Απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή της Πλεύσης Ελευθερίας Αλέξανδρου Καζαμία, σχετικά με την «διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα και την πρόσφατη αποκάλυψη της κλοπής χιλιάδων αντικειμένων από το Βρετανικό Μουσείο», η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχθούμε ότι φροντίζει και φυλάσσει όχι μόνο τις ελληνικές συλλογές και τα Γλυπτά αλλά το σύνολο των συλλογών».
Παράλληλα, υπογράμμισε πως «είναι μείζον θέμα να υπάρχει εν των έσω κλοπή» και «είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη κλοπή που αποκαλύφθηκε στο Βρετανικό Μουσείο έχει με κρότο καταρρίψει και το τελευταίο επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου», καθώς έχει κλονίσει τα επιχειρήματά του περί προστασίας, συντήρησης και φύλαξης του Βρετανικού οργανισμού».
Η κ. Μενδώνη, είπε ότι «οι υπεύθυνοι του Μουσείου δεν φροντίζουν για την προστασία των συλλογών, ούτε λαμβάνουν τα προσήκοντα μέτρα ασφάλειας και φύλαξης. Η δήθεν προστασία που παρέχεται ήταν πάντα πλημμελής, ελλιπής και προβληματική ως προς τα αριστουργήματα του Φειδία».
Η αποκάλυψη αυτής της κλοπής, είπε η υπουργός «ενισχύει τα επιχειρήματα μας».
«Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι στο Βρετανικό Μουσείο ως προϊόν κλοπής»
Η κυρία Μενδώνη σχετικά με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα ανέφερε πως «θα συνεχίσουμε με σθεναρό τρόπο την διεκδίκησή τους», «το θέμα έχει τεθεί από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στον ομόλογό του, στο ανώτατο δυνατό επίπεδο», «δεν παρεκκλίνουμε σε καμία θέση από τις εθνικές μας γραμμές».
Σημείωσε πως είναι σαφές ότι «τα Παρθενώνια γλυπτά βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο ως προϊόν κλοπής, επομένως αυτό και μόνο το γεγονός δεν επιτρέπει να αποδεχθούμε τίποτα από αυτά που λέγονται από το Βρετανικό Μουσείο. Αυτό είναι κόκκινη γραμμή για εμάς».
Η θέση μας, είπε η υπουργός «ήταν και είναι ομόθυμη, σαφής και αμετάκλητη. Δεν αναγνωρίζει οποιοδήποτε δικαίωμα κυριότητας, νομής και κατοχής των Γλυπτών στο Βρετανικό Μουσείο καθώς θεωρούμε ότι είναι προϊόν καταστροφικής αρπαγής και κλοπής.
Η Ελλάδα υποχρεούται και συνταγματικά και νομιμοποιείται ηθικά να αξιώνει και να επιδιώκει με κάθε νόμιμο και πρόσφορο μέσο την επιστροφή των Γλυπτών και την επανένωσή τους στο Μουσείο της Ακρόπολης. Είναι θέμα ηθικής τάξης και δικαιοσύνης».
Απαντώντας στο ερώτημα του βουλευτή γιατί δεν δημοσιοποιείται η στρατηγική διεκδίκησης που ακολουθεί η κυβέρνηση, η υπουργός υποστήριξε πως «είμαστε σε φάση διαπραγμάτευσης και κάτι τέτοιο θα ακύρωνε την ίδια την στρατηγική» καθώς «από την στιγμή που δημοσιοποιείται ένα σχέδιο παύει να αποτελεί στρατηγική».
Τόνισε όμως ότι «εργαζόμαστε αθόρυβα, με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, ευαισθησία και αποτελεσματικότητα για να φτάσουν στον εθνικό μας στόχο. Και αυτό έχει αποδειχθεί από μια σειρά από γεγονότα». Η κυρία Μενδώνη ανέφερε πως «η στάση και η θέση της Ελλάδας έχει πλέον πάρει διεθνείς διαστάσεις».
