Skip to main content

Λίνα Μενδώνη: Το ΥΠΠΟ υλοποιεί περισσότερα από 830 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 1,25 δισ. ευρώ

Μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούνται 214 έργα συνολικού προϋπολογισμού 610 εκατομμυρίων

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσίασε στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, κατά τη συζήτηση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2025, τα έργα και τις δράσεις που υλοποιούνται ή έχουν προγραμματιστεί, σημειώνοντας την καθοριστική συμβολή του Πολιτισμού στην εθνική προσπάθεια μετασχηματισμού του οικονομικού μας προτύπου.

«Ο Πολιτισμός και οι υπηρεσίες του δεν είναι απλοί δέκτες πιστώσεων. Αντιθέτως, ο Πολιτισμός είναι φορέας αυτοτελούς και εγγενούς αναπτυξιακής δυναμικής, αποτελώντας σημαντικό δίαυλο μεγέθυνσης και ακριβοδίκαιης ανακατανομής του εθνικού πλούτου, μήτρα απασχόλησης, και, κατά συνέπεια, μηχανισμός βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας.  Σήμερα, με ευρωπαϊκούς, κυρίως, πόρους, του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα έργων πολιτιστικών υποδομών και δράσεων: Περισσότερα από 830 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 1,25 δισ. ευρώ. Μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούνται 214 έργα συνολικού προϋπολογισμού 610 εκατομμυρίων. Πρόκειται για τους περισσότερους πόρους, που διέθετε ποτέ, για ανάλογο χρονικό διάστημα, το Υπουργείο Πολιτισμού, και οι οποίοι αξιοποιούνται στο έπακρο. Έργα και δράσεις που καλύπτουν κάθε πτυχή του Πολιτισμού -την πολιτιστική κληρονομιά, όλων των μορφών και όλων των περιόδων, τη σύγχρονη δημιουργία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό- στα οποία απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι, όλων των ειδικοτήτων».

Η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι  «για το 2025, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Πολιτισμού ανέρχεται σε 575 εκατομμύρια ευρώ: Πόροι που κατανέμονται ισόρροπα και αναλογικά στη συντήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και στην ενθάρρυνση και στήριξη της σύγχρονης δημιουργίας. Ιδιαίτερα αυξημένα είναι τα ποσά που αφορούν τις δημόσιες επενδύσεις.

Προς σύγκριση: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων:

2018> 27.985.000, 2019> 35.304.000, 2025> 318.000.000.

Δεν χρειάζονται περαιτέρω σχόλια».

Όπως επεσήμανε η Υπουργός Πολιτισμού, «προτεραιότητά μας είναι η ανάπτυξη δημοσίων, ρεαλιστικών πολιτικών με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής των πολιτών, στην πολιτιστική επιχειρηματικότητα, στην οικονομική ανάπτυξη. Η ανάδειξη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα ως ολοκληρωμένου, βιώσιμου αναπτυξιακού εργαλείου, που καλλιεργεί οικοσυστήματα επιχειρηματικότητας, συμβάλλοντας καθοριστικά στη κοινωνική συνοχή, αποτελεί τη σύνοψη των πολιτικών μας».

Σημείωσε, μάλιστα, ότι «ο Πολιτισμός διαπερνά και επηρεάζει σχεδόν όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής και της παραγωγικής δραστηριότητας. Διακρίνεται από ισχυρή κοινωνικοοικονομική δυναμική. Συνιστά εξέχον κοινωνικό αγαθό, αλλά και πολύτιμο αναπτυξιακό πόρο, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη οριζόντια στη χάραξη πολιτικών, που είναι καθοριστικές για την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη. Ιδιαίτερα σήμερα, που η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και η αειφορία αποτελούν καίρια ζητούμενα. Την κεντρική αυτή αντίληψη απηχεί το σύνολο των δημοσίων πολιτικών πολιτισμού, που εφαρμόζουμε. Αυτές που υπηρετεί και ενισχύει ο Προϋπολογισμός του 2025».

Ολόκληρη η ομιλία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2025

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Η πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αλλά και η απόδοση των ελληνικών ομολόγων, δηλώνουν ότι η πατρίδα μας έχει ξεπεράσει τις απώλειες διαδοχικών κρίσεων, ότι σημειώνει αξιοσημείωτες επιδόσεις στα κύρια οικονομικά μεγέθη και προωθεί, με ευθύνη και αυτοπεποίθηση, το μεγάλο στοίχημα του μετασχηματισμού του οικονομικού μας προτύπου. Σε αυτή την, πραγματικά, εθνική προσπάθεια, που κοιτάζει βαθιά στο μέλλον, καθοριστική είναι η συμβολή του Πολιτισμού.

