Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση της δεύτερης ανάθεσης του προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του ΝΕΟΝ The Artist on the Composer στη Νέα Υόρκη. Η Βληχή του Γιώργου Λάνθιμου παρουσιάστηκε, συνοδεία μουσικών συνόλων, την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2023 στις 18.15 στην κατάμεστη Αίθουσα Alice Tully στο Lincoln Center, στο πλαίσιο του 61ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Η Βληχή είναι μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του Οργανισμού ΝΕΟΝ, ο οποίος χρηματοδοτείται από τον ιδρυτή του Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Η παραγωγή, από πλευράς της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και η πραγματοποίηση της αμερικανικής πρεμιέρας υλοποιήθηκαν με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της ΕΛΣ.
Η πολυαναμενόμενη sold-out πρεμιέρα της Βληχής στο New York Film Festival πραγματοποιήθηκε παρουσία του σκηνοθέτη Γιώργου Λάνθιμου και της πρωταγωνίστριας Έμμας Στόουν, η παρουσία της οποίας κατέστη εφικτή χάρη σε προσωρινή συμφωνία με τη SAG-AFTRA για το συγκεκριμένο πρότζεκτ. Το μουσικό σενάριο της Βληχής, το οποίο αποτελείται από έργα των Γ. Σ. Μπαχ / Κνουτ Νύστεντ και Τόσιο Χοσοκάβα, ερμήνευσαν ζωντανά οι μουσικοί της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Νίκος Νικόπουλος (φλάουτο), Ρενάτο Ρίπο (τσέλο), Ντιμίτρι Σαφαριάν-Σιμονένκο (όμποε), Γεωργία Ξαγαρά (άρπα), Σοφία Ταμβακοπούλου (πιάνο), Αλέξης Θεοφυλάκτου (βιολί), υπό τη διεύθυνση του Νίκου Βασιλείου, η σολίστ στο τσίμπαλο Αγγελίνα Τκάτσεβα και η Χορωδία Cantori New York σε μουσική διεύθυνση Αγαθάγγελου Γεωργακάτου. Το κοινό επιβράβευσε τους συντελεστές με ένα θερμότατο χειροκρότημα.
Αμέσως μετά την παρουσίαση της Βληχής, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Dennis Lim ευχαρίστησε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, την Εθνική Λυρική Σκηνή και τον ΝΕΟΝ, και καλωσόρισε στη σκηνή της Αίθουσας Alice Tully τον Γιώργο Λάνθιμο και την Έμμα Στόουν για μια σύντομη συζήτηση αναφορικά με τη δημιουργία του πρoγράμματος The Artist on the Composer, το μουσικό σενάριο της Βληχής, τις προκλήσεις για τους δύο πρωταγωνιστές, τις επιρροές του σκηνοθέτη και τη διάδραση μεταξύ του δημιουργού και της πρωταγωνίστριας.
Ο Γιώργος Λάνθιμος, ο οποίος ανέφερε ότι η βασική του επιρροή για τη Βληχή ήταν το ντοκιμαντέρ του Τάκη Κανελλόπουλου Μακεδονικός γάμος (1960), σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Αποδέχτηκα την πρόταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του ΝΕΟΝ να δημιουργήσω τη Βληχή, βρίσκοντας πολύ γοητευτική και συναρπαστική την ιδέα να δημιουργήσω μια ταινία στην πιο πρωτόγονη μορφή της. Ξεκινώντας από το μηδέν, ήθελα να κάνω κάτι πραγματικά απλό – μια βουβή ταινία, με μια απλή αφήγηση. Δουλεύοντας πάνω στη δημιουργία της ταινίας και τη βασική κινηματογραφική ιδέα, είχα την ευκαιρία να εξερευνήσω το κομμάτι της μουσικής, σε στενή συνεργασία με τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργο Κουμεντάκη. Έχοντας στο μυαλό μου τη μουσική και το τοπίο της Τήνου, επέτρεψα στον εαυτό μου τη διαδικασία ενός ελεύθερου συνειρμού για να καταλήξω στην ιστορία της ταινίας».
