Στα γενέθλια 10 χρόνων λειτουργίας του Μουσείου Ακρόπολης, όταν η πρώτη φορά που περπατήσαμε στα έγκατα του Μουσείου, βιώνοντας μια πρωτόγνωρη εμπειρία, όταν συμπεριλήφθηκε στους επισκέψιμους χώρους το επίπεδο της αρχαιολογικής ανασκαφής στη βάση του κτηρίου, ένα τεράστιο in situ έκθεμα που έφερε στο σήμερα την αυθεντική ατμόσφαιρα της αρχαίας αθηναϊκής γειτονιάς νότια της Ακρόπολης.
Πρόκειται για ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο και στην καθημερινότητα των ανθρώπων που έζησαν στη σκιά του βράχου της Ακρόπολης για περισσότερο από 4.500 χρόνια.
Το όραμα, το οποίο είχε παρουσιάσει με περηφάνια ο εκλιπών Δημήτρης Παντερμαλής, ολοκληρώνεται φέτος το καλοκαίρι, στις 26 Ιουνίου, με το άνοιγμα στο κοινό του Μουσείου της Ανασκαφής, ένα «Μουσείο μέσα στο Μουσείο», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, στον καθιερωμένο ετήσιο απολογισμό, ο διευθυντής Νικόλαος Σταμπολίδης, που φάνηκε να μοιράζεται τον ίδιο ενθουσιασμό για το εγχείρημα στο επίπεδο της ανασκαφής, όσο και τη συνεχή εξέλιξη της εμπειρίας του Μουσείου χωρίς να επαναπαύεται στα ρεκόρ των εισιτηρίων.
Η αρχαιολογική ανασκαφή
Μία αρχαία γειτονιά της Αθήνας ενσωματώνεται μοναδικά στην αρχιτεκτονική του Μουσείου Ακρόπολης ως ένα ακόμα έκθεμα, που συνδιαλέγεται με τα αριστουργήματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που παρουσιάζονται στους ορόφους του. Χτισμένη στην ομαλή συνέχεια της νότιας πλαγιάς του βράχου, φιλοξενεί τη ζωή και τις δραστηριότητες του ανθρώπου από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τον 12ο αι. μ.Χ. Δρόμοι, σπίτια, λουτρά, εργαστήρια και τάφοι συνθέτουν μια περίπλοκη εικόνα αρχαιολογικών καταλοίπων, με καλύτερα διατηρημένα αυτά της ύστερης αρχαιότητας.
Σήμερα είναι ορατό μόνο ένα μέρος όσων έφεραν στο φως οι ανασκαφές του οικοπέδου Μακρυγιάννη, όπως ονομάζεται ο περίκλειστος χώρος γύρω από το Μουσείο. Ένα άλλο μέρος διατηρείται σε κατάχωση, ενώ ένα ακόμα έχει απομακρυνθεί για να κατασκευαστούν τα υπόγεια επίπεδα του Μουσείου και του σταθμού «Ακρόπολη» του Μετρό.
Εκτός από τα κτήρια, οι ανασκαφές του οικοπέδου Μακρυγιάννη έφεραν στο φως πλήθος αντικειμένων – γλυπτά, αγγεία, νομίσματα – που προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή των κατοίκων της περιοχής, στη μεγάλη ιστορική διαδρομή της.
Σε διάλογο με την αρχαία γειτονιά
Η ανασκαφή αυτή είναι πολύ σημαντική. Βρίσκεται σε μια περιοχή για την οποία ο Θουκυδίδης στο δεύτερο βιβλίο του, που μιλάει για την ιστορία της Αθήνας, αναφέρει ότι είναι η αρχαιότερη της Αθήνας. Και επιχειρηματολογεί με τον δικό του τρόπο λέγοντας ότι εκεί βρίσκεται το πανάρχαιο ιερό του Ολυμπίου Διός, το ιερό της Γης, το ιερό του Πυθίου Απόλλωνος, το ιερό του Εν Λίμναις Διονύσου. Επίσης, οι ανασκαφές έφεραν στο φως στη νοτιοδυτική γωνία έξω από το Μουσείο το ιερό του Κόδρου, του μυθικού βασιλιά της Αθήνας.
Από την πρώτη ξενάγηση του κοινού στο επίπεδο της αρχαιολογικής ανασκαφής το 2019 είχε ανακοινωθεί το πλάνο δημιουργίας ενός επιμέρους εκθετηρίου, σε διάλογο με την αρχαία γειτονιά και τα κατάλοιπα που εξερευνάς περπατώντας στους χωμάτινους δρόμους. Στη μία πλευρά, όπως θα διαπιστώσουν οι επισκέπτες, έχει δημιουργηθεί ένα πρωτοποριακό περιβάλλον ώστε να παρουσιαστούν με τον καλύτερο τρόπο συνολικά 1.150 αντικείμενα – όλα τους είναι ευρήματα από την αρχαία γειτονιά στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης, που γνωρίζουμε ότι κατοικήθηκε για περισσότερα από 4.500 χρόνια.
Στο διάστημα που μεσολάβησε από το 2019, ολοκληρώθηκε η τεκμηρίωση των αντικειμένων αυτών από το Τμήμα Συλλογής Κλασσικών, Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων και παράλληλα με τη φυσική έκθεσή τους στο νέο εκθετήριο της ανασκαφής, πρόκειται να αναρτηθούν και στον ιστότοπο του Μουσείου Ακρόπολης.
Η προσάρτηση του νέου εκθετηρίου στους επισκέψιμους χώρους του Μουσείου τον Ιούνιο δεν θα συνοδεύεται από επιπλέον επιβάρυνση στο εισιτήριο εισόδου, ωστόσο από την επόμενη χειμερινή σεζόν (δηλαδή, από 1 Νοεμβρίου) το αντίτιμο πρόκειται να αυξηθεί από τα 15 στα 20 ευρώ, διατηρώντας όμως το μειωμένο εισιτήριο στην τιμή των 10 ευρώ.
