Η διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία Όσκαρ του 2025 εξελίσσεται σε «θρίλερ» έπειτα από την αποκάλυψη ότι το Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε στην αντικατάσταση τεσσάρων μελών της επιτροπής μετά από λάθος… «εκ παραδρομής», την παραίτηση της Ασημίνας Προέδρου από την επιτροπή, το «κατηγορώ» του Βασίλη Κεκάτου και τα (αναπάντητα) ερωτήματα που έθεσε η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου στο ΥΠΠΟ.
Δεκάδες σκηνοθέτες και παραγωγοί, με ανοιχτή επιστολή προς το ΥΠΠΟ, γνωστοποίησαν ότι αποσύρουν τις ταινίες τους από τη διαδικασία επιλογής για τα Όσκαρ του 2025.
Συγκεκριμένα, αποσύρονται 20 από τις 23 ταινίες, που θα συμμετείχαν στην διαδικασία σύμφωνα με δημοσιεύματα. Οι τρεις ταινίες που θα συμμετέχουν κανονικά είναι η «Φόνισσα» σε σκηνοθεσία της Εύας Νάθενα, ο «Καπετάν Μιχάλης» σε σκηνοθεσία του Κώστα Χαραλάμπους και το «Μινόρε» σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα. Οι παραπάνω σκηνοθέτες δεν έχουν υπογράψει την ανοιχτή επιστολή των Ελλήνων δημιουργών και την συμβολική παραίτηση από τη διαδικασία.
Η ανοιχτή επιστολή των Ελλήνων δημιουργών
Προς τους:
Υπουργό Πολιτισμού, κα. Λίνα Μενδώνη
Υφυπουργό Πολιτισμού, κο. Ιάσονα Φωτήλα
Κοινοποίηση:
Γενική Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού, κα. Ελένη Δουνδουλάκη
Προϊσταμένη Τμήματος Κινηματογραφίας και Ο/Α Μέσων, κα. Ελένη Τουμπανάκη
Τετάρτη, 21 Αυγούστου 2024
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,
Οι παρακάτω υπογράφουσες και υπογράφοντες, σκηνοθέτες και παραγωγοί κινηματογραφικών ταινιών που έχουμε υποβάλει τη συμμετοχή της ταινίας μας στη διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ στην κατηγορία Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους – διαδικασία που καθορίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις – με λύπη μας διαπιστώνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει ποια ταινία θα επιλεχθεί. Παρεμβάσεις που δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Ως εκ τούτου αρνούμαστε να συμπράξουμε σε αδιαφανείς ενέργειες, που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο και τους επαγγελματίες του, και αναγκαζόμαστε να αποσύρουμε τις ταινίες μας από την ως άνω διαδικασία.
Συγκεκριμένα, στις 11 Αυγούστου 2024 εστάλησαν από το ΥΠ.ΠΟ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου οι σύνδεσμοι των ταινιών μας (vimeo link κ.λ.π.) σε τουλάχιστον τέσσερις επαγγελματίες του κινηματογράφου, με τις οποίες και τους οποίους είχε προηγηθεί επικοινωνία εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ, για να τους προταθεί η θέση του προέδρου και των μελών της επιτροπής που θα γνωμοδοτούσε για την ταινία που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ, θέση που οι εν λόγω επαγγελματίες αποδέχτηκαν. Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου 2024, τα συγκεκριμένα μέλη της επιτροπής έλαβαν νέο γραπτό μήνυμα με το οποίο το ΥΠ.ΠΟ τα ενημέρωνε πως τελικά δε θα είναι μέλη της επιτροπής, χωρίς να τους εξηγούνται οι λόγοι του μη ορισμού τους εν τέλει. Την ίδια ημέρα, λίγες ώρες μετά, στη Διαύγεια του ΥΠ.ΠΟ αναρτήθηκε η απόφαση συγκρότησης της επιτροπής, χωρίς φυσικά τη συμμετοχή καμίας και κανενός από τις/τους συγκεκριμένες/νους τέσσερις επαγγελματίες.