Η Έμμα Στόουν αναφέρθηκε επανειλημμένα με μεγάλο ενθουσιασμό στα γυρίσματα στην Τήνο, τον Φεβρουάριο του 2020 αμέσως πριν την πανδημία, αλλά και στην ερμηνευτική ελευθερία που δίνει στον ηθοποιό η συμμετοχή σε μια βουβή ταινία, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων: «Θα ευχόμουν καμιά φορά να μπορούσαμε να μειώσουμε τους διαλόγους στις ταινίες, καθώς πιστεύω ότι οι άνθρωποι πολλές φορές εκφράζονται καλύτερα χωρίς να χρειαστεί να μιλήσουν. Η Βληχή ήταν σαν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Ήταν η πρώτη μου φορά στην Ελλάδα και στην Τήνο και ήταν καταπληκτικά. Καθώς δεν υπήρχε κανένας διάλογος, αισθάνθηκα ότι μπορούσα κατά κάποιον τρόπο να ζήσω μέσα στο τοπίο αυτού του όμορφου τόπου. Ήταν μαγικό». Κλείνοντας, αστειευόμενη, ρώτησε τον Γιώργο Λάνθιμο εάν θα μπορούσαν μελλοντικά –μόλις η απεργία τελειώσει– να κάνουν μόνο ταινίες μικρού μήκους, χωρίς διαλόγους και ιδανικά να τις γυρίζουν στην Τήνο.
Το πρόγραμμα The Artist on the Composer, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του ΝΕΟΝ (www.neon.org.gr), διασυνδέει πρωτοπόρους σύγχρονους εικαστικούς και σκηνοθέτες ή/και παραγωγούς ταινιών με τη ζωντανή εκτέλεση ορχηστρικής μουσικής. Μέσα από έργα που αποτελούν καρπούς νέων αναθέσεων, κάθε καλλιτέχνης συνομιλεί με έργα κλασικών συνθετών, απαλλαγμένος από τις συνήθεις οπερατικές συμβάσεις και την αφήγηση, πραγματοποιώντας άνοιγμα προς ένα κοινό που μπορεί να μην έχει ασχοληθεί προηγουμένως με την όπερα. Η Βληχή παρουσιάζεται πάντα με τη συνοδεία μουσικών συνόλων.
Πρόγραμμα εικαστικών εγκαταστάσεων – Συμπαραγωγή ΕΛΣ & ΝΕΟΝ
The Artist on the Composer
Γιώργος Λάνθιμος, Βληχή
New York Film Festival #NYFF61
4 Οκτωβρίου 2023 – Αίθουσα Alice Tully, Lincoln Center
Επιμέλεια The Artist on the Composer: Γιώργος Κουμεντάκης – Ελίνα Κουντούρη
Παραγωγή, σενάριο, σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Πρωταγωνιστούν: Έμμα Στόουν, Νταμιάν Μποννάρ
Μουσική: Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ / Κνουτ Νύστεντ, Τόσιο Χοσοκάβα
Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Τσίμπαλο: Αγγελίνα Τκάτσεβα
Νίκος Νικόπουλος (φλάουτο), Ρενάτο Ρίπο (τσέλο), Ντιμίτρι Σαφαριάν-Σιμονένκο (όμποε), Γεωργία Ξαγαρά (άρπα), Σοφία Ταμβακοπούλου (πιάνο), Αλέξης Θεοφυλάκτου (βιολί), Χορωδία Cantori New York (καλλιτεχνική διεύθυνση: Mark Shapiro)
Σκηνικά: Άννα Γεωργιάδου / Κοστούμια: Άγγελος Μέντης / Χορογραφία: Χρήστος Παπαδόπουλος / Διεύθυνση φωτογραφίας: Θοδωρής Μιχόπουλος / Μοντάζ: Γιώργος Μαυροψαρίδης / Executive producer: Ρεμπέκκα Σκίννερ / Παραγωγός: Ελένη Κοσσυφίδου
Την παρουσίαση της Βληχής στο NYFF στηρίζει η Superprime Films.
