Δημόσια Τέχνη και Αστικό Βίωμα: Σύγχρονες Πρακτικές και Προκλήσεις
Στις 11 και 12 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί διήμερη Επιστημονική Συνάντηση στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ» με τίτλο «Δημόσια Τέχνη και Αστικό Βίωμα: Σύγχρονες Πρακτικές και Προκλήσεις», στο Αμφιθέατρο «Ίδρυμα Ωνάσης, στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου.
Η έκθεση «ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ» διερευνά εκδοχές του αστικού βιώματος στην ελληνική τέχνη κατά τις δεκαετίες 1950 – 1970 μέσα από το βλέμμα εικαστικών δημιουργών και κινηματογραφιστών. Η σύλληψη της έκθεσης αντιμετωπίζει την πόλη ως εμπειρία, εξετάζει την αστικοποίηση, την ανοικοδόμηση και τη μετανάστευση στο πλαίσιο των ραγδαίων αλλαγών που συνέβησαν μεταπολεμικά στην ελληνική κοινωνία. Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν την πόλη όχι μόνο ως δομημένο περιβάλλον που τους εμπεριέχει, αλλά και ως καθημερινό βίωμα, ένα πλαίσιο με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι, είτε με όρους αναγνώρισης, ασφάλειας και αποδοχής είτε με όρους ανίχνευσης, διαπραγμάτευσης και σύγκρουσης.
Ποιος είναι ο ρόλος της δημόσιας τέχνης στη διαμόρφωση του αστικού βιώματος; Ολοκληρώνουμε τον κύκλο του δημόσιου προγράμματος της έκθεσης με μια διήμερη επιστημονική συνάντηση στην οποία θα μας απασχολήσει η δημόσια τέχνη ως ένας δυναμικός παράγοντας που συμβάλλει στη διαμόρφωση του αστικού βιώματος και τη νοηματοδότηση της δημόσιας σφαίρας. Στην εποχή μας ο ρόλος και η λειτουργία της δημόσιας τέχνης έχει εμπλουτιστεί με νέες διαστάσεις και πρακτικές, όπως είναι η περιβαλλοντική γλυπτική αστικού χώρου, οι εφήμερες εικαστικές παρεμβάσεις, οι περιοδικές εκθέσεις τέχνης, οι δημόσιες τοιχογραφίες και οι υβριδικές καλλιτεχνικές δράσεις σε αρχαιολογικούς χώρους.
Χώρος: Αμφιθέατρο «Ίδρυμα Ωνάσης, ΕΠΜΑΣ
Εκδηλώσεις
EΠΙΦΑΝΕΙΕΣ, ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ*/parete del lume, Μουσική performance των Αναστασίας Κότσαλη και Μιχάλη Καλκάνη
Την Τετάρτη 3 Απριλίου η ΕΠΜΑΣ φιλοξενεί τη λυρικοεικαστική performance “Parete del lume”, μια site specific δημιουργία εμπνευσμένη από την έκθεση της Ρένας Παπασπύρου στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου. Η μεσόφωνος Αναστασία Κότσαλη και ο συνθέτης Μιχάλης Καλκάνης, «βουτούν» στο έργο της εικαστικού ανατέμνοντας το ηχητικά και συνθέτοντας ένα ξεχωριστό ηχητικό πλέον “δειγματολόγιο της πόλης”. Σημεία αναφοράς τους το έργο της Ρένας Παπασπύρου Baalbeks I (Εικόνες στην Ύλη), 1986-1988 (Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου), το βιβλίο της, “Photocopies” (Αθήνα,Futura,2011) και ο διάλογός τους με αποσπάσματα του αστικού ποιήματος
του Πωλ Κωντέλ με τίτλο “Το εσωτερικό τείχος του Τόκιο”.
