Στον ισόγειο χώρο του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών όπου παρουσιάζονται τοι πίνακες ζωγραφικής και τα σχέδια του φιλέλληνα καλλιτέχνη Nicholas Egon (1921-2017) ξεναγήθηκε σήμερα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Νωρίτερα, η ίδια πραγματοποίησε τα εγκαίνια της έκθεσης, αφιερωμένη στο έργο του κορυφαίου ζωγράφου πορτρέτων, που στη συγκεκριμένη περίπτωση δημιούργησε το… πορτρέτο της χώρας μας.
«Είναι στ’ αλήθεια συγκινητικό να βλέπει κανείς με πόση αισθαντικότητα ένας ζωγράφος γεννημένος στο κοσμοπολίτικο προπολεμικά Μπρνο της σημερινής Τσεχίας, όπως ο Nicholas Egon, προσέλαβε και προσέγγισε το ελληνικό τοπίο. Πώς αυτός ο ταξιδευτής, που έφτασε στην Ελλάδα από την καρδιά της κεντρικής Ευρώπης, απέκτησε τόση οικειότητα με τη διαυγή και φωτεινή εικόνα του δικού μας μικρόκοσμου. Πώς αποτύπωσε με τόση ενάργεια τις λεπτομέρειες της ελληνικής γης, τις ασημιές ελιές, τις λευκορόδινες αμυγδαλιές, τις κατακόκκινες παπαρούνες, τα χρυσά πλατανόφυλλα, διασώζοντας στις τοπιογραφίες του την βαθιά αγάπη του για τη χώρα μας», είπε χαρακτηριστικά η κα Σακελλαροπούλου κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της έκθεσης με τίτλο «Nicholas Egon. Ένα προσωπικό πορτρέτο της Ελλάδας».
Η ίδια είπε πως ίσως η ιστορία να δίνει την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα. «Στρατευμένος κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην τσεχοσλοβακική στρατιά και αργότερα στην βρετανική αεροπορία, έφτασε στην Ελλάδα σε δίσεκτους καιρούς και παρακολούθησε από κοντά τις τραγικές συνέπειες της Γερμανικής Κατοχής, όπως και την εξέλιξη του αδελφοκτόνου εμφυλίου που μετέτρεψε το ειδυλλιακό περιβάλλον της ηπειρωτικής ενδοχώρας σε “Ερημότοπο”. Αποκομμένος πια από τη γενέθλια πόλη του, λόγω της προσάρτησης της Τσεχοσλοβακίας στην σοβιετική σφαίρα επιρροής και Βρετανός πολίτης πλέον, ο καλλιτέχνης, συναισθηματικά συμμέτοχος στα δεινά των αθώων πολιτών, θα στραφεί στην απεικόνιση των θυμάτων του πολέμου, των γυναικών, των προσφύγων, των πεινασμένων και ορφανών παιδιών, παλεύοντας για τη λεπτομερή απόδοση της οδύνης, της απελπισίας, της καρτερίας τους. Τα βλέμματά τους θα γίνουν η αφετηρία μιας τέχνης βαθιά ανθρωπιστικής που έχει στον πυρήνα της όσους ανυπεράσπιστους υφίστανται τη βία της ιστορίας. Όμως η ειρήνη θα αλλάξει τη ματιά του ζωγράφου, θα εξημερώσει το πενάκι, το μολύβι, την παλέτα του. Τα πρόσωπα θα γαληνέψουν και το τοπίο θα κυριαρχήσει. Ένα τοπίο απέριττο, που πανηγυρίζει την ύπαρξή του κάτω από το μεσογειακό φως, ενώ στο βάθος η θάλασσα, ο ομηρικός πόντος, υπενθυμίζει αέναα τη δυνατότητα της φυγής, του ταξιδιού, των ανοιχτών οριζόντων. Αυτούς που αναζήτησε πάντα, με την τέχνη και τη ζωή του, ο μεγάλος φιλέλληνας Nicholas Egon», επισήμανε στην ομιλία της.
Η έκθεση παρουσιάζει πίνακες ζωγραφικής και σχέδια του Egon από το 1948 ως τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πραγματοποιείται με αφορμή τη δωρεά έργων του, από τη Σταματία Κομνηνού και τον Νικόλαο Αλέξανδρο Κομνηνό στο Τελλόγλειο. Όπως μάλιστα τόνισε η θετή κόρη του καλλιτέχνη, η έκθεση οργανώνεται σε δύο ενότητες: Τα τοπία και τα πορτρέτα, με κοινό παρονομαστή την ιδιαίτερη γνώση και αγάπη του για την Ελλάδα.
«Σ’ αυτήν την έκθεση θα δείτε μερικά από τα έργα που κόσμησαν τα δύο μας σπίτια, στην Αθήνα και την Κόρινθο. Ένα σύλλογο πινάκων από την περίοδο 1948-52 και το κάτω μέρος είναι τα μετέπειτα χρόνια 1995-2011», είπε η Σταματία Κομνηνού. Ανέφερε ότι ανάμεσα στα έργα της έκθεσης περιλαμβάνονται μερικές από τις πρώτες προσωπογραφίες του Egon, ανώνυμων κομψών αριστοκρατικών κυριών της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά και επώνυμων ανθρώπων της υπαίθρου στην Ελλάδα, στα τέλη της πολεμικής δεκαετίας του ’40. Επίσης, μέσα στη συλλογή ο επισκέπτης θα «συναντήσει» τον Ιησού Χριστό που προσεύχεται στον κήπο της Γεθσημανής, που είναι το μοναδικό λατρευτικό έργο από τα 600 που τους έχει αφήσει ο πατριός της. «Το μεταγενέστερο σύνολο των έργων, τα τοπία, ξεχειλίζουν από χρώμα και ζωή. Από τη γαλήνη μιας ήρεμης εποχής στον κόσμο και την αισιοδοξία. Αν και δεν είναι εμφανώς θρησκευτικά, είναι με τον τρόπο τους εγκώμια στη φύση, ύμνοι στο δημιουργό», πρόσθεσε η κ. Κομνηνού.
Την ενδιαφέρουσα περίπτωση του Nicholas Egon, τόνισε στο χαιρετισμό της η Γενική Διευθύντρια του Τελλόγλειου, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, κάνοντας λόγο τόσο για το έργο του, όσο και για τον βίο του. «Εκτός από το αδιαμφισβήτητο ταλέντο στη ζωγραφική, την άψογη τεχνική και την ευαισθησία του στην έκφραση, ήταν ένας ιδιαίτερα προικισμένος άνθρωπος. Μιλούσε επτά γλώσσες, εξαίρετος συζητητής, με ένα αστείρευτο πάθος για ζωή», είπε χαρακτηριστικά.
Τα εγκαίνια της έκθεσης χαιρέτισαν επίσης ο πρόεδρος του ΔΣ του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών, καθηγητής Θεόδωρος Δαρδαβέσης, ο Πρύτανης του ΑΠΘ Χαράλαμπος Φείδας και ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης. Παρόντες ήταν επίσης -μεταξύ άλλων- ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας – Θράκης Στάθης Κωνσταντινίδης και ο υφυπουργός Πολιτισμού Χρίστος Δήμας.
