Η μεθοδολογία για την εκπόνησή του αποτελεί αντικείμενο ερευνητικού προγράμματος που εκπονούν οι αρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΠΟ με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το πρόγραμμα έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης, τον Ιούνιο 2024.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, «Η καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς αποτελεί ένα ιδιαίτερο μνημειακό και οικιστικό σύνολο, όπου συνυπάρχουν ο ενεργός οικισμός της Κάτω Πόλης με τον αρχαιολογικό χώρο της Άνω Πόλης. Με τα έργα που ήδη υλοποιούμε –την εγκατάσταση τελεφερίκ, την μετατροπή της οικίας Γιάννη Ρίτσου σε Δημοτικό Μουσείο, την φωτιστική ανάδειξη του Βράχου, την αποκατάσταση των τειχών- αλλά και εκείνα που έχουν ήδη ολοκληρωθεί, όπως η αποκατάσταση του Ναού της Αγίας Σοφίας στην Άνω Πόλη, στόχος μας είναι να αναδείξουμε ως σύνολο τη Μονεμβασιά, συνδέοντας την Άνω με την Κάτω Πόλη, καθιστώντας ολοκληρωτικά προσβάσιμη σε κάθε επισκέπτη.
Το Στρατηγικό Σχέδιο -αποτέλεσμα του ερευνητικού προγράμματος που εκπονεί το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού- έχει ως κύριο στόχο να προτεραιοποιήσει τις αναγκαίες παρεμβάσεις, στη βάση μιας βιώσιμης ανάπτυξης του μνημειακού και συγχρόνως οικιστικού συνόλου».
Το ερευνητικό πρόγραμμα περιλαμβάνει την αναγνώριση και τεκμηρίωση του αρχαιολογικού χώρου της Μονεμβασιάς (Άνω και Κάτω Πόλη) με καταγραφή των προβλημάτων που εντοπίζονται.
Τεκμηριώνει τη σκοπιμότητα του έργου και διατυπώνει το στρατηγικό όραμα για την ανάδειξη της καστροπολιτείας. Εξετάζονται ειδικά ζητήματα επισκεψιμότητας και διατυπώνονται προτάσεις για το συνολικό έργο, ενώ παράλληλα, συντάσσονται ειδικές προδιαγραφές για την εκπόνηση των επιμέρους μελετών.
Ιεραρχεί, σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο, τους στόχους και τις δράσεις για την ολοκληρωμένη προστασία, συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη της καστροπολιτείας της Μονεμβασιάς.
Η περίπτωση της Μονεμβασιά θα λειτουργήσει ως πιλότος, ώστε ο στρατηγικός σχεδιασμός για την ολοκληρωμένη διαχείριση αντίστοιχων μνημειακών συνόλων, να θέτει προτεραιότητες, στόχους και χρονοδιαγράμματα.