Χαλάνδρι, πόλη Πολιτισμού

Λένε ότι η τέχνη ξεπλένει την σκόνη από την καθημερινότητα των ανθρώπων. Τις σκοτεινές εποχές που σκόνη πολλή πλανιέται γύρω μας και θολώνει τους ορίζοντες, προσπαθήσαμε με την ποίηση και τη μουσική, το θέατρο και το χορό, τη φωτογραφία και το σινεμά να μείνουμε μαζί. Με ανθρωπιά και αλληλεγγύη, μέχρι η σκόνη να φύγει από τις ζωές μας και η ελπίδα να γυρίσει στα πρόσωπα των ανθρώπων.

Την δεκαετία που πέρασε οι πολιτιστικές παραγωγές του Δήμου είχαν κύριο στόχο όχι μόνο την ελεύθερη πρόσβαση
των πολιτών στα καλλιτεχνικά δρώμενα, αλλά και τη συμμετοχή τους στην παραγωγή Πολιτισμού. Χάρη στην άοκνη και αθόρυβη προσπάθεια του τόσο πρόωρα χαμένου Σέργιου μας αλλά και των εργαζομένων στην διεύθυνση Πολιτισμού άνθισαν δεκάδες μικρές και μεγάλες πρωτοβουλίες, τιμήθηκαν σπουδαίοι δημιουργοί, δόθηκε χώρος για την ανάδειξη νεώτερων.

Η τέχνη ως μια ευκαιρία συνάντησης και γνωριμίας, ανοιχτό πεδίο δημιουργίας και αλληλεγγύης, εμπειρία έμπνευσης και αισθητικής απόλαυσης. «Εξάλλου, δεν ζητήσαμε την νίκη – μονάχα λίγη μουσική». Όπως λέει και ο ποιητής.

Σίμος Ρούσσος, δήμαρχος Χαλανδρίου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙ

Φεστιβάλ Ρεματιάς – Μια διαδρομή 40 ετών (1984 – 2024)

Το Φεστιβάλ Ρεματιάς είναι η μεγαλύτερη γιορτή της πόλης, την οποία συντροφεύει σταθερά επί 40 χρόνια, ως ένας διαχρονικός πυλώνας έμπνευσης και ψυχαγωγίας. Η διαδρομή αυτή ξεκίνησε το 1984 στο χώρο του Ευριπίδειου Θεάτρου Ρεματιάς, ο οποίος είχε διαμορφωθεί δύο χρόνια νωρίτερα από τον τότε δήμαρχο Χαλανδρίου Νικόλαο Πέρκιζα. Έκτοτε, αντηχεί το μήνυμα μιας ανοιχτής σε όλες και όλους γιορτής αλληλεγγύης και συντροφικότητας, με σημείο αναφοράς την Τέχνη και τον Πολιτισμό, διευρύνοντας σταθερά τις καλλιτεχνικές του εκφράσεις και το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Την τελευταία δεκαετία φιλοξενεί περισσότερες από 40 εκδηλώσεις και υποδέχεται, ετησίως, περισσότερους από 30.000 θεατές! Μια διαδρομή 40 ετών! 1984 – 2024 Στην πορεία των 40 χρόνων, το Φεστιβάλ, έχει να επιδείξει ιδιαίτερα παραγωγικές περιόδους, που χαρακτηρίζονται από την υψηλή ποιότητα των παραστάσεων που περιλήφθηκαν στο πρόγραμμά του, αλλά και την πρωτοπορία των δημιουργών τους.

Οι παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης, οι συναυλίες συμφωνικής μουσικής, αλλά και οι διεθνείς συνεργασίες της περιόδου 1984-2003 συνιστούν παρακαταθήκη για τον Πολιτισμό στο Χαλάνδρι. Ορόσημο στην ιστορία του Φεστιβάλ αποτελεί η πλήρης «αναγέννηση» του Ευριπίδειου Θεάτρου, μετά την ολοσχερή καταστροφή του από εμπρησμό, τον Μάιο του 2015. Το νέο θέατρο, που «γεννήθηκε» μέσα από τις στάχτες του, σήμανε και την αρχή μιας νέας καλλιτεχνικής περιόδου για το Φεστιβάλ. Η θέσπιση δωρεάν παραστάσεων για το κοινό, η στήριξη νέων δημιουργών και καλλιτεχνικών σχημάτων, αλλά και η καθιέρωση καθολικά προσβάσιμων παραστάσεων, αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της νέας αρχής, τα οποία διαμορφώνουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και διαφοροποιούν πλήρως το Φεστιβάλ Ρεματιάς από ό,τι αντίστοιχο παράγεται σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Συναυλίες και παραστάσεις που άφησαν εποχή

Η συμβολή του Φεστιβάλ στην πολιτισμική εξέλιξη της πόλης υπήρξε καθοριστική, τόσο μέσα από την εμφάνιση εμβληματικών και γνώριμων μορφών όσο και μέσα από την εμφάνιση νέων καλλιτεχνών και ομάδων που τους δόθηκε η δυνατότητα να παρουσιάσουν ποιοτικές και αξιόλογες προσεγγίσεις.