Ο Πολιτισμός και οι υπηρεσίες του δεν είναι απλοί δέκτες πιστώσεων. Αντιθέτως, ο Πολιτισμός είναι φορέας αυτοτελούς και εγγενούς αναπτυξιακής δυναμικής, αποτελώντας σημαντικό δίαυλο μεγέθυνσης και ακριβοδίκαιης ανακατανομής του εθνικού πλούτου, μήτρα απασχόλησης, και, κατά συνέπεια, μηχανισμός βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας.

Σήμερα, με ευρωπαϊκούς, κυρίως, πόρους, του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα έργων πολιτιστικών υποδομών και δράσεων: Περισσότερα από 830 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 1,25 δισ. ευρώ. Μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούνται 214 έργα συνολικού προϋπολογισμού 610 εκατομμυρίων. Πρόκειται για τους περισσότερους πόρους, που διέθετε ποτέ, για ανάλογο χρονικό διάστημα, το Υπουργείο Πολιτισμού, και οι οποίοι αξιοποιούνται στο έπακρο. Έργα και δράσεις που καλύπτουν κάθε πτυχή του Πολιτισμού -την πολιτιστική κληρονομιά, όλων των μορφών και όλων των περιόδων, τη σύγχρονη δημιουργία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό- στα οποία απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι, όλων των ειδικοτήτων.

Αναφέρω ενδεικτικά ότι νωρίτερα, σήμερα το πρωί, εγκαινιάσαμε ανακαινισμένο το Αρχαιολογικό Μουσείο στο Αίγιο στην αποκατασταθείσα Παλαιά Αγορά της πόλης. Πρόκειται για το 27ο Μουσείο, από το 2020 ως σήμερα, που το Υπουργείο Πολιτισμού αποδίδει στους πολίτες και τους επισκέπτες της χώρας μας.

Η διασύνδεση του Πολιτισμού με τις λοιπές παραγωγικές δραστηριότητες αποτέλεσε και αποτελεί βασικό άξονα των πολιτικών μας. Το έτος που κλείνει, το Υπουργείο Πολιτισμού συνέχισε τα έργα αποκατάστασης και αναστήλωσης των μνημείων της Ακρόπολης, αλλά και της μετατροπής του π. βασιλικού κτήματος του Τατοΐου σε έναν υπερτοπικό πυρήνα αναψυχής και πολιτισμού, όπως και της μετασκευής του κτηρίου του παλαιού Σιλό, στον Πειραιά, σε Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων. Έργα που εξελίσσονται απρόσκοπτα, ώστε να παραδοθούν τηρουμένων των χρονοδιαγραμμάτων.

Στις θεσμικές τομές, επισημαίνεται η σύσταση δύο νέων φορέων: Του Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας και του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού. Οι δύο Οργανισμοί λειτουργούν και σταδιακά ενισχύονται με προσωπικό και πόρους, προωθώντας την επαφή του ελληνικού κοινού με την εγχώρια παραγωγή, στους αντίστοιχους τομείς, και, κυρίως, ενισχύοντας την εξωστρέφειά τους και το άνοιγμά τους στο παγκόσμιο ακροατήριο.

Η θεσμοθέτηση νέου, ενισχυμένου πλαισίου για τη διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συνιστά πράξη με μεταρρυθμιστικό πρόσημο, καθώς συνδέεται με τον κίνδυνο που δημιουργεί στο άυλο πολιτιστικό απόθεμα, η κλιματική αλλαγή, αλλά και με την αξιοποίησή του, στη δημιουργία μιας νέας γενιάς επαγγελματιών χειροτεχνών και στην ενδυνάμωση ανάλογων μικρών επιχειρήσεων.

Με τη στρατηγική αυτή -την οποία ήδη εφαρμόζουμε στο έργο Ανασύσταση, ανάπτυξη, επαναπροσδιορισμός της ελληνικής χειροτεχνίας, ανάπτυξη δεξιοτήτων και αποκατάσταση κτηρίων για εκπαιδευτικές δομές χειροτεχνίας, που υλοποιεί το Υπουργείο Πολιτισμού με πόρους 10.000.000 ευρώ από ΤΑΑ- διασώζεται και αναδεικνύεται ο μοναδικός πλούτος της ελληνικής χειροτεχνίας, ως στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και ως δυναμικός τομέας, βασικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, με την ανάπτυξη ολόκληρων αλυσίδων αξίας, από τη βιώσιμη προμήθεια πρώτων υλών και υλικών έως τις εξαγωγές.

