Skip to main content

Πέτρος Παπακωνσταντίνου: «Το γκρίζο κύμα – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της»

Από τις Εκδόσεις Τόπος

Τα τελευταία χρόνια η Ακροδεξιά μετατοπίζεται από το περιθώριο στο κέντρο της πολιτικής ζωής στη Δύση. Με πρωταγωνιστικό ρόλο σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, από τον σκανδιναβικό Βορρά μέχρι την Ιταλία, διεκδικεί με αξιώσεις τη γαλλική προεδρία ύστερα από το σοκ των πρόσφατων ευρωεκλογών και την τυχοδιωκτική απόφαση του Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Πώς φτάσαμε ως εδώ και πώς μπορεί να αναχαιτιστεί αυτό το γκρίζο κύμα; Στο νέο του βιβλίο, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου επιχειρεί να μας ξεναγήσει στις μεταμορφώσεις και στους ρόλους που διαδραματίζει ο μεταφασισμός στη μεταπολεμική Ευρώπη, αλλά και στην Αμερική του Τραμπ, στη Βραζιλία του Μπολσονάρο, στην Αργεντινή του Μιλέι και στις τραγωδίες της Ουκρανίας και της Γάζας.

Ξεκινώντας από τις ιστορικές ρίζες του νεοφασισμού στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, με την ανακύκλωση των Ναζί και των φασιστών στην Ευρώπη, τον Μακαρθισμό και τους επιγόνους της Κου Κλουξ Κλαν στις ΗΠΑ και τα απολυταρχικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής, στέκεται στους βασικούς σταθμούς που βοήθησαν τη μεγέθυνση του ακροδεξιού φαινομένου: την επέλαση της παγκοσμιοποίησης, την εγκατάλειψη των λαϊκών τάξεων από τη μεταλλαγμένη σοσιαλδημοκρατία, τη διεθνή οικονομική κρίση του 2008-2012, τα δίδυμα σοκ του Τραμπ και του Brexit, τη διόγκωση των μεταναστευτικών κυμάτων.

Η περιήγηση του συγγραφέα σε 32 χώρες και σε βάθος οκτώ δεκαετιών καταδεικνύει τις μεγάλες ευθύνες του νεοφιλελεύθερου Κέντρου, συστημικών μέσων ενημέρωσης και μηχανισμών του βαθέος κράτους για την ευρύτερη διάχυση και νομιμοποίηση θεμελιωδών ιδεών της Ακροδεξιάς.

Στηριγμένη σε έναν πλούτο ιστορικών δεδομένων, η ανάλυσή του υποστηρίζει ότι η άνοδος του μεταφασισμού δεν είναι αναπότρεπτη, αλλά μπορεί να αναχαιτιστεί. Με την προϋπόθεση ότι το αντίπαλο δέος, ο κόσμος της εργασίας και η Αριστερά που σέβεται την Ιστορία και τον εαυτό της, θα καταφέρουν να ανατρέψουν το δυστοπικό κοινωνικό καθεστώς της επισφάλειας και της ακραίας εξατομίκευσης, που υποτάσσει τη συνείδηση του πολίτη στο ζωώδες ένστικτο για την επιβίωση του ισχυρότερου, δημιουργώντας το ιδεώδες υπόβαθρο για τον ρατσισμό, τον νατιβισμό και τον εθνικισμό.