Έφυγε από τη ζωή ο Γιώργος Λεωτσάκος, κορυφαίος μουσικολόγος, διεθνούς εμβέλειας, κριτικός μουσικής, πρωτοπόρος στην έρευνα της Έντεχνης Ελληνικής Μουσικής.
Την απώλεια του ανακοίνωσε το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου Ελλήνων Κριτικών Μουσικής, Θεάτρου και Χορού, του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αναφέρεται στην πορεία και στην προσφορά του, εκφράζοντας τα συλλυπητήριά στους οικείου του.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Το 1952 πέρασε στη δημοσιογραφία. Ταυτόχρονα σπούδαζε θεωρητικά με τον συνθέτη Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη. Το 1964 έλαβε δίπλωμα αντιστίξεως και φούγκας από το Ελληνικό Ωδείο. Κατόπιν υπήρξε αυτοδίδακτος. Ως μουσικοκριτικός κάλυψε όλο σχεδόν το φάσμα του αθηναϊκού Τύπου, από το 1959 έως τον Μάρτιο του 2021 – τότε σταμάτησε λόγω πανδημίας. Εργάστηκε στις εφημερίδες Η Καθημερινή, Μεσημβρινή (1959-1965), Τα Νέα, Το Βήμα (1965-1979), Πρωινή (1979-1980), Ελεύθερη Γνώμη (1983-1985), Πρώτη (1986-1989), Επικαιρότητα, στο εβδομαδιαίο 6 Ημέρες της Ημερησίας (1999-2002), στο Εξπρές (2003-2013) και στο ηλεκτρονικό περιοδικό κριτικής μουσικής, θεάτρου, χορού και εικαστικών τεχνών Critics΄ Point (2013-2020).
Το 1981 υπήρξε ο πρώτος μουσικολόγος του κόσμου που επισκέφθηκε την σοσιαλιστική Αλβανία, γνωρίζοντας σε βάθος το ιδιόμορφο και εντυπωσιακά αποδοτικό σύστημα της μουσικής ζωής, παιδείας και παραγωγής. Ερευνητικό υλικό του για την ΕΕΜ δημοσίευσε στην εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος – Larousse – Britannica, στο Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, αλλά και, κυρίως, στην παγκοσμίου κύρους αγγλική μουσική εγκυκλοπαίδεια Grove. Επίσης συμμετείχε στην αγγλόφωνη αλβανική έκδοση Biographical Dictionαry of Balkan Composers, παρουσιάζοντας Ελληνες συνθέτες.
Κυριότερα έργα του είναι τα: «Αλβανική Μουσική» (Αθήνα 1985, εκτός εμπορίου). «Λύχνος υπό τον μόδιον, Έργα Ελλήνων συνθετών για πιάνο 1847-1908» (ΠΕΚ 1999). «Παύλος Καρρέρ Απομνημονεύματα και Εργογραφία» (Μουσείο Μπενάκη, 2003). «Σπύρος Σαμάρας (1861-1917). Ο Μεγάλος Αδικημένος της Εντεχνης Ελληνικής Μουσικής. Δοκιμή βιογραφίας» (Μουσείο Μπενάκη, 2013). Επίσης, υπό τον γενικό τίτλο «Μουσικολογικά Ιχνηλατήματα», έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά μουσικολογικά περιοδικά 25 περίπου εκτενέστατα μελετήματα πάνω σε διαφόρους Έλληνες συνθέτες.
Ανάμεσα στις μεταφράσεις του ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι παρακάτω: «Αrmand Lanou, Καλημέρα, κύριε Ζολά» (Γ. Φέξης, 1961), «Simon Vestdijk, Ελ Γκρέκο, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος» (Άλβα, 1965), «Yasunari Kawabata Η χώρα του χιονιού» (Κέδρος, 1968), «Nguyen Du. Η κόρη με τα ξεσκισμένα σπλάχνα» (Κέδρος, 1969), «Emile Vuillermoz, Ιστορία της Μουσικής», 2 τόμοι (Υποδομή, 1980 -1981), «Βenvenuto Cellini Η ζωή του Μπενβενούτο Τσελλίνι, Φλωρεντινού, ιστορημένη από τον ίδιο» (Άγρα, 1994).
