«Η μαρτυρία του Μανουέλ Αράγια και το θάρρος του ήταν καθοριστικά για την ανάδειξη στοιχείων στα οποία βασίστηκε η προσφυγή για τον θάνατο του ποιητή στη δικαιοσύνη που υποβλήθηκε από το κόμμα μαζί με την οικογένειά του», ανέφερε το ΚΚ Χιλής σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε, διευκρινίζοντας πως ο άλλοτε οδηγός απεβίωσε προχθές Τρίτη στην πόλη Σαν Αντόνιο, δυτικά της πρωτεύουσας Σαντιάγο.
Η υπόθεση πως ο Πάμπλο Νερούδα, που έλαβε Νόμπελ το 1971, δολοφονήθηκε το 1973 διατυπώθηκε το 2011, έπειτα από αποκαλύψεις του Μανουέλ Αράγια, που την εποχή εκείνη ως νεαρό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής είχε οριστεί βοηθός και οδηγός του συγγραφέα, επίσης μέλους του κόμματος.
Ως τότε, η επίσημη εκδοχή των γεγονότων ήταν πως ο ποιητής πέθανε στις 23 Σεπτέμβρη 1973 από καρκίνο του προστάτη.
Ωστόσο, ο Αράγια επέμενε πως ο Νερούδα υπέκυψε αφού του έκαναν μυστηριώδη ένεση την παραμονή της αναχώρησής του για το Μεξικό, όπου σκόπευε να εξοριστεί και να ηγηθεί στην αντίσταση εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγούστο Πινοτσέτ (1973-1990).
«Ο Νερούδα ήταν κίνδυνος για τον Πινοτσέτ», δήλωνε τον Φλεβάρη ο Μανουέλ Αράγια.
Τον Ιούνιο του 2011 το ΚΚ Χιλής ζήτησε να διενεργηθεί έρευνα από τη δικαιοσύνη, στο πλαίσιο της οποίας έγινε εκταφή των λειψάνων, που υποβλήθηκαν σε τοξικολογικές αναλύσεις.
Η πρόσφατη έκθεση της ομάδας των ειδικών επιβεβαίωσε ουσιαστικά τις κατηγορίες, καθώς ανέφερε ότι στο σώμα του ποιητή βρέθηκε το δηλητηριώδες βακτήριο clostridium botulinum. «Ήταν παρόν τη στιγμή του θανάτου, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη γιατί. Γνωρίζουμε μόνο πως δεν θα έπρεπε να είναι», είχαν αναφέρει ο Χέντρικ και η Ντέμπι Πόιναρ του καναδικού Πανεπιστημίου Μακμάστερ, μέλη της ομάδας που παρέδωσε τον Φλεβάρη τα συμπεράσματά της στη Χιλιανή δικαστή η οποία χειρίζεται την υπόθεση.