Σύλληψη: Αναστασία Κότσαλη. Μουσική επιμέλεια/διασκευή: Μιχάλης Καλκάνης, Αναστασία Κότσαλη
Ερμηνεύουν: Μιχάλης Καλκάνης (κοντραμπάσο – loops – electronics), Αναστασία Κότσαλη (μεσόφωνος)
Η εκδήλωση πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Μέγας Δωρητής Εθνικής Λυρικής Σκηνής: Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Χώρος: στην είσοδο της ΕΠΜΑΣ
Διάρκεια performance: 25 λεπτά. Ώρες: 18:00 και 19:00. Είσοδος δωρεάν
WOW Αθήνα 2024. Άλεξ Μυλωνά | Εκπλήρωση. Ό,τι δε γίνεται μνημείο, γίνεται αντικείμενο ή εξάρτημα
Τον Απρίλιο, στο πλαίσιο του φεστιβάλ WOW Αθήνα 2024, φιλοξενείται στην Εσπλανάδα του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), υπαίθρια έκθεση σε επιμέλεια Συραγώς Τσιάρα, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΚΠΙΣΝ με την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου (ΕΠΜΑΣ).
Η έκθεση με τίτλο «Εκπλήρωση. Ό,τι δεν γίνεται μνημείο, γίνεται αντικείμενο ή εξάρτημα», με σημείο εκκίνησης τις γλυπτικές/αρχιτεκτονικές προτάσεις που συνέλαβε και υλοποίησε η Άλεξ Μυλωνά κατά τη δεκαετία του 1970, εστιάζει στη σχέση της γυναικείας καλλιτεχνικής δημιουργίας με την ιστορική και θεσμική πραγματικότητα, τους περιοριστικούς όρους, το όνειρο και την έμπρακτη υπέρβαση. Η έκθεση αναπτύσσεται ως ένα σπονδυλωτό πρότζεκτ που συνομιλεί με το πρόγραμμα του ΚΠΙΣΝ.
Η διαδρομή του δυναμικού αυτού εγχειρήματος, με τη συνδρομή της εικαστικού Ελένης Μυλωνά, του MOMus – Μουσείου Άλεξ Μυλωνά και του Ιδρύματος Άλεξ Μυλωνά, ξεκινά τον Απρίλιο στο πλαίσιο του φεστιβάλ WOW Αθήνα 2024.
Εκθέσεις – Ξεναγήσεις – Αφιερώματα
«ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ / URBANOGRAPHY» Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970»
Η ομαδική, θεματική έκθεση «ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ / URBANOGRAPHY» Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970» συνεχίζεται έως τις 12 Μαΐου 2024 . Μία έκθεση για το αστικό βίωμα μέσα από το βλέμμα 78 δημιουργών, 202 εικαστικών έργων και 22 ταινιών, που παρουσιάζεται στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων (Κεντρικό Κτήριο).
Το ενδιαφέρον των επισκεπτών είναι μεγάλο γι’αυτό και θα συνεχιστούν οι ξεναγήσεις για το κοινό και τον Απρίλιο. Συγκεκριμένα, την Κυριακή 21 Απριλίου, στις 13.00, θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση από την διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ, Συραγώ Τσιάρα, και τις Τετάρτες 17 και 24 Απριλίου, στις 18.00, από την μουσειοπαιδαγωγό Χριστίνα Μπότσου.
“ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ” σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Με αφορμή τη συνεργασία της Ταινιοθήκης της Ελλάδος με την Εθνική Πινακοθήκη στην έκθεση «Αστυγραφία» θα πραγματοποιηθεί από τις 11 έως και 17 Απριλίου ένα πλούσιο κινηματογραφικό αφιέρωμα με τίτλο ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ στο οποίο θα προβληθούν ολόκληρες κάποιες από τις ταινίες, αποσπάσματα των οποίων παίζονται στην έκθεση. Παράλληλα, θα παρουσιαστούν και κάποιες επιπλέον ταινίες, ελληνικές αλλά και ξένες, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, με θέμα την πόλη και την ανοικοδόμηση. Τις προβολές θα προλογίσουν εκλεκτοί προσκεκλημένοι ενώ θα διοργανωθεί και μία συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που θα σχολιάσει την αναπαράσταση του αστικού βιώματος μέσα από τη ματιά σημαντικών Ελλήνων πολεοδόμων. Στο πλαίσιο αυτό, θα πραγματοποιηθούν και δύο συναυλίες, σε συνεργασία με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ, που θα παρουσιάσουν δημοφιλή μουσικά θέματα από τις ταινίες αυτές.
ΡΕΝΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ, ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ – ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ* Η διαλεκτική ανάμεσα στην καθημερινότητα και την ύλη»
Συνεχίζεται έως τις 16 Ιουνίου 2024 η έκθεση της Ρένας Παπασπύρου, ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ, ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ* Η διαλεκτική ανάμεσα στην καθημερινότητα και την ύλη. Η Ρένα Παπασπύρου, με το έργο της, καταλαμβάνει απρόσμενα σημεία της ΕΠΜΑΣ δίνοντάς τους νέα μορφή και νέα λειτουργία. Η έκθεση προκαλεί με τον τρόπο αυτό μία σειρά συναντήσεων: ανάμεσα στον θεατή και την εικόνα, στην ιστορία των καθημερινών υλικών και το παρόν τους ως έργα τέχνης, στο ίδιο το μουσείο και τον αστικό ιστό μέσα στον οποίο εντάσσεται.
Και αυτό το μήνα θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις για το κοινό. Την Κυριακή 14 Απριλίου, στις 14:00 η ξενάγηση θα διεξαχθεί από τη Σοφία Ελίζα Μπουράτση, επιμελήτρια της έκθεσης σε διάλογο με τον καλλιτέχνη Ηλία Παπαηλιάκη. Η επιμελήτρια της έκθεσης θα ξεναγήσει το κοινό στην έκθεση και τις Τετάρτες 10 και 17 Απριλίου, στις 19.00.
Είσοδος δωρεάν. Κρατήσεις: [email protected]
Σημείο συνάντησης: στον όροφο -1 του κεντρικού κτηρίου της ΕΠΜΑΣ.
Θεματικές ξεναγήσεις
«Το πορτραίτο – η αποτύπωση του προσώπου – Η ιστορία της Ελληνικής ζωγραφικής μέσα από τα πρόσωπα αυτών που την έζησαν».
Μετά από τη μεγάλη προσέλευση του κοινού στις ξεναγήσεις του Ιανουαρίου, του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου συνεχίζεται το πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα της ΕΠΜΑΣ για το πορτραίτο στην ιστορία της Ελληνικής ζωγραφικής. Σε αυτό η επιμελήτρια ΕΠΜΑΣ, υπεύθυνη θεματικών ξεναγήσεων, Μαρίνα Τομαζάνη καλεί τους επισκέπτες να παρατηρήσουν τις διαφορετικές ανάγκες καλλιτεχνών και προσώπων της ιστορίας να κρατήσουν ζωντανή τη μορφή τους μέσα στους αιώνες. Από τις ασκητικές και τρεμάμενες μορφές των Αγίων του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, ως τα πρόσωπα των Ηρώων της Επανάστασης του ’21 και τις μορφές καθημερινών ανθρώπων, βαδίζοντας χρονολογικά μέχρι το 2020. Οι επόμενες ξεναγήσεις θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 6 και το Σάββατο 13 Απριλίου, στις 12.00.