Δεκάδες είναι οι δράσεις και τα έργα που αφορούν στην καθολική προσβασιμότητα στους αρχαιολογικούς χώρους, στα μνημεία, τα μουσεία, τους χώρους πολιτισμού, αλλά και στα ίδια τα πολιτιστικά αγαθά, μέσω ειδικών προγραμμάτων, όπως αυτό για τις κινηματογραφικές ταινίες, που υλοποιεί το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Οι ίσες ευκαιρίες και η εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των ατόμων και των κοινωνικών ομάδων, βρίσκεται, για μας, στον πυρήνα της Δημοκρατίας.

Εκατοντάδες ήταν, και το 2024, οι αρχαιότητες που επαναπατρίστηκαν, χάρη στη δυναμική και τεκμηριωμένη διεκδίκηση παρανόμως εξαχθέντων πολιτιστικών αγαθών, στην οποία αποδύεται συστηματικά και μεθοδικά το Υπουργείο, τα τελευταία χρόνια. Με σύστημα και μέθοδο εργαζόμαστε πάντα για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Δεν μπορώ, βέβαια, να παραλείψω την απόδοση του Μετρό Θεσσαλονίκης στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης. Ενός εμβληματικού έργου, που αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών και την ελκυστικότητα της πόλης. Αλλά και ενός μείζονος έργου πολιτισμού.

Επισημαίνω δύο σημεία:

1. Στο πλαίσιο του έργου, διεξήχθη η μεγαλύτερη ανασκαφική έρευνα σωστικού χαρακτήρα, που πραγματοποιήθηκε ποτέ στη χώρα.

2. Η Θεσσαλονίκη διαθέτει, σε διεθνές επίπεδο, τον μεγαλύτερο αρχαιολογικό χώρο. ενταγμένο εντός μείζονος τεχνικού κοινωφελούς έργου.

Για το 2025, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Πολιτισμού ανέρχεται σε 575 εκατομμύρια ευρώ: Πόροι που κατανέμονται ισόρροπα και αναλογικά στη συντήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και στην ενθάρρυνση και στήριξη της σύγχρονης δημιουργίας. Ιδιαίτερα αυξημένα είναι τα ποσά που αφορούν τις δημόσιες επενδύσεις.

Προς σύγκριση: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων:

2018> 27.985.000, 2019> 35.304.000, 2025> 318.000.000.

Δεν χρειάζονται περαιτέρω σχόλια.

Επιπλέον αυτών: Η πολιτική που εφαρμόζουμε στον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων αυξάνει συνεχώς τα έσοδά του.  Το αποτέλεσμα είναι η σταθερά αυξανόμενη συνεισφορά του ΟΔΑΠ στα έσοδα του Υπουργείου. Οι πόροι αυτοί ανατροφοδοτούν την Αρχαιολογική Υπηρεσία και υποστηρίζουν τους εποπτευόμενους Πολιτιστικούς Οργανισμούς μας.

Να προσθέσω, ακόμη, πολύ σημαντικά κεφάλαια, τα οποία ενισχύουν τον προϋπολογισμό του Υπουργείου, προερχόμενα από ιδιωτικές δωρεές. Αναφέρω ενδεικτικά, για το 2024, τα 10.000.000 ευρώ από την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, για την αποκατάσταση των πληγέντων μνημείων στη Θεσσαλία, και τα 40.000.000 ευρώ του ζεύγους Σπύρου και Ντόροθυ Λάτση για την ολοκλήρωση περισσοτέρων από 120 μελετών, που απαιτεί το έργο της αποκατάστασης και επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Πρόσφατες μελέτες, για τη συμβολή του Πολιτισμού στην εθνική οικονομία, καταδεικνύουν ότι επενδύσεις ύψους 453.000.000 σε έργα και δράσεις, που υλοποίησαν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και οι εποπτευόμενοι φορείς του, με πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020, αποφέρουν συνολικά 1,56 δις ευρώ. Δηλαδή, κάθε 1 ευρώ που επενδύεται επιστρέφει στο εθνικό εισόδημα 3,44 ευρώ. Αυτά τα μεγέθη είναι ενδεικτικά για τις έμμεσες και επαγωγικές επιπτώσεις του Πολιτισμού στην οικονομία.

Οι αριθμοί, που παρέθεσα, δεν είναι απλά λογιστικά μεγέθη. Καταδεικνύουν τη συνέπεια με την οποία υπηρετούμε -τα τελευταία 5,5 χρόνια- ένα δυναμικό λειτουργικό και αναπτυξιακό μοντέλο πολιτιστικής πολιτικής, με βάση την επιστημονική γνώση, τη μέγιστη και βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και την ορθολογική αξιοποίηση των υφισταμένων υλικών και ανθρώπινων πόρων, με στόχο την επίτευξη πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος και οικονομίας κλίμακας.