Το Φεστιβάλ έχει παρουσιάσει εκατοντάδες μουσικές εκδηλώσεις και φιλοξένησε παραστάσεις αρχαίου και σύγχρονου δράματος με τη συμμετοχή κορυφαίων καλλιτεχνών. Μ. Χατζηδάκις, Δ. Σαββόπουλος, Θ. Μικρούτσικος, τ. Ξαρχάκος, Χρ. Λεοντής, Ν. Κυπουργός, Ν. Μαυρουδής, Μ. Πλέσσας, Σ. Κραουνάκης, Β. Λέκκας, Α. Ιωαννίδης, Κ. Χατζής, Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης, Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, Θ. Βέγγος, Λ. Κονιόρδου, Γ. Αρμένης, Τζ. Καρέζη, Κ. Καζάκος, Σ. Παράβας, Δ. Πιατάς, Ν. Τσακίρογλου, Α. Ελευθερίου, Α. Βαγενά, Μ. Παπαδημητρίου, Γ. Στάνκογλου, Θέατρο Τέχνης, Χοροθέατρο, όλα τα ΔΗΠΕΘΕ και πολλοί άλλοι.

Παράδοση στις διεθνείς συνεργασίες

Ήδη από τη δεκαετία του ’90 το Φεστιβάλ Ρεματιάς άνοιξε το πρόγραμμά του σε διεθνείς συνεργασίες. Ως αποτέλεσμα αυτής της εξωστρέφειας, στο Θέατρο Ρεματιάς παρουσίασαν παραστάσεις πολλές καλλιτεχνικές ομάδες.

Μεταξύ άλλων, ιαπωνικό θέατρο East (Μήδεια του Ευριπίδη, 1977), θίασος Χομπέι Μπανγκ-ζι από την Κίνα (Μήδεια του Ευριπίδη, 1991), Γυναίκες της οσνίας (Το καράβι της, ένα φυλαχτό και το σπίτι, 1996), ινδικός θίασος Κατακάλι (Βάκχες, 1998), ιαπωνικό θέατρο Room Rudence (Σαλώμη, 2001), The Living Theatre Company (Mysteries and smaller pieces, 2001), Associazone Culturale Megakles Ballet (L’ Isola, 2001), Η συνεργασία του Φεστιβάλ με την αμερικανική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Κολοράντο (2022), με τη γερμανική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Μανχάιμ (2022) και την αμερικανική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Βερμόντ (2023), αποτέλεσαν μια εξαιρετική αφορμή για την προσέλκυση νεανικού κοινού.

Αναγέννηση από τις στάχτες

Η ιστορία του Φεστιβάλ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καταστροφική πυρκαγιά του Μαΐου 2015, ως αποτέλεσμα εμπρησμού. Το θέατρο καταστράφηκε ολοσχερώς, όμως η μαζική κινητοποίηση του κόσμου σε συνδυασμό με τις αποτελεσματικές ενέργειες του Δήμου, μπόρεσαν να αναστρέψουν την πορεία, δημιουργώντας μια νέα και ελπιδοφόρα περίοδο. Μέσα από τις στάχτες αναδύθηκε το νέο Θέατρο της Ρεματιάς και μια νέα καλλιτεχνική φάση για το Φεστιβάλ. Η απάντηση της κοινωνίας ήταν αυτή που μετέτρεψε ένα καταστροφικό γεγονός σε μια καθοριστική αναγεννησιακή τομή στην εξέλιξη και την ανάταξη των πολιτισμικών δρώμενων στο Θέατρο.

Η αναγέννηση του Θεάτρου γιορτάστηκε στις 3 Ιουνίου 2015 με τη συναυλία – σταθμό στην πορεία του, στην οποία συμμετείχαν αφιλοκερδώς δεκάδες καλλιτέχνες: Φ. Βελεσιώτου, Κ. Βέττα, Δ. Γαλάνη, Encardia, Γ. Θωμόπουλος, Θ. Καραμουρατίδης, Σ. Κραουνάκης, Α. Μάνου, Ν. Μαυρουδής, Λ. Μαχαιρίτσας, Μ. Μορελεόν, Γ. Νέγκα, Γ. Νταγάκη, Α. Ντίαζ, Μ. Πασχαλίδης, Μ. Πάχου, Α. Ραζέλη, Δ. Σαββόπουλος, Γ. Τοσικιάν, Μ. Τσαϊρέλη και η Φιλαρμονική του Δήμου Χαλανδρίου.

Το Φεστιβάλ Δράμας «ταξιδεύει» στο Χαλάνδρι

Από το 2018, στο πλαίσιο της συνεργασίας του Φεστιβάλ Ρεματιάς με το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, βραβευμένες ταινίες μικρού μήκους «ταξιδεύουν» στο Χαλάνδρι, και προβάλλονται στην ταράτσα του θερινού σινεμά «Αθηνά».

«Our Festival» των νέων δημιουργών

Κυρίαρχο χαρακτηριστικό του Φεστιβάλ και μια από τις καινοτομίες του, είναι ότι προσέφερε βήμα στους νέους δημιουργούς. Με αφετηρία το 2015, το Φεστιβάλ φιλοξένησε εκατοντάδες εκδηλώσεις λιγότερο προβεβλημένων δημιουργών, καθιερώνοντας το Our Festival, αναπόσπαστο κομμάτι μέχρι σήμερα του ετήσιου καλλιτεχνικού προγράμματος.

Εικαστικές παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, πραγματοποιούνται σταθερά, από το 2019, εικαστικές παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο, στην προσφυγική συνοικία Συνοικισμός. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν in situ εικαστικές εγκαταστάσεις, δράσεις σε δρόμους, μαγαζιά, πάρκα και αυλές σπιτιών.