Τελευταία του συγγραφική εργασία αποτελεί η μελέτη αφιερωμένη στο έργο του Σπύρου Σαμάρα, Αναλύσεις Σκηνικών Έργων, Α’ και Β’ τόμος (24 γράμματα, 2024).
Πληροφορούμενη την απώλεια του Γιώργου Λεωτσάκου, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Η απώλεια του Γιώργου Λεωτσάκου κλείνει μια δημιουργική ζωή δεκαετιών, αφιερωμένη στη διάσωση και την ανάδειξη της ελληνικής έντεχνης μουσικής. Ο Γιώργος Λεωτσάκος συνδύασε αρμονικά, στην πολύχρονη πορεία του, την υψηλού επιπέδου κριτική στον Τύπο και την παρουσία στο ραδιόφωνο με την ακάματη μελέτη της μουσικής. Αφιερώθηκε επί δεκαετίες στην ανεύρεση και την καταλογογράφηση χαμένων ή διασκορπισμένων έργων Ελλήνων συνθετών, συγκεντρώνοντας ένα πολύτιμο υλικό, αλλά και με την τεκμηρίωση της ελληνικής μουσικής και την επανατοποθέτησή της στο εκάστοτε ιστορικό και κοινωνικό της συγκείμενο. Ο Γιώργος Λεωτσάκος μας καταλείπει ένα ογκωδέστατο συγγραφικό έργο, αποτελούμενο από δεκάδες μονογραφίες, καταγραφές μαρτυριών και εκατοντάδες κριτικές και εγκυκλοπαιδικά λήμματα, το οποίο αποτελεί αναντικατάστατη πηγή για την ιστορία της νεότερης μουσικής μας. Μας αφήνει, όμως, και ένα υπόδειγμα συστηματικής και εμβριθούς ενασχόλησης με την Τέχνη, καθόλα άξιο να βρει μιμητές.
Στην οικογένειά του και τους φίλους του απευθύνω ειλικρινή συλλυπητήρια.
Με ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήριά του τονίζοντας:
«Το ΚΚΕ με μεγάλη συγκίνηση και σεβασμό αποχαιρετά τον κορυφαίο μουσικολόγο και κριτικό μουσικής Γιώργο Λεωτσάκο, έναν πρωτοπόρο και πρωτεργάτη ερευνητή της Έντεχνης Ελληνικής Μουσικής με διεθνή αναγνώριση. Ως δημιουργικό πνεύμα, ο βαθιά και πολύπλευρα καλλιεργημένος αυτός άνθρωπος μας αφήνει μια πολύτιμη παρακαταθήκη που, μαζί με την πλούσια αρθρογραφία του επί 60 χρόνια στον αθηναϊκό τύπο, περιλαμβάνει πολλές μελέτες σε περιοδικά, ένα σοβαρό μεταφραστικό έργο και μια σημαντικότατη εργογραφία, καρπό των πολύχρονων ερευνών του στο έργο των Ελλήνων κυρίως μουσουργών. Ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματά του αποτελεί το γεγονός ότι πρώτος αυτός ανακάλυψε, μελέτησε και δημοσίευσε επιστημονική μελέτη για την Επτανησιακή Σχολή. Υπήρξε ακόμη ο πρώτος διεθνώς μουσικολόγος που επισκέφτηκε τη σοσιαλιστική Αλβανία για να μελετήσει από κοντά το ιδιαίτερο και εξαιρετικά αποτελεσματικό σύστημα μουσικής παιδείας και παραγωγής αυτής της χώρας.
Εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας στην οικογένεια και τους οικείους του».