Οι παραπάνω ανεύθυνοι και πρόχειροι χειρισμοί εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ εγείρουν ερωτήματα και εύλογες υπόνοιες για τη στόχευση τέτοιων ενεργειών. Θυμίζουν δε τις πρακτικές και τις μεθοδεύσεις των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας, που έχουν καταργηθεί από το 2009. Πρακτικές από τις οποίες οι επαγγελματίες του ελληνικού σινεμά δώσαμε αγώνες για να απεμπλακούμε, πρακτικές που δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο κράτος που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκό, και που εκθέτουν και θα εκθέσουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση τη χώρα μας διεθνώς.
Επιπλέον, στέλνοντας το ΥΠ.ΠΟ τους συνδέσμους των ταινιών μας σε άτομα που – για άγνωστους λόγους – δεν συμπεριέλαβε τελικά στην επιτροπή, αντί να προστατεύσει – ως όφειλε – την πνευματική μας ιδιοκτησία, την οποία όλες και όλοι εμείς του εμπιστευτήκαμε, την μεταχειρίστηκε με τρόπο παράνομο, ανεύθυνο και προσβλητικό για τους δημιουργούς υπό όποια ιδιότητα (σκηνοθέτες και παραγωγοί).
Οι απορίες είναι εύλογες: Τι μεσολάβησε ανάμεσα στην πρόταση που έγινε στις/στους συγκεκριμένες/νους επαγγελματίες να αναλάβουν τις θέσεις του προέδρου και των μελών της επιτροπής (πρόταση που επισφραγίστηκε γραπτά με την αποστολή των συνδέσμων των ταινιών μας) και στον εν τέλει μη ορισμό τους; Τι είναι αυτό που οδήγησε στις συγκεκριμένες ανορθόδοξες και πρωτοφανείς ενέργειες; Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται για την συγκρότηση της επιτροπής και αν ναι, αυτές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν ή όχι;
Επισημαίνουμε τέλος, πως η μεταχείριση μιας έμπειρης στη συγκεκριμένη διαδικασία υπαλλήλου ως εξιλαστήριου θύματος – όπως φαίνεται πως είναι η θέση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ για το ζήτημα – ούτε μας ικανοποιεί ούτε αποκαθιστά το κύρος και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Αξίζει σε όλες και σε όλους μας – αλλά και στο ίδιο το ΥΠ.ΠΟ – κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά.
Αλφαβητικά οι υπογράφουσες και υπογράφοντες, δημιουργοί των 20 ταινιών που αποσύρονται από την έως άνω διαδικασία (από τις συνολικά 23 που είχαν κατατεθεί στο ΥΠΠΟ, όπως η λίστα είχε δημοσιευθεί στον ημερήσιο τύπο):
Αδριανόπουλος Χρήστος (σκηνοθέτης ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
Αλαβάνος Νικόλας (παραγωγός ταινιών Ο τελευταίος ταξιτζής & Πολύδροσο)
Ασλανίδης Λουίζος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)
Βενέτης Άγγελος (παραγωγός ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)
Βουγιούκαλου Ρένα (παραγωγός ταινίας Embryo Lavra Butterfly)
Βούλγαρης Αλέξανδρος (σκηνοθέτης ταινίας Πολύδροσο)
Δόριζας Άρης (σκηνοθέτης ταινίας Γιάννης Σπανός, πίσω απ᾽ τη μαρκίζα)
Δρανδάκη Μαρία (παραγωγός ταινίας Animal)
Εξάρχου Σοφία (σκηνοθέτρια ταινίας Animal)
Ζωναράς Κάρολος (σκηνοθέτης ταινίας Tranzit)
Ιερόπουλος Φιλ (σκηνοθέτης ταινίας Avant-Drag!)