Remembering Remembered (2019) Party Project (2021) Burn in (2022) ROI (2023) Τόπος Υπερκόσμιων Συρράξεων (2024) Αριστερά, από την έκθεση Burn in που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Καλλιτέχνες και θεωρητικοί συμμετείχαν με εγκαταστάσεις, performances, προβολές, κείμενα και ομιλίες στη δράση «+οικισμός», επιχειρώντας να ερμηνεύσουν τα σιωπηλά αποτυπώματα της προσφυγιάς στον Συνοικισμό Χαλανδρίου.

Το Φεστιβάλ στις γειτονιές της πόλης

«Η Τέχνη μάς στηρίζει Στηρίζουμε την Τέχνη και τους ανθρώπους της»

Τα τελευταία χρόνια παρά τις αντιξοότητες και την καραντίνα, λόγω της πανδημίας, το Φεστιβάλ Ρεματιάς αποτέλεσε μια διαρκή ανοιχτή γιορτή, ένωσε τους πολίτες και όσο ήταν δυνατό έδιωξε το μαύρο από τις ζωές μας.

Με το σύνθημα «Η Τέχνη μας στηρίζει. Στηρίζουμε την Τέχνη και τους ανθρώπους της», καθιερώθηκε η ελεύθερη είσοδος στην πλειονότητα των παραστάσεων και η προαιρετική προσφορά ειδών πρώτης ανάγκης στους κοινωνικά ευάλωτες συμπολίτες μας και το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών. Το Φεστιβάλ αγκάλιασε τους νέους καλλιτέχνες και άνοιξε σε πλήθος νέων καλλιτεχνικών εκφράσεων, εντάσσοντας στο πρόγραμμα του το «Our Festival». Το γεγονός προσέδωσε ένα ποιοτικό άλμα στο θεσμό και στη σχέση του με την κοινωνία.

Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Χαλανδρίου

70 μουσικά χρόνια 1954 – 2024

70 χρόνια μετά την ίδρυση της η Φιλαρμονική του Δήμου Χαλανδρίου αποτελεί ένα δομικό πολιτισμικό στοιχείο της πόλης μας, λειτουργώντας ως τμήμα της Διεύθυνσης Πολιτισμού του Δήμου. Οι παρουσία της στο Φεστιβάλ Ρεματιάς, οι συναυλίες της στην πόλη και έξω απ’ αυτήν, οι μουσικοί της περίπατοι στους δρόμους του Χαλανδρίου, οι εκπαιδευτικές της δράσεις συνιστούν ένα μεγάλο κεφάλαιο για το Δήμο μας. Ο Δήμος Χαλανδρίου «στηρίζει την τέχνη και τους λειτουργούς της» με κάθε τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό, ενισχύει σταθερά την ορχήστρα μας και τους μουσικούς της με όλα τα υλικά και ηθικά εφόδια για να συνεχίσει να επιτελεί το πολύτιμο έργο της στο διηνεκές αύριο.

Η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Χαλανδρίου ιδρύθηκε στις 17 Ιουνίου 1954, αποτελώντας το πρώτο Νομικό Πρόσωπο του Δήμου. Τα πρώτα όργανα της Φιλαρμονικής αποτελούσαν «προϊόν» επανορθώσεων από τους Ιταλούς και ήταν τύμπανα, κάσσα, τρομπόνια, ευφώνια, κλαρίνα, φλάουτο και κουαρτίνο (μικρό κλαρίνο που τώρα δεν χρησιμοποιείται). Το 1960 συγκροτείται Διοικητικό Συμβούλιο και η Δημοτική Φιλαρμονική αρχίζει να λειτουργεί με εθελοντική παρουσία. Ο δήμαρχος Τριαντάφυλλος Σπυρόπουλος καλεί τον μαέστρο Γρηγόρη Αδάμο να έρθει από την Ερμούπολη και να αναλάβει τη Φιλαρμονική. Δημιουργείται σιγά – σιγά πρώτο φυτώριο μουσικών, μεταξύ των οποίων και ο μετέπειτα μαέστρος Γιώργος Καλαϊτζής. Χαρακτηριστικές είναι οι πρώτες στολές από άσπρα μπουφάν, χακί παντελόνια και κίτρινα κορδόνια.

Η Ορχήστρα που έγινε ο ήχος της πόλης

Μετά τη μεταπολίτευση και κυρίως από τη δεκαετία του ΄80, μια σειρά από νέες αρμοδιότητες και κυρίως πρωτοβουλίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον τομέα του Πολιτισμού δίνουν στα συγκεκριμένα μουσικά σχήματα ευρύτερη καλλιτεχνική οντότητα. Ο Δήμος Χαλανδρίου πρωτοστατεί και με βασικό άξονα το «Φεστιβάλ Ρεματιάς» δίνει στη Δημοτική Φιλαρμονική το ρόλο ενός συνόλου ευρύτερων μουσικών αναζητήσεων και καλλιτεχνικής αιχμής για την πόλη. Πλήθος μουσικών αφιερωμάτων σε συνθέτες, ερμηνευτές, στυλ και θεματολογικά είδη δόθηκαν στον κοινό του Φεστιβάλ αλλά και άλλων εκδηλώσεων που απόλαυσαν και απολαμβάνουν οι πολίτες του Χαλανδρίου, της ευρύτερης περιοχής και της πρωτεύουσας συνολικότερα.

