Η αυλαία των Συμφωνικών βραδιών της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας Αθηνών στο Ωδείο Αθηνών για το 2024 ανοίγει το Σάββατο 13 Ιανουαρίου στο Αμφιθέατρο Ιωάννης Δεσποτόπουλος, με μια πολυαναμενόμενη συναυλία· ο τίτλος της αναφέρεται σε ένα έργο-ογκόλιθο για το συμφωνικό ρεπερτόριο: «Σεχραζάντ» του Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ [Βασ. Γεωργίου B΄ 17-19 -είσοδος από την οδό Ρηγίλλης].
Τη συμφωνική αυτή σουίτα, ο Ρώσος συνθέτης συνέθεσε το καλοκαίρι του 1888, εμπνευσμένος από το αριστούργημα της αραβικής λογοτεχνικής παράδοσης «Χίλιες και μία νύχτες». Το έργο αυτό είναι σίγουρα το σπουδαιότερο και το πιο γνωστό του. Ταυτόχρονα, άσκησε τεράστια επίδραση στους μεταγενέστερους τόσο ως προς το ύφος όσο και για την εξαιρετικά πλούσια και ευρηματική ενορχήστρωσή του, και κατέταξε τον Ρίμσκι-Κόρσακοφ ανάμεσα στους κορυφαίους συνθέτες και ενορχηστρωτές όλων των εποχών.
Το «Συμφωνικό Πρελούδιο» του Τζάκομο Πουτσίνι πλαισιώνει το μουσικό πρόγραμμα της βραδιάς. Πρόκειται για μία συμφωνική φαντασία που γράφτηκε το 1881-2, πριν ακόμη γίνει ο παγκόσμια γνωστός συνθέτης όπερας, και όσο ακόμη σπούδαζε στο Κονσερβατόριο του Μιλάνου.
Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν από το πρόγραμμα της συναυλίας τα έργα δύο μεγάλων Ελλήνων εν ζωή συνθετών:
«Μια προσευχή» του πολυγραφότατου Άλκη Μπαλτά, έργο του 2002. Η αρχική σύνθεση ήταν για 8 βιολοντσέλα και αργότερα ο συνθέτης έκανε τη μεταγραφή για 8 βιόλες, η οποία θα ακουστεί για πρώτη φορά στις 13 Ιανουαρίου.
«Το Μικρό αφιέρωμα» του συνθέτη και μουσικολόγου Γιώργου Ζερβού, που γράφτηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το 2021,για πλήρη ορχήστρα, θα παιχτεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση.
Τη συναυλία θα διευθύνει ο Ιταλός μαέστρος Matteo Dal Maso, νικητής του 5ου Διεθνούς Masterclass και Διαγωνισμού Διεύθυνσης Ορχήστρας, που διεξήχθη το Μάρτιο του 2023 από τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, με μέντορα και διδάσκοντα, τον αρχιμουσικό Μιχάλη Οικονόμου.
Περισσότεροι από 200 νέοι μαέστροι από όλο τον κόσμο δήλωσαν συμμετοχή, 14 τελικά επιλέχθηκαν για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα και να διευθύνουν την ορχήστρα, ένας όμως ψηφίστηκε από τους ίδιους τους μουσικούς στην 1η θέση: ο ταλαντούχος Matteo Dal Maso, ο οποίος δραστηριοποιείται κατά βάση στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Μιλήσαμε μαζί του.
«Σεχραζάντ» ο τίτλος της συναυλίας στο Ωδείο Αθηνών. Βάλτε μας στο κλίμα σας παρακαλώ.
«Η συναυλία στο Ωδείο Αθηνών, με τίτλο “Σεχραζάντ” θα είναι συναρπαστική. Θα συνδυάσουμε τις όμορφες μελωδίες του Πουτσίνι αλλά και τα ανατολίτικα χρώματα της Σεχραζάντ από τις “Χίλιες και μία νύχτες”. Συγκεκριμένα, θα ξεκινήσουμε με το “Preludio Sinfonico” του Πουτσίνι, τιμώντας τα 100 χρόνια από τον θάνατο του συνθέτη. Στη συνέχεια, θα παρουσιάσουμε τη διάσημη σύνθεση του Ρίμσκι-Κόρσακοφ, “Σεχραζάντ”, γνωστή για τις περίπλοκες προκλήσεις της, που πιστεύω ότι θα αναδείξει τις ερμηνευτικές δυνατότητες της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας. Τέλος, θα παρουσιάσουμε σε παγκόσμια πρεμιέρα το “Μικρό Αφιέρωμα” του Γιώργου Ζερβού. Θα είναι μια βραδιά γεμάτη με ποικίλη και μαγευτική μουσική!»
