Skip to main content

Στενά σπίτια, φαρδιά συναισθήματα

Ο Ρόμπερτ Ζεμέκις κοιτάζει αναδρομικά το σινεμά του, και την ανθρωπότητα

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Είναι αδιαμφισβήτητα ένας εκ των κορυφαίων σκηνοθετών που «ξεπήδησαν» στα 80s, μεγάλος τεχνίτης και ακόμα πιο σπουδαίος σεναρίστας: Ο Ρόμπερτ Ζεμέκις μας συστήθηκε ουσιαστικά με τη μεγάλη εμπορική επιτυχία του «Επιστροφή στο μέλλον», ένα παράξενο, αν το καλοσκεφτείτε, μείγμα νεανικής κωμωδίας και επιστημονικής φαντασίας, φιλόδοξο εν τη γενέσει του αλλά τόσο καλογυρισμένο που ούτε καν διέκρινες τον συνδυασμό των ειδών – και δεν υπάρχει είδος που να μην υπηρέτησε ο Ζεμέκις.

Ικανός στον τρόμο («Ένοχο μυστικό»), στην επιστημονική φαντασία («Επαφή»), ικανός σε ακόμα πιο ιδιαίτερες προσμίξεις (φιλμ νουάρ και φάρσα με κινούμενα σχέδια στο «Ποιος παγίδεψε τον Ρότζερ Ράμπιτ»), φυσικά εξπέρ του δράματος («Φόρεστ Γκαμπ») και σήμερα, μετά από μια αμφιλεγόμενη διαδρομή στο 3D animation, επιστρέφει με μια αναζωογονητικά φιλόδοξη ταινία: Στο «Εδώ», η ιστορία ουσιαστικά διατρέχει την μακρά πορεία της ανθρωπότητας, από την αρχή της μάλιστα (θυμηθείτε το «Δέντρο της ζωής» του Τέρενς Μάλικ) μόνο που εμείς την παρακολουθούμε μέσα από μονάχα μία οπτική γωνία. Μην ανησυχείτε, το μεγαλύτερο κομμάτι αυτής, αφορά τις δεκαετίες που περνούν μαζί οι Τομ Χανκς και Ρόμπιν Ράιτ. Εμείς μένουμε πάντα «μέσα» στο ίδιο σπίτι, και μάλιστα στο σαλόνι του. Αφού λοιπόν η κάμερα είναι εξ ορισμού ακίνητη, ο Ζεμέκις κινείται μέσα στην Ιστορία, μπρος, πίσω, ενίοτε βάσει μιας λογικής, άλλες φορές αναζητώντας μια ποίηση που θα εμπλουτίσει αυτό το φαινομενικά κοινότυπο στόρι (γεννιόμαστε-αναπαραγόμαστε-δουλεύουμε-πεθαίνουμε) με νοήματα μεστά. Βασισμένο διαβάζω σε ένα ομώνυμο κόμικ, που πρέπει να ενθουσίασε τον σκηνοθέτη: Όχι μόνο δείχνει να κάνει αναδρομές και στη δική του φιλμογραφία, με κομψές αναφορές, αλλά μοιάζει να προσεγγίζει αυτή την αισθητικής φύσεως παραβολή με ειλικρίνεια και αληθινό συναίσθημα.

«Οι τεμπέληδες της άνυδρης κοιλάδας» θα μπορούσε να τιτλοφορείται το «The End» του Τζόσουα Οπανχάιμερ, σπουδαίου ντοκιμαντερίστα που εδώ κάνει το ντεμπούτο του στη μυθοπλασία. Όπου είκοσι πέντε χρόνια μετά από μια περιβαλλοντική καταστροφή που μετέτρεψε τη Γη σε μη κατοικήσιμο πλανήτη, η Μητέρα, ο Πατέρας και ο Γιος μένουν εγκλωβισμένοι σε ένα πολυτελές καταφύγιο βαθιά κάτω από την επιφάνεια της γης, όπου προσπαθούν να διατηρήσουν την ελπίδα και μια έννοια κανονικότητας, συνεχίζοντας τις τελετουργίες της καθημερινότητας. Δηλαδή, συνεχίζοντας να ζουν εντελώς πλουσιοπάροχα, με σπάταλα δείπνα για παράδειγμα, ενίοτε προσποιούμενοι πως το κρασί που πίνουν είναι πρώτης ποιότητας και δεν έχει γίνει «ξύδι». Α, ξέχασα: Η ταινία είναι μιούζικαλ! Εδώ, οι φωνές «σπάνε» αλλά δεν σε ενοχλεί. Γιατί πως θα μπορούσαν να μη σπάνε όταν είναι τέτοια η ζωή. Μπαμπάς και μαμά, ο Μάικλ Σάνον και η Τίλντα Σουίντον, τρομερό καστ με άλλα λόγια (αν και την παράσταση κλέβει ο Τζορτζ ΜακΚάι, ο γιος τους δηλαδή, που γεννήθηκε μέσα στο σπίτι και δεν βγήκε ποτέ απ’ αυτό). Πάντως, το ίδιο κόλπο με τα ντοκιμαντέρ του επιχειρεί ο Οπενχάιμερ: Αναζητά νέους τρόπους να αφηγηθεί παλιές ιστορίες, μόνο που η ταινία του ξεπερνά τις δυόμιση ώρες – αυτή κι αν είναι σπατάλη πρώτης ύλης!

Οι φίλοι των blockbusters δεν έχουν κανένα λόγο να γκρινιάζουν: Το «Kraven: O κυνηγός», νέο κεφάλαιο της Marvel και των συμπάντων της, διαθέτει μια σκηνοθετική μαστοριά (μέχρι τη στιγμή που τα cgi καταστρέφουν την ατμόσφαιρα αλλά έχουμε συνηθίσει πλέον), ενώ «Ο Aρχοντας των Δαχτυλιδιών: Ο Πόλεμος των Ροχίριμ» είναι μια μεταγραφή του Τολνικ-ικού σύμπαντος σε καμβά ιαπωνικού animation. Θυμίζει τόσο πολύ το «Attack on Titan» βέβαια που δε ξέρεις αν τελικά προσθέτει ή αφαιρεί πόντους σ’ αυτό, αλλά αν αγαπάς το είδος, θα θαμπωθείς.