Για δύο δεκαετίες η ορχήστρα έχει μια αξιοσημείωτη συνεχή ποιοτική άνοδο και προσελκύει στις τάξεις νέες γενιές εξαιρετικών μουσικών. Στο πλαίσιο αυτό πετυχαίνει τη λειτουργία και εμφάνιση επί μέρους συνόλων «Μουσικής Δωματίου» (κουαρτέτο ξύλινων, οκτέτο πνευστών κ.α.) που παρουσιάζουν απαιτητικά έργα του κλασσικού ρεπερτορίου, αλλά και την «μετατροπή» σε Big Band με προσθήκη συνεργατών για τις απαιτήσεις συγκεκριμένων έργων.

Η φήμη της ξεπερνά τα όρια του Χαλανδρίου

Τα τελευταία χρόνια, υπό την καθοδήγηση του αρχιμουσικού της Κώστα Ιωαννίδη και την υψηλού επιπέδου και ενθουσιώδη εργασία των μουσικών της, η ορχήστρα έχει κάνει τολμηρά επιτυχημένα εγχειρήματα, στο ρεπερτόριο αλλά και τις συμπράξεις της, που την καθιστούν πλέον ως ένα από τα πλέον δραστήρια, επιδραστικά και αξιόπιστα σύνολα στη μουσική ζωή της Αθήνας. Οι μουσικές της παρουσίες γράφουν ιστορία στο Χαλάνδρι και ξεπερνούν πλέον κατά πολύ τα όρια της πόλης. Η σύμπραξή της στις μεγάλες συναυλίες – αφιερώματα στον Μίκη Θεοδωράκη (2015), τον Σταύρο Ξαρχάκο (2022), τον Νίκο Κυπουργό (2023), τον Νότη Μαυρουδή (2023), τον Χρήστο Λεοντή (2023) και τον Θάνο Μικρούτσικο (2024), άφησαν εποχή.

Η Φιλαρμονική Χαλανδρίου «ταξίδεψε», στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, τον Απρίλιο του 2023, παρουσιάζοντας τις μουσικές του Νίκου Κυπουργού στην παράσταση «Τα φτερά της πεταλούδας» ενώ συνόδευσε τον φημισμένο βερολινέζικο ανεξάρτητο θίασο παραστατικών τεχνών Novoflot, στην παράσταση που δόθηκε, τον Οκτώβριο του 2022, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Σταθερά συνεργάζεται, τα τελευταία χρόνια, με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μουσικού Συλλόγου Άνδρου.

Σπουδαίος ο κοινωνικός και εκπαιδευτικός της ρόλος

Η Φιλαρμονική δημιούργησε, λειτουργεί και καθοδηγεί τη υμφωνική ορχήστρα Νέων Δήμου Χαλανδρίου. Παράλληλα, έχει αναλάβει έναν σπουδαίο κοινωνικό εκπαιδευτικό ρόλο, παρέχοντας δωρεάν μαθήματα –σε όργανα ορχήστρας αρχικά αλλά και άλλα όργανα τα τελευταία χρόνια– σε 400 παιδιά δημοτών και κατοίκων της πόλης

Καθιέρωσε, επίσης, από το 2023, ένα νέο κύκλο μουσικών εκδηλώσεων με τον τίτλο «Νέοι σολίστ στο Αετοπούλειο», με ρεσιτάλ και συναυλίες νέων μουσικών, οι οποίες φιλοξενούνται στο ζεστό και ατμοσφαιρικό χώρο του Αετοπούλειου Πολιτιστικού Κέντρου.

Ήχος ελπίδας στα χρόνια της πανδημίας

Στη διάρκεια της πανδημίας, η Φιλαρμονική, με το μουσικό της λεωφορείο, έδωσε χρώμα στις γιορτές της πόλης, σπάζοντας την απομόνωση της καραντίνας και απαλύνοντας τη μοναξιά των ανθρώπων. Ειδικά τις μέρες των Χριστουγέννων, η επίσκεψη των μουσικών του Δήμου στα νοσοκομεία «Σισμανόγλειο», στις 30 Δεκεμβρίου 2020, «Παίδων Πεντέλης», την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2021, και στο Αναρρωτήριο Πεντέλης έστειλε μήνυμα ελπίδας, αισιοδοξίας και αλληλεγγύης.

Συμφωνική Ορχήστρα Νέων

Η πλούσια πνευματική-καλλιτεχνική ιστορία της πόλης και η ταυτοτική μουσική παρουσία της Δημοτικής Φιλαρμονικής σηματοδότησαν ένα νέο τολμηρό εγχείρημα. Τη δημιουργία μιας Συμφωνικής Ορχήστρας νέων. Το 2017, το Δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα την πρόταση του αείμνηστου αντιδημάρχου Σέργιου Γκάκα που προέβλεπε ένα διετές πρόγραμμα συνεργασίας με την ήδη υπάρχουσα ορχήστρα, Underground Youth Orchestra.