Ιωακειμίδη Χριστίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Μέντιουμ)
Καλομενόπουλος Γιώργος (παραγωγός ταινίας Dolls of Dresden)
Μαυροειδής Ζαχαρίας (σκηνοθέτης ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)
Μπολομύτη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)
Νούσιας Γιώργος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)
Ντούζα Μαρία (σκηνοθέτρια ταινίας Άκουσε με)
Πάσχος Στέργιος (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος ταξιτζής)
Πατρούμπα Βάσω (παραγωγός ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
Πετροπούλου Τζίνα (παραγωγός ταινίας Η μητέρα του σταθμού)
Ραΐσης Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος υπνοβάτης)
Σαραντινός Μιχάλης (παραγωγός ταινίας Άκουσε με)
Σουλτάνη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Εξέλιξη)
Τσαγγάρη Αθηνά (παραγωγός ταινίας Ladies in waiting)
Τσάφας Αλέξης (σκηνοθέτης ταινίας Dolls of Dresden)
Τσικάρας Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Επιχείρηση άστρο)
Τσιμιτσέλης Γιάννης (σκηνοθέτης ταινίας Κουραμπιέδες με χιόνι)
Τσουκαλά Ιωάννα (σκηνοθέτρια ταινίας Ladies in waiting)
Τωμαδάκη Κωστούλα (σκηνοθέτρια ταινίας Η μητέρα του σταθμού)
Χαραλαμπίδης Ρένος (σκηνοθέτης ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)
Χούρσογλου Περικλής (σκηνοθέτης ταινίας Εξέλιξη)
Ψύκου Ελίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Αδέσποτα Κορμιά)
Ξαφνική αλλαγή της γνωμοδοτικής επιτροπής επιλογής
Η κρίση προκλήθηκε όταν η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ), σωματεία και ενώσεις του ελληνικού κινηματογραφικού / οπτικοακουστικού χώρου απηύθυναν επίσημη ερώτηση στο Υπουργείο Πολιτισμού για την ξαφνική αλλαγή της γνωμοδοτικής επιτροπής επιλογής της ελληνικής ταινίας που θα υποβληθεί στα Όσκαρ.
Ασημίνα Προέδρου
Αλλαγή που έθεσε υπό αμφισβήτηση το κύρος και τον αδιάβλητο χαρακτήρα της διαδικασίας, προκάλεσε την παραίτηση της σκηνοθέτη Ασημίνας Προέδρου (η ταινία της «Πίσω από τις Θημωνιές» ήταν η επίσημη ελληνική υποψηφιότητα στα Όσκαρ 2024) από την γνωμοδοτική επιτροπή που δημοσιεύτηκε στην Διαύγεια και την δημόσια παρέμβαση του βραβευμένου στις Κάννες, σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτου. Και οι δύο δημιουργοί όπως και τα σωματεία και οι ενώσεις και φυσικά η ίδια η ΕΑΚ ζητούν να γίνει δεκτό το πάγιο αίτημα της ΕΑΚ να αποφασίζει η Ακαδημία μέσα από ψηφοφορία των μελών της την ταινία που θα εκπροσωπεί την χώρα στα βραβεία Όσκαρ.
Επιστολή – απάντηση του Υφυπουργού Πολιτισμού
Η απαντητική επιστολή του Υφυπουργού Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα προς την ΕΑΚ, τις ενώσεις και τα σωματεία δεν κατεύνασε τα πνεύματα. «Το ΥΠΠΟ παραμένει θεματοφύλακας της διαδικασίας προκειμένου να διασφαλίζεται όχι μόνον η αντικειμενικότητα αλλά και το κύρος της επιτροπής.» ανέφερε ο ίδιος στην επιστολή του και επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι πριν από την 13η Αυγούστου, την επίμαχη ημερομηνία, δηλαδή, στην οποία αντικαταστάθηκαν αιφνιδίως τα μέλη της επιτροπής γνωμοδότησης – ο σκηνοθέτης Βασίλης Κεκάτος, η κριτικός κινηματογράφου Λήδα Γαλανού, η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη και η σεναριογράφος Κάλλια Παπαδάκη (μέλη της ΕΑΚ), που είχαν αρχικά προσκληθεί και αποδεχθεί την πρόταση – δεν είχε πραγματοποιηθεί ο ορισμός επιτροπής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το νόμο.