Προτεραιότητά μας είναι η ανάπτυξη δημοσίων, ρεαλιστικών πολιτικών με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής των πολιτών, στην πολιτιστική επιχειρηματικότητα, στην οικονομική ανάπτυξη. Η ανάδειξη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα ως ολοκληρωμένου, βιώσιμου αναπτυξιακού εργαλείου, που καλλιεργεί οικοσυστήματα επιχειρηματικότητας, συμβάλλοντας καθοριστικά στη κοινωνική συνοχή, αποτελεί τη σύνοψη των πολιτικών μας.

Πρωταγωνιστές στην προσπάθεια αυτή είναι οι δημιουργοί, οι καλλιτέχνες, οι επαγγελματίες του χώρου, οι εργαζόμενοι στο Υπουργείο Πολιτισμού και στους δημόσιους πολιτιστικούς φορείς, οι οποίοι συγκροτούν μια πλειοψηφία, που εκφράζει την ισχυρή και δημιουργική Ελλάδα. Είναι αυτοί, που διαμορφώνουν τη σύγχρονη πολιτιστική φυσιογνωμία της χώρας, αναδεικνύοντας την σε παγκόσμια Επικράτεια Πολιτισμού.

Προχωρούμε, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, στην ίδρυση της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών, στην οποία εντάσσονται ως ισάριθμες δομές οι πέντε κρατικές καλλιτεχνικές σχολές.

Στις θεσμικές πρωτοβουλίες που σχεδιάζουμε περιλαμβάνονται η δεύτερη φάση της λειτουργίας του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου, η θεσμοθέτηση της πολιτιστικής συνταγογράφησης και ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου που διέπει την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση τις μεγάλες παρεμβάσεις μας, όπως την περάτωση του Εθνικού Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων, την αναβάθμιση –κτηριακή και θεσμική- της Σχολής Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο, του παλαιού Μουσείου στην Ακρόπολη των Αθηνών, τα βυζαντινά και τα οθωμανικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, αλλά και την αναβάθμιση των υποδομών των φορέων του Σύγχρονου Πολιτισμού -του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης, του REX του Εθνικού Θεάτρου- καθώς και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των πολιτιστικών οργανισμών μας, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητά τους στο μέλλον.

Το 2025, είναι σημαντικό για το Τατόι, καθώς ολοκληρώνονται οι μουσειακές υποδομές του. Στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, για το 2025, έχει ενταχθεί η ωρίμανση και η διενέργεια διαγωνισμού για τους χώρους εστίασης και φιλοξενίας, στο κτήμα. Δείγμα, και αυτό, του δρόμου που έχει διανυθεί, ώστε να βρισκόμαστε στο σημείο να προγραμματίζουμε την ανάπτυξη των ήπιων χρήσεων -που θα πλαισιώσουν τις πολιτιστικές λειτουργίες- αλλά και του χαρακτήρα της ανάπλασης και της αποκατάστασης του χώρου, ως αναπτυξιακού πόλου της Αττικής.

Η μνεία είναι ενδεικτική, καθώς σε κάθε γωνιά της χώρας βρίσκονται σε εξέλιξη δεκάδες έργα, χάρη στην αφοσίωση και την ικανότητα των υπηρεσιών μας. Επιγραμματικά, περιορίζομαι να υπενθυμίσω ότι συνεχίζουμε να υπηρετούμε δύο μείζονες στόχους μας, την καθολική προσβασιμότητα στα πολιτιστικά αγαθά και τη θωράκιση της πολιτιστικής κληρονομιάς, υλικής και άυλης, από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Εντός του 2025, ολοκληρώνουμε το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την πρόληψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο πολιτιστικό μας απόθεμα.

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Ο Πολιτισμός διαπερνά και επηρεάζει σχεδόν όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής και της παραγωγικής δραστηριότητας. Διακρίνεται από ισχυρή κοινωνικοοικονομική δυναμική. Συνιστά εξέχον κοινωνικό αγαθό, αλλά και πολύτιμο αναπτυξιακό πόρο, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη οριζόντια στη χάραξη πολιτικών, που είναι καθοριστικές για την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη. Ιδιαίτερα σήμερα, που η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και η αειφορία αποτελούν καίρια ζητούμενα.

Την κεντρική αυτή αντίληψη απηχεί το σύνολο των δημοσίων πολιτικών πολιτισμού, που εφαρμόζουμε.

Αυτές που υπηρετεί και ενισχύει  ο Προϋπολογισμός του 2025, τον οποίο σας καλώ, κυρίες και κύριοι βουλευτές, να υπερψηφίσετε.

Σας ευχαριστώ.