Αρχικά τα ολιγάριθμα παιδιά και νέοι που προσήλθαν προετοιμάζονταν ως ομάδα από το μουσικό δυναμικό του Δήμου και συμμετείχαν στις συναυλίες της Underground (Μουσείο Μπενάκη, Δεκέμβριος 2017- Φεστιβάλ Ρεματιάς, Ιούλιος 2018 κ.α.). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού νέων μουσικών και τον Σεπτέμβριο του ‘19, στο Φεστιβάλ Ρεματιάς, η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Δήμου Χαλανδρίου παρουσίασε ένα μικρό δικό της πρόγραμμα. Έτσι ξεκίνησε η αυτόνομη λειτουργία της. Αφού κατόρθωσε να κρατήσει τη λειτουργία της μέσα στις αντίξοες συνθήκες της πανδημίας, των lockdown και των περιοριστικών υγειονομικών μέτρων την περίοδο 2020-21, διέγραψε έκτοτε, και συνεχίζει, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων μια ανοδική πορεία, προσφέροντας σε παιδιά και νέους μουσικούς της πόλης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, τη δυνατότητα να δρουν στα πλαίσια της συμφωνικής μουσικής και της ομαδικής έκφρασης. Για την επιλογή των μελών της δεν διενεργούνται ακροάσεις. Αντιθέτως γίνεται συνεχής και επιτυχής προσπάθεια να ενσωματώνονται όλα τα παιδιά και οι νέοι μουσικοί σε ένα σύνολο με διακριτούς ρόλους. Ο Δήμος Χαλανδρίου από την πρώτη στιγμή του εγχειρήματος, ζήτησε με σεβασμό, τη συμμετοχή των μουσικών εκπαιδευτηρίων της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής και εκφράζει την ικανοποίηση του για αυτήν τη γόνιμη συνεργασία. Μαέστρος της Ορχήστρας είναι ο αρχιμουσικός της Δημοτικής Φιλαρμονικής Κώστας Ιωαννίδης. Την οργάνωση και προετοιμασία της, επιμελείται ο Νίκος Χατζηελευθερίου με την καλλιτεχνική-εκπαιδευτική συνδρομή των μουσικών της Φιλαρμονικής και του εργαστηρίου Μουσικής εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Πολιτισμού.

Σημαντική στιγμή της Ορχήστρας, η σύμπραξη με τη χορωδία MUSICA του συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής», στην ερμηνεία του ορατόριου του Karl Jenkins «Stabat Mater», με σολίστ την Σαβίνα Γιαννάτου και την Αγγελική Καθαρίου.

Ξεχωριστές οι εμφανίσεις της Ορχήστρας στο Φεστιβάλ Ρεματιάς, το 2022, με ολοκληρωμένο πρόγραμμα και τον Σεπτέμβριο του ‘23, με το αφιέρωμα στον Νότη Μαυρουδή, όπως επίσης και η συμμετοχή της σε εκδήλωση συνεργασίας με την Ορχήστρα της Άνδρου.

ΑΕΤΟΠΟΥΛΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Μια πολύτιμη κληρονομιά

Tο Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο αποτελεί κληροδότημα της Καλλιόπης Μουστάκα -Αετοπούλου και από το 1982, στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που προάγει τον πολιτισμό στο Χαλάνδρι. Διοργανώνει το Φεστιβάλ Ρεματιάς, άλλα θεματικά φεστιβάλ, αλλά και τα καλλιτεχνικά εργαστήρια του Δήμου, ενώ παράλληλα επιμελείται εκδόσεις για την Τέχνη, τον Πολιτισμό και την ιστορική μνήμη.

Στην αίθουσα εκδηλώσεων που διαθέτει έχουν μιλήσει κορυφαίοι διανοητές όπως η Διδώ Σωτηρίου, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Βασίλης Καραποστόλης, ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς κ.α. Εκεί, έχουν ζωντανέψει μουσικές εκδηλώσεις, αφηγήσεις, παραστάσεις και αφιερώματα, όπως αυτά στον Φώτη Κόντογλου και στην ποίηση του ηθοποιού Άγγελου Αντωνόπουλου, ενώ έχει φιλοξενηθεί το 4ο Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών (2018). Στο χώρο του βρίσκεται και η δημοτική δανειστική βιβλιοθήκη ενηλίκων.

Το Αετοπούλειο έχει οργανώσει τα τελευταία χρόνια σειρά φεστιβάλ και έχει υλοποιήσει σημαντικές μουσικές συνεργασίες: Φεστιβάλ Θεάτρου σκιών (2015), Φεστιβάλ κουκλοθέατρου (2016), Φεστιβάλ Παραμυθιού 2017- 2019), Φεστιβάλ Stand-Up Comedy (2017), Συναντήσεις βυζαντινών χορωδιών σε εκκλησίες της πόλης (2003- 2009), Συναυλίες σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών (2008- 2009)

Οι τέχνες στα σχολεία

Από το 2016, με πρωτοβουλία του Αετοπούλειου, υλοποιήθηκε ένα πρόγραμμα θεατρικών παραστάσεων για όλα τα δημόσια σχολεία της πόλης, διευρύνοντας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του 1996 που έφερε τους μαθητές της πόλης σε επαφή με τη λογοτεχνία, τη μουσική και τον κινηματογράφο.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη των 42.000 τίτλων

Η προώθηση της φιλαναγνωσίας αποτελεί μια ακόμα δράση της διεύθυνσης Πολιτισμού του Δήμου Χαλανδρίου. Η Δημοτική Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει τη βιβλιοθήκη ενηλίκων, η οποία λειτουργεί από το 1985, και την Παιδική Βιβλιοθήκη «Μίμης Βασιλόπουλος», η οποία διαμορφώθηκε από την οικογένεια Βασιλόπουλου, στη μνήμη του Μίμη Βασιλόπουλου, και λειτουργεί από το 2005. Η Βιβλιοθήκη ενηλίκων διαθέτει 20.000 τίτλους και 4.500 εγγεγραμμένα μέλη. Στο πλαίσιο της φιλαναγνωσίας υλοποιεί τα προγράμματα «Συνταγογραφώντας την Ανάγνωση» και «Λέσχη Ανάγνωσης βιβλίων». Η Παιδική Βιβλιοθήκη «Μίμης Βασιλόπουλος» διαθέτει 22.000 τίτλους βιβλίων και 7.500 μέλη εγγεγραμμένα μέλη. Συμμετέχει σταθερά, τα τελευταία 11 χρόνια, στην Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας, για παιδιά 8 έως 12 ετών ενώ υλοποιεί, επί 18 χρόνια, τον διαγωνισμό φιλαναγνωσίας «Μαραθώνιος Ανάγνωσης» με τη συμμετοχή δημοτικών σχολείων από όλη την Αττική. Στο χώρο της βιβλιοθήκης πραγματοποιούνται πρωινές επισκέψεις σχολείων ενώ υλοποιούνται εργαστήρια δημιουργίας και έκφρασης για παιδιά.