Επιστολή του Υφυπουργού Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα
Προς Δ.Σ.
Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ)
Ένωση Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ)
Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων (ΣΑΠΟΕ)
Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ)
Ένωση Παραγωγών Έργων Επικοινωνίας (PACT)
Το Υπουργείο Πολιτισμού, παγίως, αντιμετωπίζει με διαφάνεια και σοβαρότητα τον ύψιστο θεσμό στον χώρο του κινηματογράφου, των βραβείων OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους.
Αναφορικά με την επιστολή σας και τα ερωτήματά σας, που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, σχετικά με την σύσταση της επιτροπής για την επιλογή της ελληνικής υποψηφιότητας, σας ενημερώνουμε:
Το ΥΠΠΟ έχει στην αρμοδιότητά του την επιλογή και συγκρότηση της επιτροπής, όπως άλλωστε συμβαίνει και στις περισσότερες χώρες που συμμετέχουν στις ανάλογες διαγωνιστικές διαδικασίες και μάλιστα, με υψηλού επιπέδου, εκπροσωπήσεις. Το ΥΠΠΟ παραμένει θεματοφύλακας της διαδικασίας προκειμένου να διασφαλίζεται όχι μόνον η αντικειμενικότητα αλλά και το κύρος της επιτροπής.
Πριν από την 13η Αυγούστου δεν είχε πραγματοποιηθεί ο ορισμός επιτροπής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Νόμο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ , με μία απλή σας αναζήτηση. Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η επιλογή των μελών της επιτροπής για την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων για τα βραβεία OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους συγκροτήθηκε από πρόσωπα υψηλού κύρους σχετιζόμενα με τον θεσμό και έχοντας επιδείξει σημαντικά δείγματα γραφής στον ίδιο το θεσμό. Έτσι διασφαλίζεται η ακεραιότητα της διαδικασίας και της επιλογής της πλέον κατάλληλης ταινίας να εκπροσωπήσει την χώρα μας.
Σημειώνεται ότι για το θέμα της «εκ παραδρομής» της δήθεν απόφασης, έχουν ήδη κινηθεί οι διαδικασίες από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του ΥΠΠΟ.
Με εκτίμηση
Ιάσων Φωτήλας
Υφυπουργός Πολιτισμού
Βασίλης Κεκάτος: «Λίγη δημοκρατία παραπάνω δεν έβλαψε ποτέ κανέναν»
Ο Βασίλης Κεκάτος, βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα για τη μικρού μήκους ταινία του «Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς», και σκηνοθέτης του πολυσυζητημένου φετινού «Milky Way», επρόκειτο να ήταν ο Πρόεδρος της επταμελούς γνωμοδοτικής επιτροπής πριν το Υπουργείο αλλάξει γνώμη.
Σε ανάρτησή του στο facebook, ο διακεκριμένος σκηνοθέτης ανέφερε:
«Ύστερα από μια ενθουσιώδη τηλεφωνική κλήση που δεχθήκαμε από το υπουργείο πολιτισμού, η δημοσιογράφος Λήδα Γαλανού, η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη, η σεναριογράφος Κάλλια Παπαδάκη κι εγώ αποδεχθήκαμε να συμμετάσχουμε στην επταμελή επιτροπή που θα παρακολουθήσει τις υποψήφιες ταινίες και θα αποφασίσει ποια θα είναι η ελληνική πρόταση στην Αμερικανική Ακαδημία για το σχετικό Όσκαρ. Λίγες μέρες αφότου δεχτήκαμε την πρόσκληση, λάβαμε ένα mail με τα links όλων των ταινιών που πρέπει να παρακολουθήσουμε, καθώς και σχετικές οδηγίες. Μέσα στις επόμενες μέρες προσωπικά έλαβα ένα ακόμη επίσημο mail από το υπουργείο στο οποίο μου γνωστοποιούνταν πως ορίσθηκα και ως πρόεδρος της εν λόγω επιτροπής.