Καζαμίας: Γιατί δεν προβαίνει η κυβέρνηση σε άμεσο διάβημα στη Βρετανία;
Ο βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας Αλέξανδρος Καζαμίας, από την πλευρά του, σημείωσε ότι ανάμεσα στα κλοπιμαία του Βρετανικού Μουσείο φέρεται να περιλαμβάνονται και χρυσά ελληνικά κοσμήματα και ρώτησε την υπουργό «γιατί η κυβέρνηση αρκείται σε όσα ανακοινώνει το Βρετανικό Μουσείο και δεν προβαίνει σε άμεσο διάβημα στη βρετανική κυβέρνηση, ζητώντας σαφείς και πλήρεις διαβεβαιώσεις για το εάν υπήρχαν πράγματι ελληνικά κοσμήματα μεταξύ των κλοπιμαίων , πόσο και ποια ήταν αυτά».
Ο βουλευτής, ανέφερε ότι η κλοπή αυτή «καταρρίπτει το επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου περί της ασφάλειας και της ακεραιότητας των αρχαιοτήτων» και αναρωτήθηκε «τι περιμένει η κυβέρνηση για να ζητήσει ηχηρά την άμεση επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην χώρα τους και να ξεκινήσει διεθνή εκστρατεία για την καλύτερη προστασία τους από τους κινδύνους που υπάρχουν από την παραμονή τους στο Βρετανικό Μουσείο».
Ο κ. Καζαμίας, παρατήρησε ότι σε πολλά ακόμα και διεθνή ΜΜΕ έχει προκαλέσει ερωτηματικά για την σιωπή της ελληνικής κυβέρνησης για την κλοπή στο Βρετανικό Μουσείο, όταν η Νιγηρία έθεσε το θέμα πολύ πιο σθεναρά.
Επίσης, είπε ο βουλευτής ότι «η μυστική αυτή διπλωματία της διεκδίκησης που ακολουθεί η κυβέρνηση κρατά για μακρύ χρονικό διάστημα κάτι που δημιουργεί ανησυχία».
Ολόκληρη η απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού στη Βουλή.
Πρωτολογία
«Καλημέρα, καλό μήνα,
Κύριε Βουλευτά,
Σας ευχαριστώ για την Ερώτησή σας, διότι μου δίνεται η ευκαιρία να σας ενημερώσω για το εθνικό θέμα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Είμαι σίγουρη ότι έχετε παρακολουθήσει από τον Ιούλιο του 2019, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, ότι η κυβέρνηση ξεκίνησε να εργάζεται και συνεχίζει και σήμερα να εργάζεται με συστηματικό τρόπο και αθόρυβη προσπάθεια για την επιστροφή των Παρθενωνείων. Εργαζόμαστε συνολικά, με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, ευαισθησία και αποτελεσματικότητα, ώστε να φθάσουμε σε αυτόν τον εθνικό στόχο. Και νομίζω ότι αυτό έχει αποδειχθεί από μια σειρά γεγονότων:
Πρώτον: Η απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO, τον Σεπτέμβριο του 2021, η οποία αποτελεί την πρώτη Απόφαση, μετά από πλήθος Συστάσεων, σύμφωνα με την οποία η UNESCO αναγνωρίζει το νόμιμο και ηθικό του ελληνικού αιτήματος.
Δεύτερον: Η οριστική επανένωση του θραύσματος Fagan, από το Μουσείο Antonio Salinas του Παλέρμο της Σικελίας, στη ζωφόρο, στο Μουσείο Ακρόπολης, προφανώς δεν είναι τυχαίο γεγονός. Χρειάστηκαν 20 μήνες διαπραγματεύσεων με την Περιφερειακή Κυβέρνηση της Σικελίας και το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας.
Τρίτον: Η γενναιόδωρη χειρονομία της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Φραγκίσκου για την οριστική επιστροφή των τριών θραυσμάτων στην Αθήνα από τα Μουσεία του Βατικανού. Προφανώς ούτε αυτό έγινε τυχαία.