Μικτή Πολυφωνική Χορωδία 60+

Δραστήριο τμήμα της δ/νσης Πολιτισμού, ιδρύθηκε το 1990 με πρωτοβουλία του ψάλτη Γεωργίου Δαμίρη, που ήταν και ο πρώτος μαέστρος της. Σήμερα αριθμεί 60 μέλη και υπό τη δ/νση της πιανίστας και μουσικοπαιδαγωγού Ρίας Θεοδώρου έχει αναπτύξει πλούσια δράση: αφιερώματα στο παραδοσιακό και έντεχνο ελληνικό τραγούδι, καντάδες, αφιερώματα σε συνθέτες όπως οι Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Νότης Μαυρουδής, Γιάννης Μαρκόπουλος κ.α. Κάθε χρόνο γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στις 21 Μαρτίου με μια συναυλία αφιερωμένη στη μελοποιημένη ποίηση ενώ πραγματοποιεί πλήθος συναυλιών σε ιδρύματα και σωφρονιστικά καταστήματα.

Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ Τρίτης Ηλικίας

Στο πλαίσιο του Καλλιτεχνικού Φεστιβάλ Τρίτης Ηλικίας Χαλανδρίου που διοργανώνεται σταθερά από το 2016, υπό τη δ/νση Πολιτισμού, φιλοξενείται στο Θέατρο Ρεματιάς ένα πανελλήνιο χορωδιακό φεστιβάλ, με τη συμμετοχή 6 έως 8 χορωδιών.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

Ο συνεκτικός κρίκος της κοινωνίας με τον Πολιτισμό

Ο Δήμος Χαλανδρίου έχει μια σημαντική παράδοση στη λειτουργία των καλλιτεχνικών – εκπαιδευτικών εργαστηρίων, η οποία, από το 2016, ενισχύθηκε με τη σημαντική διεύρυνση του αριθμού τους. Με σχέδιο και επιμονή τα καλλιτεχνικά εργαστήρια άνθισαν προσελκύοντας πάνω από 200 συμμετέχοντας ετησίως.

Η λειτουργία των καλλιτεχνικών εργαστηρίων υπό τη σκέπη του Αετοπούλειου Πολιτιστικού Κέντρου, έδωσε τη δυνατότητα στην κοινωνία του Χαλανδρίου να ενταχθεί σε μια καλλιτεχνική και μορφωτική διαδικασία. Η σχέση των πολιτών με τις Τέχνες αναβαθμίστηκε, από μια σχετικά παθητική στάση, όπως η παρακολούθηση μιας εκδήλωσης, σε ενεργητική δημιουργικότητα, μέσα από τη θεωρητική κατάρτιση από αναγνωρισμένους εκπαιδευτές.

Τα Καλλιτεχνικά Εργαστήρια του Δήμου παρουσίασαν το έργο τους στο ευρύ κοινό μέσα από την έκθεση «˜Αναζητήσεις-˙», που εγκαινιάστηκε, με μεγάλη επιτυχία, τη Δευτέρα 17 Ιουνίου 2024, στο Κέντρο Νεότητας της πόλης.

Και στην πανδημία

Με την αδιάσειστη πεποίθηση ότι η Τέχνη αποτελεί τον πιο πολύτιμο σύμμαχο σε δύσκολους καιρούς, η Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Χαλανδρίου διασφάλισε τη συνέχιση των καλλιτεχνικών εργαστηρίων από απόσταση, την περίοδο της πανδημίας. Το δημιουργικό αποτέλεσμα εκφράστηκε με τη διοργάνωση σειράς εκδηλώσεων που αναδεικνύουν το έργο που παράγεται στα καλλιτεχνικά εργαστήρια. Ο Δήμος Χαλανδρίου έχει μια σημαντική παράδοση στη λειτουργία των καλλιτεχνικών – εκπαιδευτικών εργαστηρίων, η οποία, από το 2016, ενισχύθηκε με τη σημαντική διεύρυνση του αριθμού τους. Με σχέδιο και επιμονή τα καλλιτεχνικά εργαστήρια άνθισαν προσελκύοντας πάνω από 200 συμμετέχοντας ετησίως.

Οι 10 δημιουργικές επιλογές του 2024 -2025

Την περίοδο 2024-2025 στο Δήμο Χαλανδρίου υλοποιούνται τα εργαστήρια: Βιβλιοδεσίας, Kεραμικής, Εικαστικών τεχνών (σχέδιο, ζωγραφική, χαρακτική), Φωτογραφίας, Θεατρικό Ενηλίκων, Θεατρικό Εφήβων, Δημιουργικής γραφής (ποίηση), Εργαστήριο παιδιών & εφήβων «Ο κόσμος της Ζωρζ Σαρή», Καλλιτεχνικό εργαστήριο χορού (ballet, μοντέρνος χορός, Barre a terre, Pilates), Εργαστήριο Χορού Latin.

