Από 16 έως τις 26 Νοεμβρίου, ύστερα από πρόσκληση των επιμελητών Κωστή Πανηγύρη και Ανδρέα Νικολοβγένη, οι βραβευμένες καλλιτέχνιδες Χριστίνα Νάκου και Άννα Παγκάλου παρουσίασαν μία μεγάλης διάρκειας performance στο ελληνικό περίπτερο της 18ης Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας.
Ο 3ος σταθμός του εγχειρήματος Transiens Nostrum, σταδιακά αποδόμησε την έκθεση «Υδάτινα Σώματα» που είχε ως θέμα φράγματα και ταμιευτήρες που μεταμορφώνουν τη χώρα.
Στο κλείσιμο της Biennale, οι δύο εκθέσεις ενσωματώθηκαν, αναδεικνύοντας τη μεταμορφωτική, απρόβλεπτη και διαρκώς μεταβαλλόμενη σχέση που υπάρχει μεταξύ των ανθρώπινων κατασκευών και της φύσης, με αναφορά στις πλημμύρες που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η παρουσίαση του έργου στο ελληνικό περίπτερο, δίπλα στα κανάλια των Giardini, συνέδεσε επίσης το εγχείρημα με το παλιρροϊκό φαινόμενο της Βενετίας (Acqua Alta), επισημαίνοντας τον παγκόσμιο χαρακτήρα της κλιματικής αλλαγής.
Ο περίπλους “Transiens Nostrum”, ξεκίνησε από τη Ρόδο με την έκθεση ‘Συν Παρουσία’ στον Προμαχώνα του Αγίου Γεωργίου, πέρασε από τη Σύρο με την έκθεση ‘Επιχωματώσεις’ ενώ στο μέλλον αναμένεται να ταξιδέψει και σε άλλα λιμάνια της Μεσογείου, όπως η Αλεξάνδρεια και η Μασσαλία. Εμπνεόμενες από τη μεταμορφωτική δύναμη της απώλειας οι δύο καλλιτέχνιδες εξερευνούν τα λιμάνια της Μεσογείου και τις ιστορίες των ανθρώπων τους επιδιώκοντας τη δημιουργία ποιητικών χώρων που αποσκοπούν στη σύνδεση, τη συνέργεια και την επικοινωνία.
Ανάμεσα στα αντικείμενα της έκθεσης ήταν αναρτημένες γυάλινες επιφάνειες με βαθυμετρικές μετρήσεις, μια νησίδα από ανακυκλωμένο χαρτόνι, μακέτες υπό κλίμακα μεγάλων φραγμάτων, σχέδια των τεχνητών λιμνών της χώρας και μια συλλογή ιστορικών και σύγχρονων φωτογραφιών. Το θέμα της φετινής Biennale Αρχιτεκτονικής εστίασε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής φέροντας τον τίτλο “Το εργαστήριο του Μέλλοντος” (“The Laboratory of the Future.”)
«Τα ‘Υδάτινα Σώματα’ προσεγγίζουν τα φράγματα και τους ταμιευτήρες της χώρας ως αντεστραμμένο αρχιπέλαγος. Εμπνεόμενες από αυτήν την ιδέα εστιάζουμε στην υπερχείλιση των φραγμάτων και στην εκτόνωση του υδάτινου όγκου τους. Οι πρόσφατες πλημμύρες στην περιοχή της Μεσογείου, όπου μάζες νερού άλλαξαν τη γεωγραφία τεράστιων εκτάσεων αναγκάζοντας τους κατοίκους τους να επαναπροσδιορίσουν τη ζωή τους, δίνουν το έναυσμα αυτής της συνέργειας,» αναφέρει η Χριστίνα Νάκου. «Η Βενετία είναι ένα λιμάνι όπου οι άνθρωποι βρίσκονται σε καθημερινό διάλογο με τη μεταμορφωτική συνθήκη αυξομείωσης του νερού. Προσφέρει λοιπόν έναν τόπο διερώτησης γύρω από την αμοιβαία εξάρτηση των έργων του ανθρώπου και του φυσικού περιβάλλοντος,» πρόσθεσε η καλλιτέχνις.
“Ο αρχιτεκτονικός χώρος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της διαμόρφωσης των έργων μας. Στη Βενετία ο χώρος του Ελληνικού περιπτέρου μαζί με την έκθεση ‘Υδάτινα Σώματα’ των Πανηγύρη-Νικολοβγένη και το ηχοτοπίο του Δημήτρη Καραγεώργου, αποτελούν το έναυσμα για το σχεδιασμό της εγκατάστασης του Transiens Nostrum η οποία και αναπτύσσεται ως performance. Μας ενδιαφέρει να μελετήσουμε τον κατακόρυφο άξονα της κίνησης της θάλασσας στη Βενετία – κίνηση που δημιουργεί την παλίρροια, φαινόμενο γνωστό ως Αcqua Αlta. Ο χώρος, τα στοιχεία του και ο ανθρώπινος παράγοντας όπως φανερώνεται μέσα από τις αντιδράσεις των επισκεπτών, γίνονται αντιληπτά ως μία τρισδιάστατη παρτιτούρα, τόσο οπτικά όσο και ηχητικά. Η ιδιαιτερότητα του χώρου του Ελληνικού περιπτέρου έγκειται στην ίδια τη λειτουργία του ως εκθεσιακός χώρος. Είναι δηλαδή ένας χώρος που συνεχώς μεταμορφώνεται,» αναφέρει η Άννα Παγκάλου.
Στις 24 Νοεμβρίου στο Ελληνικό περίπτερο πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση της συνεργασίας μεταξύ των καλλιτεχνών και των επιμελητών-αρχιτεκτόνων με τη μορφή εκδήλωσης-συζήτησης, ενώ ως προσκεκλημένοι μίλησαν επίσης η Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Ca’Foscari Caterina Carpinato, καθηγήτρια της έδρας των Ελληνικών και ο Carlo Santagiustina, επίκουρος καθηγητής Ερευνητικών Μεθόδων στη Σχολή Διοίκησης της Βενετίας, για το πρόγραμμα Aqua Grande. Την έκθεση επισκέφθηκαν φοιτητές από τη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Τεργέστης με τον καθηγητή τους Gianfranco Guaragna.
Η ηχητική και εικαστική εγκατάσταση ‘Transiens Nostrum’ στη Βενετία πραγματοποιήθηκε με την Υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Χορηγοί ήταν επίσης η Effetre Murano Glass και οι Ελληνικές Αλυκές ενώ υποστηρικτές της εκδηλωσης παρουσίασης ήταν οι Betty’s Bread, Αλέξανδρος Γούσιαρης, Μανιτάρια Δίρφυς και Προϊόντα Πρέκας. Το σχεδιασμό του φωτισμού ανέλαβε ο Στέφανος Δρουσιώτης ενώ ο Πάνος Κωστούρος κατέγραψε την performance με βίντεο και φωτογραφίες. Ο φορέας Istorima Archive βρέθηκε εκεί για να καταγράψει ιστορίες για τις πλημμύρες στη Βενετία, σε συνεργασία με φοιτητές του Πανεπιστημίου Ca’ Foscari.