Τέταρτον: Η ενίσχυση και η στήριξη –με συντριπτικά ποσοστά- του ελληνικού αιτήματος, όχι μόνον από τη βρετανική, αλλά και από τη διεθνή κοινή γνώμη. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης πολιτικής.
Τις τελευταίες μέρες, πράγματι, έχει δημοσιοποιηθεί αυτό το τραγικό περιστατικό της κλοπής εκατοντάδων αντικειμένων από τις Συλλογές του Βρετανικού Μουσείου. Το ίδιο το γεγονός αυτό θέτει ένα μείζον θέμα αξιοπιστίας του ίδιου του μουσειακού οργανισμού σε ό,τι αφορά θέματα προστασίας, φύλαξης και ασφάλειας των εκθεμάτων του. Έχω πει πολλές φορές απερίφραστα ότι τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα -το αναπόσπαστο τμήμα του ίδιου του μνημείου- δεν έχουν τύχει και της καλύτερης φροντίδας και προστασίας στις δεκαετίες έκθεσής τους στο Βρετανικό Μουσείο.
Η κακομεταχείριση και οι ζημίες των Γλυπτών είναι πολύχρονες και διαρκείς. Οι πρόσφατες κλοπές επιβεβαιώνουν ότι οι ιθύνοντες του Μουσείου ούτε μεριμνούν για την προστασία των συλλογών, ούτε λαμβάνουν τα προσήκοντα μέτρα ασφαλείας και φύλαξης. Η δήθεν «προστασία» που παρέχεται στο Βρετανικό Μουσείο ήταν πάντα πλημμελής, ελλιπής και προβληματική ως προς τα αριστουργήματα του Φειδία.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο πρώτος Πρωθυπουργός, ο οποίος έθεσε σοβαρά και επίσημα στον ομόλογό του, τον Βρετανό Πρωθυπουργό, το ζήτημα της επανένωσης των γλυπτών. Η Κυβέρνηση, είναι προφανές, ότι διαθέτει στρατηγική. Βεβαίως, στρατηγική διαπραγμάτευσης, που δημοσιοποιείται, παύει να αποτελεί στρατηγική.
Η Κυβέρνηση παρακολουθεί από πολύ κοντά το θέμα. Ενισχύουμε συνεχώς την επιχειρηματολογία μας με αποδείξεις ότι η Ελλάδα προστατεύει, αναδεικνύει, διαχειρίζεται με τον βέλτιστο τρόπο, και επιστημονικά και τεχνικά, τα πολιτιστικά αγαθά. Προφανώς, τα πρόσφατα γεγονότα των κλοπών και μάλιστα εκ των έσω –αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα- ενισχύουν, ισχυροποιούν απολύτως το αίτημα μας για την επανένωση των Γλυπτών στην Αθήνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Και η θέση της χώρας μας, θα το επαναλάβω για άλλη μια φορά, ήταν και είναι ομόθυμη, σαφής, αμετάκλητη: Δεν αναγνωρίζει οποιοδήποτε δικαίωμα κυριότητας, νομής και κατοχής των Γλυπτών στο Βρετανικό Μουσείο, καθώς θεωρούμε ότι είναι προϊόντα καταστροφικής αρπαγής και κλοπής.
Η Ελλάδα υποχρεούται συνταγματικά και νομιμοποιείται ηθικά να αξιώνει και να επιδιώκει, με κάθε νόμιμο και πρόσφορο μέσο, την επιστροφή των γλυπτών και την επανένωση τους στο Μουσείο της Ακρόπολης. Είναι θέμα ηθικής τάξης και δικαιοσύνης».
