Την Λευκάδα επισκέφτηκε χθες η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, αφενός για να εκπροσωπήσει την κυβέρνηση, στη μεγάλη γιορτή των Επτανήσων, την επέτειο της Ένωσής τους με την Ελλάδα, στις 21 Μαΐου 1864 και αφετέρου για να εγκαινιάσει την αποκατάσταση και την ανάδειξη του κάστρου Αγίας Μαύρας.
Χαράματα της 21ης Μαΐου 1864, ο λαός του νησιού είχε συγκεντρωθεί γύρω από το φρούριο της Αγίας Μαύρας να δει την αγγλική φρουρά να φεύγει, με την φρεγάτα «Μάγισσα», να υποστέλλεται η αγγλική σημαία και να υψώνεται η ελληνική. Αντίγραφο της σημαίας αυτής υψώθηκε σήμερα από το ΥΠΠΟ και κυματίζει, πάλι, στις επάλξεις του Κάστρου.
«Την 21η Μαΐου 1864, είπε η Υπουργός Πολιτισμού στο λόγο της των εγκαινίων, μέσα στην εκκλησία της Αγίας Μαύρας, πριν από 160 χρόνια, συντελείται η πρώτη εδαφική επέκταση του νεαρού ελεύθερου ελληνικού κράτους, η αφετηρία ενός αγώνα για την εθνική ολοκλήρωση, που έμελλε να κρατήσει δεκαετίες και να μας επιφυλάξει εποποιίες, αλλά και δυσβάστακτες καταστροφές και θυσίες. Η ενσωμάτωση της Επτανήσου στον εθνικό κορμό είναι, ασφαλώς, πολυσήμαντη και φέρνει την Ελλάδα πιο κοντά στη Δύση και την Ευρώπη, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Μύχιος πόθος των Ελλήνων του 19ου αιώνα, ήδη από την Επανάσταση, δεν ήταν μόνο η εθνική χειραφέτηση και ολοκλήρωση, αλλά και η σύγκλιση του νεοσύστατου κράτους με τα έθνη της Δύσης. Το Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων, το οποίο ενσωματώνεται στο ελληνικό βασίλειο έδωσε ένα νέο μέτρο προς το οποίο έπρεπε να συγκλίνει το ελληνικό κράτος. Εντελώς, ενδεικτικά αναφέρω ότι τα Επτάνησα διέθεταν αστικό κώδικα (ο γνωστός Πολιτικός Κώδιξ των Ιονίων Νήσων), σύγχρονα σωφρονιστήρια και αστυνομία που ακολουθούσαν τις διεθνείς τάσεις της εποχής, αλλά και αποτελεσματικές και προηγμένες για τα δεδομένα της εποχής κρατικές δομές. Όλα αυτά ήταν ζητούμενο για το ελληνικό βασίλειο, που αγωνιζόταν να συγκλίνει με τα πρότυπα της Ευρώπης».
«Παράλληλα η ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα έφερε, στο εθνικό κοινοβούλιο μια γενιά πολιτικών με προοδευτικές θέσεις, που, ομολογουμένως, λίγη σχέση είχαν με τους συναδέλφους τους από την Παλιά Ελλάδα, που βασίζονταν στα προσωπικά πολιτικά δίκτυα, τις ευκαιριακές συμμαχίες και τις διαρκείς κομματικές μεταπηδήσεις. Τα στελέχη του Κόμματος των Ριζοσπαστών, που είχε πρωτοστατήσει στον αγώνα για Ένωση, ήρθε να εμπλουτίσει στη συνέχεια το πολιτικό προσωπικό της Ελλάδας, κομίζοντας νεωτερικές ιδέες για την πολιτική και την οργάνωση του κράτους, αλλά και νεωτερικές, ρηξικέλευθες ιδέες. Το ριζοσπαστικό πνεύμα που γεννήθηκε και άνθησε στα Επτάνησα ήρθε να επιδράσει καταλυτικά και στα πολιτικά ήθη της Ελλάδας, στηρίζοντας το αίτημα του εκσυγχρονισμού. Και, όπως και πριν από την Ένωση, ήταν πολλοί οι Επτανήσιοι που στελέχωσαν, χάρη στη μόρφωση και τα προσόντα τους, θέσεις-κλειδιά του μικροσκοπικού, τότε, κρατικού μηχανισμού».