BIBΛΙΑ, ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ, ΔΙΣΚΟΙ, CD

Πολύτιμες εκδόσεις για την τέχνη και την ιστορική μνήμη

Ξεχωριστή όσο και σημαντική δραστηριότητα της δ/νσης Πολιτισμού του Δήμου, αποτελεί η έκδοση δίσκων, CD, βιβλίων και πολύτιμων λευκωμάτων για την Τέχνη, τον Πολιτισμό και την ιστορική μνήμη.

Η πληθώρα των εκδόσεων βιβλίων και λευκωμάτων είναι εντυπωσιακή: • Έκδοση «Το αίνιγμα του δάσους» – Τάσος Βρεττός (2024) • Άλμπουμ «Φωτογραφικά Εργαστήρια 2017-2022», με επιλεγμένες φωτογραφίες από τα μέλη των εργαστηρίων (2023). • Σχολικά τετράδια αφιερωμένα στη μνήμη της Μικρασιατικής Καταστροφής (2022). • Επετειακό ημερολόγιο «Τέχνες και 1821» (2021), με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. • «Χαλάνδρι 1821, οι αφανείς ήρωες», ιστορική μελέτη του ερευνητή Παναγιώτη Στουραΐτη (2021). • «Δεκαετία του ’40 και οι Χαλανδραίοι» (2020) • «Ποιητές της νεότερης γενιάς» (1992). • «Φλύα. Μελέτη για το Αρχαίο Χαλάνδρι», του Ιωάννη Λουκά (1985) • «Πολιτιστικές προτιμήσεις και προσδοκίες των μαθητών», των Κούλα Κασιμάτη – Κώστα Τσακίρη (1985) • «Η προβληματική της εμπειρικής έρευνας – Δύο εφαρμογές με επίκεντρο το παιδί», των Καλλιόπη Μουστάκα – Κούλα Κασιμάτη» (1984) • «Παιδαγωγικά Ανάλεκτα», της δωρήτριας του Αετοπούλειου Καλλιόπης Μουστάκα (1979)

Δίσκοι βινυλίου

Ήδη από τη δεκαετία του ’90 η δ/νση Πολιτισμού έχει προχωρήσει στην παραγωγή τεσσάρων δίσκων βινυλίου: • «Arie Antiche», με τους Κική Μορφονιού και Άρη Γαρουφαλή • «Κασσάνδρα, τραγική καντάτα, έργο 47», του Γιώργου Σισιλιάνου • «Τραγούδια για φωνή και πιάνο σε ποίηση Σεφέρη, Καβάφη, Λόρκα», με τους Αργύρη Κουνάδη, Γιώργο Κουρουπό και Σπύρο Σακκά. • «Giuseppe Verdi», με τον Κώστα Πασχάλη.

CD παραγωγής Δήμου

Τα τελευταία χρόνια, ο Δήμος Χαλανδρίου έχει προχωρήσει στην παραγωγή CD: «Άγρυπνο φεγγάρι» του Νότη Μαυρουδή (2019), «Μικρασιάτικα του Αιγαίου» (2019) και «11 στιχοπλόκοι» (2012), καρπός του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής. Στίχοι των συμμετεχόντων στο εργαστήριο μελοποιήθηκαν αφιλοκερδώς από επαγγελματίες μουσικούς.

Bάζουμε Χ στη ρατσιστική βία

Ο Δήμος Χαλανδρίου, θεωρώντας ως πράξη ευθύνης τη συμβολή του στα νομικά έξοδα των δικηγόρων Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή», αγόρασε και διέθεσε στα σχολεία της πόλης διακόσια (200) αντίτυπα του βιβλίου «o μαύρος χάρτης της ρατσιστικής βίας», στο οποίο εκτός από το εφιαλτικό χρονικό, προτείνονται και τρόποι αντιμετώπισης του γενικότερου φαινομένου του ρατσισμού και της βίας που αυτός γεννάει.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΚΑΙ ΤΑΙΝΙΩΝ

5 ντοκιμαντέρ + 3 ταινίες με πλοκή, παραγωγής Δήμου Χαλανδρίου

Η παραγωγή ντοκιμαντέρ και ταινιών αποτέλεσε μια αυτοτελή δράση της Δ/νσης Πολιτισμού και του Αετοπούλειου Πολιτιστικού Κέντρου, η οποία ξεπέρασε κατά πολύ τα σύνορα του Δήμου Χαλανδρίου.
Το ντοκιμαντέρ «Μικρασία 100 χρόνια μετά», του Αντώνη Τσάβαλου αποτέλεσε την κορυφαία δράση του Δήμου Χαλανδρίου για το έτος Προσφυγικού Ελληνισμού (1922-2022). Πρόκειται για ιστορική έρευνα που βασίζεται στις αφηγήσεις κατοίκων των προσφυγικών συνοικισμών του Χαλανδρίου αλλά όχι μόνο. Προβλήθηκε σε ειδική εκδήλωση του Δήμου στον κινηματογράφο «Αθηνά», ενώ το καλοκαίρι του ’23 ταξίδεψε στις Οινούσσες και προβλήθηκε στο εκεί φεστιβάλ.

Για να τιμήσει την επέτειο των 50 χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ο Δήμος Χαλανδρίου δημιούργησε το ντοκιμαντέρ «50 χρόνια Πολυτεχνείο», σε σκηνοθεσία Σταύρου Στάγκου.