Ξενάγηση στην Εθνική Γλυπτοθήκη
Μετά τη μεγάλη επιτυχία των ξεναγήσεων που πραγματοποιήθηκαν τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο στην Εθνική Γλυπτοθήκη, έχουν προγραμματιστεί για το μήνα Απρίλιο δύο ακόμα ξεναγήσεις. Την Τετάρτη, 10 και την Τετάρτη 24 Απριλίου, στις 18.00, η επιμελήτρια της συλλογής Νεοελληνικής και Ευρωπαϊκής Γλυπτικής Τώνια Γιαννουδάκη θα ξεναγήσει το κοινό στη μόνιμη έκθεση στην Εθνική Γλυπτοθήκη. Είναι η μοναδική έκθεση στην οποία ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει, συγκεντρωμένα, έργα των σημαντικότερων Νεοελλήνων γλυπτών και να παρακολουθήσει την αρχή και την εξέλιξη της Γλυπτικής από την ίδρυση του νεότερου Ελληνικού κράτους έως τις μέρες μας. Στην Εθνική Γλυπτοθήκη παρουσιάζονται επίσης μερικά από τα σημαντικότερα γλυπτά ξένων καλλιτεχνών της συλλογής της Πινακοθήκης.
Εκπαιδευτικά Προγράμματα Απριλίου
«Ανοιξιάτικος Χορός» Ένα θεματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για οικογένειες με παιδιά από 8 – 12 ετών με αφορμή το έργο του Μέμου (Αγαμέμνων) Μαρκή, Ανοιξιάτικος Χορός. «Όταν ερχόταν η άνοιξη, ακόμα και αν δεν ήταν ακόμα πραγματική, το μόνο ζήτημα που είχε σημασία ήταν που θα είναι κανείς πιο χαρούμενος. Η μοναδική καταστροφή ήταν οι άνθρωποι και, αν μπορούσες να τους αποφύγεις, οι δυνατότητες ήταν απεριόριστες. Οι άνθρωποι ήταν πάντα αυτοί που έθεταν τα όρια στη χαρά με την εξαίρεση λίγων που ήταν τόσο ευχάριστοι όσο και η άνοιξη.» Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Μια κινητή γιορτή
Χώρος: Εθνική Γλυπτοθήκη, Γουδή, Ημερομηνία: Κυριακή 7 Απριλίου 2024, Ώρα: 12:30
«Στη φωλιά» Ένα πασχαλινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για οικογένειες με παιδιά από 6 – 12 ετών με αφορμή το έργο του Θεόδωρου Παπαγιάννη, Φωλιά. Η συγκεκριμένη βιωματική δράση έχει σκοπό να γίνει η αφορμή για μια αυθεντική συνάντηση του κόσμου των παιδιών με την πολιτιστική μας κληρονομιά και να δημιουργήσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα εκφράσουν νέα συναισθήματα και ευφάνταστα πασχαλινά δημιουργήματα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται με διαδραστικό παιχνίδι.
Χώρος: Εθνική Γλυπτοθήκη, Γουδή, Ημερομηνία: Κυριακή των Βαΐων, 28 Απριλίου 2024, Ώρα: 12:30 μ.μ.
«Τα Μυστικά των Κουνελιών» Ένα πασχαλινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για οικογένειες με παιδιά από 3 – 5 ετών με αφορμή το έργο του Πολυχρόνη Λεμπέση, Το παιδί με τα κουνέλια. Περιλαμβάνει παιχνίδι εξερεύνησης, παρατήρηση επιλεγμένων εκθεμάτων, αφήγηση ιστορίας και εργαστήρι πασχαλινής θεματογραφίας.
Χώρος: Κεντρικό κτήριο ΕΠΜΑΣ, Ημερομηνίες: 24 Απριλίου 2024 στις 18:00 και 27 Απριλίου στις 11:00.
ΜΑΓΙΚΟ ΡΑΒΔΑΚΙ «Την άνοιξη αν δεν την βρεις, τη φτιάχνεις» Άλλο ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για οικογένειες με παιδιά από 3 – 5 ετών, εμπνευσμένο από το έργο του Drechsler Johnann Baptist, Δοχείο με άνθη, από τη συλλογή της Δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής της Εθνικής Πινακοθήκης. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με εργαστήρι ανοιξιάτικων δημιουργημάτων.