Την επόμενη μέρα εγώ και οι τρεις κύριες λάβαμε ένα ακόμη mail στο οποίο απαλλασσόμασταν από τα καθήκοντα μας καθώς όπως ανεκδιήγητα ανέφερε η επιστολή: το κάλεσμά μας συνέβη “εκ παραδρομής”. Σαν να μην είχαν προηγηθεί όλα αυτά τα τηλέφωνα κι όλη αυτή η ηλεκτρονική επικοινωνία που διήρκησαν σχεδόν δύο εβδομάδες. Σαν κάποιος υπάλληλος αυθαίρετα και μυστικά να αποφάσισε να μας καλέσει και να μας προσφέρει πρόσβαση στο υλικό καλλιτεχνικών έργων, τα οποία θα έπρεπε να προστατεύονται με κάθε πιθανό τρόπο από ανθρώπους που δεν αποτελούν κομμάτι γνωμοδοτικού οργάνου κρατικής προέλευσης.
Πασιφανώς, η επιλογή μας και η πολυήμερη επικοινωνία μας είναι αδύνατον να έχει συμβεί «εκ παραδρομής» και για αυτόν τον λόγο εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το ποια είναι τα πραγματικά κίνητρα της καθαίρεσής μας και της αντικατατάστασής μας με συνοπτικές διαδικασίες.
Ας σημειωθεί επίσης πως άλλο ένα μέλος της πρωταρχικής επιτροπής, το οποίο όμως δεν αντικατεστάθη, η ταλαντούχα συνάδελφος Ασημίνα Προέδρου, μόλις χθες παραιτήθηκε από τα καθήκοντά της, διαμαρτυρόμενη για τις ανεπίτρεπτες ενέργειες του υπουργείου απέναντι σε εμάς συγκεκριμένα αλλά και κατ’επέκταση σε όλη την ελληνική κινηματογραφία, η οποία απαιτεί απόλυτη διαφάνεια ως προς τις διαδικασίες που επηρεάζουν δραστικά κι αναπόφευκτα το μέλλον της.
Προσωπικά, είναι δεδομένο πως δεν αισθάνομαι προσβεβλημένος ή πικραμένος από την απόρριψη της παρουσίας μου σε μια επιτροπή αλλά ανησυχώ για τους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν εκεί.
Το υπουργείο πολιτισμού οφείλει να είναι το σπίτι μας και στο σπίτι σου οφείλεις να αισθάνεσαι ασφάλεια. Εφόσον αυτή η ασφάλεια δε φαίνεται να μας παρέχεται, έχει σημασία η εκλογή των ταινιών που εκπροσωπούν τη χώρα στα όσκαρ να περάσει στα χέρια των ανθρώπων που ζουν από και για το σινεμά και η ψηφοφορία να πραγματοποιείται από τα μέλη της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Πρόκειται για ένα αίτημα δίκαιο και θέλω να πιστεύω πως η πολιτεία θα μεριμνήσει σχετικώς ώστε να αποφασίζει για το μέλλον μας η ανώνυμη πλειοψηφία όπως πάντα όριζαν οι κανόνες τη δημοκρατιας.
Λίγη δημοκρατία παραπάνω δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.
Μέχρι τότε αναμένουμε τις απαραίτητες εξηγήσεις για τη σκανδαλώδη συμπεριφορά με την οποία αντιμετωπιστήκαμε!»