Το ντοκιμαντέρ ανατρέχει στα γεγονότα της εξέγερσης μέσα από προσωπικές αφηγήσεις κυρίως «ανωνύμων» ανθρώπων, που συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε αυτά και διερευνά την ουσία και το αποτύπωμα της εξέγερσης.

Το υλικό του ντοκιμαντέρ ο Δήμος το παρείχε στον σκηνοθέτη για την συμπαραγωγή με την ΕΡΤ της ταινίας «Εγώ όχι εμείς», που προβλήθηκε το 2024 στην ΕΤ3, στην ERT World αλλά και στην πλατφόρμα ERTFLIX.

Έγινε επίσης προβολή του σε σχολεία του Δήμου, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για το Πολυτεχνείο.

«Οι Λαϊκοί Βάρδοι – Στιγμές από τη ζωή τους και τη ζωή μας» του Θάνου Κουτσανδρέα είναι αφιερωμένο στον δημοσιογράφο – ραδιοφωνικό παραγωγό και ερευνητή του λαϊκού τραγουδιού, Πάνο Γεραμάνη.

Εντάχθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας», το 2023, ενώ το 2024 προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο Greek London Festival, Στο Los Angeles Festival, στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου αλλά και στα Φεστιβάλ Επιδαύρου και Ιεράπετρας, όπου απέσπασε και βραβείο.

Μεγάλη παρακαταθήκη του Αετοπούλειου αποτελεί η παραγωγή των ταινιών,

«Καλλιόπη Μουστάκα – Το πορτραίτο μιας λέξης», της Στρατούλας Θεοδωράτου.

«Εδώ Αετοπούλειο! Ιστορίες Πολιτισμού μέρος Α’», της Δήμητρας Μπαμπαδήμα.

Οι δύο βραβευμένες σκηνοθέτιδες παρέδωσαν πολύτιμο υλικό για τον Πολιτισμό στο Χαλάνδρι.

Στο πλαίσιο του κινηματογραφικού εργαστηρίου της δ/νσης Πολιτισμού δημιουργήθηκαν οι ταινίες «Μαγική καλίμπα», «Murdered murderers» και «Θέρος», του Νίκου Κορνήλιου.

Χώρος Πολιτισμού κτήριο «Νόμπελ»

Το ημιτελές «Νόμπελ» άνοιξε τις πύλες του

Το εμβληματικό κτήριο «Νόμπελ» φιλοξένησε ήδη τρεις εικαστικές εκθέσεις, που χαρακτηρίστηκαν πολιτιστικά γεγονότα και προσέλκυσαν χιλιάδες επισκέπτες.

Το όραμα της διοίκησης του Δήμου για έναν χώρο Πολιτισμού, όπου θα συναντιούνται οι πιο δημιουργικοί άνθρωποι και οι πιο καινοτόμες ιδέες, «σκόνταψε» στην άρνηση της Περιφέρειας να χρηματοδοτήσει το έργο αποπεράτωσης του κτηρίου «Νόμπελ», ωστόσο το δαιμόνιο μυαλό του Σέργιου Γκάκα βρήκε τρόπο να δώσει στο χώρο το οξυγόνο που είχε ανάγκη, ακόμα και στη σημερινή ημιτελή του μορφή.

Το «Νόμπελ» άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του τον Νοέμβριο του 2022, για να φιλοξενήσει την έκθεση «Το αίνιγμα του Δάσους», η οποία απέσπασε διθυραμβικές κριτικές.

Ακολούθησαν οι εικαστικές εκθέσεις: «Έξω φρενών από ευχαρίστηση» (2023) και «Το συλλογικό γουργουρητό» (2024).

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Η πρώτη έκθεση στο Κέντρο Νεότητας

Το Μάιο του 2024, παρουσία πλήθους κόσμου, εγκαινιάστηκε, στο Κέντρο Νεότητας, η έκθεση των πρώτων έργων της Δημοτικής Πινακοθήκης που δημιούργησε ο Δήμος Χαλανδρίου.

Τα δεκάδες έργα που εκτέθηκαν αποτελούν προϊόν δωρεάς εικαστικών του Χαλανδρίου, και όχι μόνο, που από την πρώτη στιγμή αγκάλιασαν το όραμα για μια Πινακοθήκη σύγχρονη και πρωτοπόρα με φρέσκια και σύγχρονη φιλοσοφία, την οποία θα αγκαλιάσει η πόλη και ολόκληρη η Αττική.

Η Δημοτική Πινακοθήκη δημιουργήθηκε με στόχο την προ βολή της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής σκηνής και την προώθηση της εικαστικής εκπαίδευσης και λειτουργεί υπό την αιγίδα του πολιτιστικού τομέα του Δήμου και με την υποστήριξη μια έμπειρης ομάδας εικαστικών και θεωρητικών της Τέχνης.

ΚΕΝΤΡΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

Το πλήρως ανακαινισμένο πλέον Κέντρο Νεότητας του Δήμου Χαλανδρίου, λειτουργεί ως χώρος Πολιτισμού, φιλοξενώντας σειρά εκδηλώσεων και σημαντικές εκθέσεις, όπως του Μάριου Λώλου «Letthechildrentalk» και της Μερόπης Σταυρινού, «Captivity – Αιχμαλωσία».

Πηγή: Γραφείο Τύπου Δήμος Χαλανδρίου – Κατερίνα Καρύγιαννη
Επιμέλεια: Γιώργος Κουλουβάρης [email protected]