Χώρος: Κεντρικό κτήριο ΕΠΜΑΣ, Ημερομηνίες: Σάββατο 6 και 20 Απριλίου 2024
Ιδέα – Παρουσίαση: Φρύνη Καρζή, μουσειοπαιδαγωγός
Η συμμετοχή στις θεματικές ξεναγήσεις και στα εκπαιδευτικά προγράμματα γίνεται μέσω ηλεκτρονικής κράτησης θέσεων στο email [email protected] (Δευτέρα- Παρασκευή) και ώρες 9:00-16:00.
Απαραίτητη προϋπόθεση στα εκπαιδευτικά προγράμματα: Συνοδεία παιδιών.
Εκπαιδευτικά Προγράμματα Απριλίου για Σχολεία
«Από την Επιφάνεια στον Χώρο»
Μέσα από την περιήγηση στον τρίτο όροφο της μόνιμης έκθεσης της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης, το πρόγραμμα αυτό προσκαλεί τα παιδιά σε μια περιδιάβαση στον κόσμο της τρισδιάστατης εννοιολογικής τέχνης, με τη ματιά κάποιων από τους σημαντικότερους και τις σημαντικότερες εικαστικούς του 20ου αιώνα. Μαζί με τα παιδιά, ανακαλύπτουμε τον πλούτο της δημιουργικής έκφρασης, σε μια εικαστική περιήγηση στα σύγχρονα περιβάλλοντα των εικαστικών εγκαταστάσεων. Το πρόγραμμα εισάγει τους μαθητές και τις μαθήτριες στην εννοιολογική τέχνη, οξύνοντας το αισθητικό τους κριτήριο. Κάθε έργο είναι ένα ταξίδι στην εξέλιξη της τέχνης και της κοινωνίας, αναδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο οι δημιουργοί των τελών του 20ου αιώνα διαμόρφωσαν και συνεχίζουν να διαμορφώνουν τη συλλογική οπτική μνήμη.
Χώρος: Κεντρικό κτήριο ΕΠΜΑΣ, Ημέρες: Δευτέρα έως Παρασκευή (εκτός Τρίτης)
«Σινε-αστυ-γραφία: Μια Κινηματογραφική Ματιά στη Ζωή της Πόλης τις Δεκαετίες του ’50 ’60 ’70»
Το πρόγραμμα της Σινε-αστυ-γραφίας φιλοδοξεί να φέρει τους μαθητές και τις μαθήτριες σε επαφή με μία προσέγγιση που ενθαρρύνει τη συνομιλία ανάμεσα στις εικαστικές τέχνες και τον κινηματογράφο, ως διαφορετικά, συνομιλούντα ωστόσο, πεδία του σύγχρονου οπτικού πολιτισμού. Οι μαθητές και οι μαθήτριες έρχονται σε επαφή με μερικούς από τους κορυφαίους δημιουργούς των τελών του 20ου αιώνα, στο πλαίσιο του κινηματογραφικού εγγραμματισμού. Περιπλανιούνται στους δρόμους και τα στενά της Αστυγραφίας, ανακαλύπτοντας μέσα από ήχους και εικόνες τη ζωή της πόλης κατά τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70. Παράλληλα, μέσα από εικαστικά έργα της εποχής όπως πίνακες, εγκαταστάσεις και αφίσες αντιλαμβάνονται το σινεμά ως μέρος της δημοφιλούς κουλτούρας των περασμένων δεκαετιών. Τέλος, τα παιδιά καλούνται να αποτυπώσουν τα ίδια στιγμές από τη ζωή τους στην πόλη σε αυτοσχέδια φιλμικά καρέ, μαθαίνοντας βασικές αρχές της κινηματογραφικής αφήγησης.
Χώρος: Κεντρικό κτήριο ΕΠΜΑΣ, Ημέρες: Δευτέρα έως Παρασκευή (εκτός Τρίτης)
Σχεδίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για Σχολεία: Χριστίνα Μπότσου, μουσειοπαιδαγωγός ΕΠΜΑΣ
Διεξαγωγή: Τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων ΕΠΜΑΣ
Κρατήσεις: [email protected]