Δευτερολογία
Κατά τη δευτερολογία της, η Υπουργός Πολιτισμού, απαντώντας στον βουλευτή, ανέφερε τα εξής:
«κ. Βουλευτά,
σας ευχαριστώ καταρχήν, για τα καλά σας λόγια για το άρθρο στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, το οποίο έχει μεταφραστεί και έχει ήδη περάσει στις αγγλικές εφημερίδες και σήμερα μάλιστα οι New York Times έχουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι και επιπλέον συνέντευξή μου για το θέμα αυτό. Όσο για τους Financial Times, αυτό δεν ήταν τόσο άποψη της εφημερίδας, όσο ήταν μια διαρροή από το ίδιο το Βρετανικό Μουσείο. Και αυτό έγινε γιατί πολλές φορές ξέρουμε ότι λειτουργεί με τις σκοπιμότητες που λειτουργεί ο συγκεκριμένος οργανισμός. Η Μελίνα Μερκούρη τότε βεβαίως πήγε στο Λονδίνο και έθεσε το θέμα στο δικό της επίπεδο, μίλησε και στην Oxford Union το 1986. Επί της ουσίας όμως, όπως είπα και προηγουμένως, ο σημερινός πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έθεσε το θέμα στο Βρετανό ομόλογό του. Επομένως από την πλευρά την ελληνική το θέμα έχει τεθεί στο ανώτατο δυνατό επίπεδο.
Δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε δύο πράγματα:
1. Τα παρθενώνεια γλυπτά βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο ως προϊόν κλοπής. Επομένως αυτό και μόνο το γεγονός δεν επιτρέπει να αποδεχθούμε τίποτα από αυτά τα οποία λέει το Βρετανικό Μουσείο και αυτό είναι κόκκινη γραμμή για εμάς.
2. Το να ανακοινώνεται, μια στρατηγική ενώ είσαι ακόμα σε φάση διαπραγμάτευσης, αυτό ακυρώνει την ίδια την στρατηγική. Η κυβέρνηση ακολουθεί την πάγια εθνική θέση.
Η διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα έχει ξεκινήσει σχεδόν με την σύσταση του Ελληνικού Κράτους. Δεν υπάρχει κανείς που να μην αντιλαμβάνεται και το δίκαιο αίτημα και ότι και την εποχή που συντελέστηκε και σήμερα αντιβαίνει κάθε κανόνα εθνικού και διεθνούς δικαίου, διεθνείς συμφωνίες και συμβάσεις και τις κοινώς αποδεκτές αρχές και αντιλήψεις για την προστασία και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η στάση και η θέση της Ελλάδας έχει πλέον πάρει διεθνείς διαστάσεις. Εάν η Νιγηρία ακολουθεί μία δική της γραμμή είναι δικό της θέμα, αλλά το ζήτημα μετά την αποκάλυψη της κλοπής στο Βρετανικό Μουσείο, έχει απολύτως διεθνοποιηθεί. Μέχρι και τα αυστραλιανά μέσα και σήμερα αν κάνετε ένα απλό ψάξιμο, ένα γκουγκλάρισμα, θα δείτε ότι υπάρχει παντού η ελληνική θέση.
Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι, σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση δεν θα παρεκκλίνει από τις κόκκινες γραμμές, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι το Βρετανικό Μουσείο, φροντίζει και φυλάσσει όχι μόνο τις ελληνικές συλλογές, όχι μόνο τα γλυπτά, το σύνολο των συλλογών. Είναι μείζον θέμα ανεξαρτήτως αν είναι ελληνικές οι αρχαιότητες ή κινεζικές ή αιγυπτιακές. Είναι μείζον θέμα το να υπάρχει εκ των έσω κλοπή. Είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη κλοπή έχει με κρότο καταρρίψει και το τελευταίο επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου, αυτό το οποίο είπατε και εσείς και συμφωνούμε απολύτως και χαίρομαι γιατί μπορούμε όλοι μαζί, είναι ένα θέμα στο οποίο δεν μπορεί να υπάρχουν αποκλίσεις, να συνεχίσουμε με σθεναρό τρόπο και επιμονή τη διεκδίκηση».