Στη συνέχεια η Υπουργός αναφέρθηκε στην αποκατάσταση του Κάστρου. «Επιλέξαμε, την σημερινή 160η επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων για λόγους συμβολικούς, να εγκαινιάσουμε το Κάστρο της Αγίας Μαύρας, το μνημείο που ταυτίζεται με το νησί. Σε έγγραφα και χάρτες της μεταβυζαντινής εποχής, η Λευκάδα καταγράφεται ως Αγία Μαύρα. Γνώρισε, ανά τους αιώνες, πολλούς κυριάρχους, που άφησαν τα ίχνη τους. Το διαπίστωσα η ίδια στις αλλεπάλληλες αυτοψίες μου, κατά την πρόοδο των εργασιών. Αυτά έπρεπε να αναδειχθούν ισόρροπα, για να μυήσουν τον επισκέπτη στην ίδια την ιστορία της Λευκάδας. Το Κάστρο αποτελεί ένα εμβληματικό και επιβλητικό μνημείο, άμεσα συνυφασμένο με την πορεία του νησιού στη διαχρονία. Αυτό δημιουργούσε πρόσθετες απαιτήσεις και επί πλέον φροντίδα για την αποκατάστασή του. Οι εργασίες, που υλοποιήθηκαν με αυτεπιστασία από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, υπό την διεύθυνση της σημερινής Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ολυμπίας Βικάτου, ήταν εξαιρετικά απαιτητικές, και κράτησαν σχεδόν έξι χρόνια.
Όπως, σε κάθε σχέδιο ανάλογου βεληνεκούς, χρειάστηκε να εξασφαλίσουμε τη χρηματοδότηση και να παραμερίσουμε τα εμπόδια -τεχνικά, γραφειοκρατικά και πρακτικά- για να φτάσουμε στην ολοκλήρωσή του. Το γεγονός ότι η αποκατάσταση του Κάστρου της Αγίας Μαύρας, όπως και του Κάστρου της Ναυπάκτου, βραβεύτηκαν από τον διεθνή φορέα Τhe Fortress Study Group, αποδεικνύει την ποιότητα των εργασιών αποκατάστασης. Για το ΥΠΠΟ είναι μια μεγάλη ηθική ικανοποίηση και μια έμπρακτη επιβράβευση όλων όσων μόχθησαν για την αποκατάσταση των μνημείων και είναι επιφορτισμένοι με τη συντήρηση και την προστασία τους».
Στη συνέχεια η Υπουργός Πολιτισμού, επισκέφτηκε τον Ιερό Ναό Αγ. Γεωργίου Πόλεως Λευκάδας, ο οποίος πρόσφατα αποκαταστάθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, καθώς και τον Ιερό Ναό Αγ. Σπυρίδωνος, όπου υλοποιείται έργο αποκατάστασης του μνημείου από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το απόγευμα η Υπουργός στην αίθουσα συνεδριάσεων του Διοικητηρίου Λευκάδας προλόγισε την ημερίδα παρουσίασης του έργου «Ανάδειξη Κάστρου Αγίας Μαύρας στη Λευκάδα» και την αποκατάσταση τεσσάρων εκκλησιαστικών μνημείων Δ. Λευκάδας (Αγ. Γεώργιος πόλης, Αγ. Χαράλαμπος Κατωχωρίου, και τα Καθολικά του Αγ. Γεωργίου στους Σκάρους και της Παναγίας Οδηγήτριας στην Απόλπαινα), που υλοποιήθηκαν με αυτεπιστασίας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος. Η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στην υποχρέωση της προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ως μέρους της συλλογικής μας ταυτότητας, αλλά και στην αναπτυξιακή διάσταση του πολιτισμού, ο οποίες προσκαλεί και προκαλεί επενδύσεις, παράγει οικονομικά αποτελέσματα συνδυαζόμενα κυρίως με τον τουρισμό, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.
Η παρουσίαση της αποκατάστασης των έργων, έγινε από Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ Ολυμπία Βικάτου.
Το πρωί η Υπουργός παρευρέθηκε στην επίσημη δοξολογία στον Ιερό Ναό του Παντοκράτορα, χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Λευκάδας και Ιθάκης κ.κ. Θεόφιλου και στο τρισάγιο στον τάφο του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη που βρίσκεται πίσω από το Ιερό του ναού. Στη συνέχεια η κατέθεσε στεφάνι στο Ηρώο της πόλης, για την 160η επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα.
Στην ανακαινισμένη εκκλησία της Αγίας Μαύρας μέσα στο κάστρο, τελέστηκε αγιασμός και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Λευκάδος, αφού εξέφρασε τις θερμότατες ευχαριστίες του προς την Υπουργό για το προσωπικό της ενδιαφέρον για να ενταχθεί στο έργο ανακαίνισης του Κάστρου και ο Ναός της Αγίας Μαύρας, της απένειμε εις ένδειξη τιμής, αγάπης και σεβασμού τον Σταυρό της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος.
Πηγή: ΥΠΠΟ
Επιμέλεια: Γιώργος Κουλουβάρης
[email protected]