Τι κρατάτε από τις σπουδές σας;
«Είχα την τύχη να σπουδάσω μουσική σε δύο διαφορετικά μέρη. Έμαθα κλαρινέτο, πιάνο και σύνθεση στην Ιταλία στο Conservatorio G. Verdi του Τορίνο. Ο χρόνος μου εκεί ήταν ιδιαίτερα πολύτιμος, καθώς το “παλαιού τύπου” ωδείο παρείχε ένα πλούσιο περιβάλλον γεμάτο ιστορία και πολιτισμό. Στη συνέχεια, μετακόμισα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου επικεντρώθηκα στη διεύθυνση ορχήστρας στο Royal Northern College of Music. Στο Μάντσεστερ, βρέθηκα σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον, όπου απέκτησα ανεκτίμητη εμπειρία στην τέχνη της διεύθυνσης. Και τα δύο περιβάλλοντα υπήρξαν απίστευτα θετικά και καθοριστικά για τη διαμόρφωση της μουσικής μου ικανότητας».
Ποια είναι η θέση της Ιταλίας στη συμφωνική μουσική σήμερα;
«Η Ιταλία διαθέτει μερικές από τις καλύτερες ορχήστρες παγκοσμίως και προσελκύει κορυφαίους μαέστρους από όλο τον κόσμο. Ωστόσο, υπάρχει μια μικρή ανεπάρκεια στον τρόπο διαχείρισης των ορχηστρών. Όταν γίνεται η επιλογή της μουσικής για τις συναυλίες, οι ιταλικές ορχήστρες τείνουν να επιμένουν στα γνωστά κλασικά έργα και σπάνια παίζουν νέα κομμάτια.
Στις συναυλίες μου, προσπαθώ να δίνω ποικιλία. Επιλέγω γνωστά αγαπημένα κομμάτια, αλλά φροντίζω επίσης να παρουσιάζω νέα μουσική από τοπικούς συνθέτες. Με αυτόν τον τρόπο συστήνω φρέσκους ήχους στο κοινό και διαφοροποιώ την συμφωνική μουσική».
Εμπόδια που έχετε συναντήσει στη μέχρι τώρα πορεία σας;
«Το να είσαι μαέστρος είναι δύσκολο αλλά και συναρπαστικό. Πρέπει να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό από την πρώτη πρόβα μέχρι τη συναυλία, και να το κάνουμε αυτό κάθε εβδομάδα. Μερικές φορές είναι δύσκολο να διατηρήσουμε την ίδια ενέργεια και ποιότητα κάθε μέρα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα, αλλά ξέρω ότι είναι μέρος αυτής της δουλειάς και μαθαίνω να το χειρίζομαι».
Κάποιος Μαέστρος που έχετε ως πρότυπο;
«Είναι δύσκολο να διαλέξω μόνο έναν μαέστρο που είναι πρότυπο για εμένα. Μαθαίνω από κάθε μαέστρο με τον οποίο συνεργάζομαι ή παρακολουθώ σε βίντεο. Θαυμάζω πραγματικά τον Paavo Jarvi για τον Beethoven, τον Abbado για τον Mahler, τον Muti για τον Verdi και τον Temirkanov για τον Rachmaninoff. Αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι που εκτιμώ. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για μένα είναι να προσλαμβάνω τις γνώσεις αυτών των μεγάλων μαέστρων και να τις ενσωματώνω στη δική μου αντίληψη και ερμηνεία».
Είναι μοναχικός ο ρόλος του Διευθυντή Ορχήστρας;
«Ο ρόλος ενός μαέστρου δεν είναι μοναχικός. Ενώ υπάρχουν στιγμές ατομικής προετοιμασίας, ο μαέστρος συνεργάζεται στενά με τους μουσικούς κατά τη διάρκεια των προβών και των παραστάσεων. Όλοι προσπαθούν από κοινού να δώσουν πνοή στη μουσική, κάτι που απαιτεί επικοινωνία και συντονισμό με ολόκληρη την ορχήστρα».
Πού θα θέλατε να βρίσκεστε επαγγελματικά σε δέκα χρόνια;
«Σε δέκα χρόνια, βλέπω τον εαυτό μου να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο ως προσκεκλημένος μαέστρος σε συμφωνικές ορχήστρες και ορχήστρες όπερας. Επιπλέον, θα μου άρεσε πολύ να έχω μια θέση μουσικού διευθυντή, καθώς απολαμβάνω πραγματικά να δημιουργώ ισχυρούς δεσμούς με τις ορχήστρες που έχω το προνόμιο να διευθύνω».
Τι κρατάτε από την εμπειρία σας στο Masterclass;
«Μιλώντας για σπουδαίους μαέστρους, είναι ασυνήθιστο να βρει κανείς κάποιον που να είναι εξαιρετικός τόσο στη διεύθυνση όσο και στη διδασκαλία. Ο Μιχάλης Οικονόμου είναι ένας τέτοιος μαέστρος, που μοιράζεται το πάθος του με τους μαθητές αποτελεσματικά. Αυτό που εκτίμησα στη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών είναι ότι ο Μιχάλης μάς επέτρεψε να συνεργαστούμε με μια κορυφαία ορχήστρα χωρίς να επιβάλλει το δικό του όραμα. Αντίθετα, μας παρείχε τα εργαλεία για να εκφράσουμε τις δικές μας ερμηνείες. Έτσι, αυτό το Masterclass είναι για εμένα ένα από τα καλύτερα που έχω παρακολουθήσει μέχρι στιγμής!»
