· έτσι ήταν και η συνεργασία μας».

Διαβάζουμε ότι η ηχογράφηση έγινε με την παλιά «ανθρώπινη» μέθοδο· όλοι οι μουσικοί έπαιξαν ταυτόχρονα, με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου να διευθύνει την ορχήστρα. Θα μοιραστείτε μαζί μας κάτι από αυτό το κομμάτι της δημιουργικής διαδικασίας;
«Είναι μία διαδικασία που τη συναντάμε όλο και λιγότερο σε αυτή την εποχή. Η τεχνολογία κάνει θαύματα και μας ανοίγει πολλούς νέους δρόμους. Η συνθήκη, όμως, να παίζουν όλοι μαζί μουσική στον ίδιο χώρο και να συντονιζόμαστε, έχει μέσα της μαγεία και εύχομαι και στους νέους μουσικούς και ερμηνευτές να τη ζήσουν και να την αποζητούν όσο πιο συχνά γίνεται».

Τι σας έρχεται στο νου, στο άκουσμα του ονόματος Τσιτσάνης; Και μια κουβέντα σας, για την επερχόμενη συναυλία-αφιέρωμα στον σπουδαίο μας δημιουργό.
«Ο Τσιτσάνης είναι η αφετηρία μου και οι πρώτες μου συναυλίες. Ό,τι και να πούμε για τον Τσιτσάνη είναι λίγο. Το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, παρέα με την Φωτεινή Βελεσιώτου και το εργαστήρι ελληνικής μουσικής του δήμου Αθηναίων, θα παρουσιάσουμε κάποια από τα υπέροχα τραγούδια του στο θέατρο “Ολύμπια – Μαρία Κάλλας”. Πάντα χαίρομαι όταν αγγίζω αυτό το ρεπερτόριο. Είναι ένα μεγάλο μέρος του πλούτου της ελληνικής μουσικής!»

Πώς θα περιγράφατε την επαφή σας με τον κόσμο, όταν είστε επί σκηνής;
«Η αγάπη του κόσμου και η συμμετοχή του πάντα μου δίνει επιπλέον ενέργεια. Όταν νιώθω πως περνάει καλά χαίρομαι και αποδίδω ακόμα καλύτερα! Όσες φορές και να βρεθώ σε αυτή τη θέση, πάντοτε το απολαμβάνω και ζω την κάθε στιγμή στον απόλυτο βαθμό!»

Μια στιγμή, που ξεχωρίζετε, από την πλούσια καλλιτεχνική σας διαδρομή;
«Θα σας πω μία πέρα ως πέρα ανθρώπινη στιγμή. Σε μία εμφάνισή μου σε μία μουσική σκηνή μάς είχε επισκεφθεί η μοναδική Μαρινέλλα. Μαζί τραγουδήσαμε το “Πέλαγο είναι βαθύ”, χωρίς πρόβα, τελείως αυθόρμητα. Θυμάμαι ακόμα πόσο συγκινητική ήταν αυτή η στιγμή και πάντοτε θα την κρατάω μέσα στην καρδιά μου».

Πολλές ερμηνείες σας αγαπιούνται διαχρονικά.  Υπάρχουν, τελικά, βάσει της εμπειρίας σας, συστατικά απαραίτητα για να γίνει ένα τραγούδι επιτυχία;
«Αν ξέραμε από την αρχή τα συστατικά, θα γράφαμε και θα τραγουδούσαμε μόνο επιτυχίες! Αυτό που ξέρω είναι πως αντιμετωπίζουμε την εργασία μας και την τέχνη μας με αγάπη και σοβαρότητα και από εκεί και πέρα η επιτυχία ενός τραγουδιού είναι καλοδεχούμενη».

Χαρακτηριστικά που εκτιμάτε ιδιαίτερα στους άλλους;
«Χιούμορ, γενναιοδωρία, ειλικρίνεια, εργατικότητα, καθαρότητα μυαλού και λόγου, συνέπεια και ανατρεπτική σκέψη».

Και κάποια που σας απωθούν;
«Μιζέρια, ευθυνοφοβία και αγένεια».

Μια καθημερινή, αγαπημένη συνήθεια;
«Το μαγείρεμα για τους αγαπημένους μου ανθρώπους».

Κύριε Μακεδόνα, να κλείσουμε με στίχους ενός τραγουδιού;
«“Τα ποδήλατά μας όπως τα όνειρά μας ξέρουν από ανηφοριές…”»