«Δεν χρειάζεται να καίτε βιβλία για να καταστρέψετε μια κουλτούρα. Απλώς κάντε τους ανθρώπους να σταματήσουν να τα διαβάζουν»
(από την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το μέλλον του βιβλίου στην Ευρώπη).
Η Σύμπραξη Εκδοτών χαιρετίζει την έγκριση της Έκθεσης για το μέλλον του ευρωπαϊκού τομέα του βιβλίου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και καλεί την ελληνική κυβέρνηση, τα κόμματα και όσους εμπλέκονται στον χώρο του βιβλίου να την μελετήσουν και να την υιοθετήσουν στο σύνολό της, δημιουργώντας ευνοϊκότερο περιβάλλον για τον κλάδο και για τους αναγνώστες, προάγοντας παράλληλα τον πλουραλισμό και την ελεύθερη διάδοση ιδεών, τον πολιτισμό στο σύνολό του, την παιδεία και τη δημοκρατία.
Αναλυτικά η Έκθεση
Η Έκθεση αναγνωρίζει τη θεμελιώδη συμβολή του κλάδου του βιβλίου, παρέχοντας στους Ευρωπαίους πολίτες εκατομμύρια βιβλία για να εκπαιδευτούν και να ψυχαγωγηθούν. Ο ευρωπαϊκός τομέας του βιβλίου είναι ένας από τους μεγαλύτερους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην Ε.Ε., καθώς απασχολεί πάνω από μισό εκατομμύριο άτομα και εκδίδει περίπου 600.000 τίτλους ετησίως. Η ισχύς και η αξία των βιβλίων είναι διαχρονική, καταδείχθηκαν δε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όταν τα βιβλία συνετέλεσαν ώστε ο κοινωνικός περιορισμός να μην καταλήξει σε κοινωνική και πολιτιστική απομόνωση.
Μέσα από ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο 60 προτάσεων προς τις εθνικές κυβερνήσεις, σταχυολογούμε τις προτάσεις που αποτελούν άμεση προτεραιότητα για τη χώρα μας. Συγκεκριμένα, η Έκθεση καλεί τα κράτη-μέλη:
· να αναγνωρίσουν τα βιβλία ως βασικά αγαθά και να λάβουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για την περαιτέρω προώθηση της ανάγνωσης από μικρή ηλικία
· να παράσχουν επαρκή χρηματοδοτική και διαρθρωτική στήριξη στον τομέα, ιδίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρηματοδοτώντας παράλληλα την έρευνα και καινοτομία που εστιάζει στην αύξηση της προσβασιμότητας
· να προωθήσουν ποικίλα έργα με σημαντική πολιτιστική και κοινωνική αξία αυξάνοντας τον προϋπολογισμό πρόσκτησης των βιβλιοθηκών, ώστε να μπορούν να διευρύνουν το φάσμα των βιβλίων και συλλογών τους
· να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες για την προαγωγή της ανάγνωσης, όπως η καθιέρωση «πολιτιστικών δελτίων», ιδίως για τους νέους και τις περιθωριοποιημένες ομάδες, που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την αγορά βιβλίων
· να παράσχουν μεγαλύτερη στήριξη, ιδίως για το παιδικό βιβλίο, η οποία θα πρέπει να προαχθεί με τη θέσπιση ενός «προγράμματος πρώτου βιβλίου» ή παρόμοιων πρωτοβουλιών σε εθνικό επίπεδο για την ενθάρρυνση της ανάγνωσης.
Παράλληλα:
· υπογραμμίζει τη σημασία της ανάγνωσης κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, ιδίως έντυπων βιβλίων, για την ανάπτυξη των γνωσιακών δεξιοτήτων και των δεξιοτήτων γραμματισμού των παιδιών και τονίζει, εν προκειμένω, τον ρόλο που διαδραματίζουν οι σχολικές βιβλιοθήκες και οι καταρτισμένοι βιβλιοθηκάριοι στην παροχή καθοδήγησης, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη γνώση και την προώθηση των αναγνωστικών συνηθειών
· καλεί στη δημιουργία ενός δικτύου «πρέσβεων ανάγνωσης», το οποίο θα αποτελείται από σεβαστά και σημαίνοντα πρόσωπα προς μίμηση που θα μοιράζονται το πάθος και τον ενθουσιασμό τους προκειμένου να προωθείται η ανάγνωση
· τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία ως ασφαλείς και φιλόξενοι χώροι όπου γίνεται σεβαστή μια ευρεία ποικιλία απόψεων και όπου έρχονται στο προσκήνιο η ανάγνωση και οι πολιτιστικές δραστηριότητες
· υπογραμμίζει ότι τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των τοπικών κοινοτήτων, προσφέροντας διαφοροποιημένη εμπειρία πελάτη και συχνά στηρίζουν αναδυόμενους και τοπικούς δημιουργούς
· επισημαίνει την κυρίαρχη θέση που έχει το χαρτί στον κλάδο του βιβλίου, και καλεί την Επιτροπή να το λάβει υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών πράσινης μετάβασης
· ζητεί να υπόκεινται τα βιβλία σε μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, ανεξάρτητα από τη μορφή τους ή τον τρόπο πρόσβασης σε αυτά, προκειμένου να υποστηρίζεται η οικονομία της γνώσης, να ενθαρρύνεται η ανάγνωση και να προωθούνται τα δια βίου οφέλη της.
Η Σύμπραξη Εκδοτών διαπιστώνει πως η στήριξη και προώθηση του βιβλίου και των συντελεστών του παραμένει αδικαιολόγητα χαμηλά στις προτεραιότητες των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρεί πως οι προτάσεις της Έκθεσης δίνουν τη δυνατότητα έναρξης ενός δημιουργικού διαλόγου ανάμεσα στην Πολιτεία και τους φορείς του βιβλίου. Η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά για τη δημιουργία ενός υγιούς τομέα του βιβλίου και στην Ελλάδα, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην κοινωνική συνοχή και λειτουργώντας τόσο ως κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη όσο και ως ένας παράγοντας κρίσιμος για τη διαμόρφωση μιας υγιώς σκεπτόμενης, εκπαιδευμένης και πληροφορημένης κοινωνίας.
