Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
«Ο Χορός της Φωτιάς» -μια παράσταση για τον Πόντο, ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Ο Άρης Μπινιάρης γράφει και σκηνοθετεί μια παράσταση ενθύμησης μέσα από τη μουσική, την κίνηση και την αναπαράσταση. Ο αγώνας αντίστασης απέναντι στην καταστροφική επέλαση του ολοκληρωτισμού, στην περιοχή του Πόντου στις αρχές του 20ού αιώνα, στέκεται η αφορμή. Αφορμή για να εστιάσουμε στις γονιμικές ιδιότητες ενός λαού, που εγείρεται και μάχεται ενάντια στις δυνάμεις που αρνούνται τη ζωή.
Μέσα από κείμενα της εποχής, επιστολογραφία, άρθρα εφημερίδων και μαρτυρίες αποδίδει ανάγλυφα, ως πανανθρώπινο σύμβολο, τον διαχρονικό αγώνα για τη μετάβαση από μια κατάσταση σκλαβιάς προς έναν ορίζοντα απελευθέρωσης.
Μουσική και λόγος συνυπάρχουν και, με όχημα τη θεατρική δράση, ανάγουν τα γεγονότα, τον τόπο και τον χρόνο, στο υπαρξιακό και ψυχικό πεδίο των ανθρώπων, εκεί που απηχεί, ολόθυμα, η επιθυμία για τη ζωή και τη δημιουργία.
Μια ομάδα ηθοποιών αφηγείται. Μία από τους επικεφαλής, η Ιωάννα Παππά. Μιλήσαμε μαζί της.
Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση;
«Η γενοκτονία των Ποντίων είναι αδιαμφισβήτητα ένα ιστορικό γεγονός που συγκλονίζει για την αγριότητά του και τη φρίκη. Η παράστασή μας χρησιμοποιεί ως αφορμή αυτήν τη μαύρη στιγμή στην ιστορία – που δυστυχώς δεν είναι η μόνη- για να μιλήσει για κάτι οικουμενικό. Για την ελευθερία. Ένας λαός βάρβαρος αποφασίζει να αφανίσει, να ξεριζώσει έναν άλλο λαό από τα προγονικά του εδάφη, με τρόπους που είναι αδύνατο να περιγράψει κανείς. Οι μαρτυρίες των ανθρώπων που επέζησαν είναι ανατριχιαστικές. Το κείμενο της παράστασης χρησιμοποιεί αποσπάσματα από τις μαρτυρίες, από αφηγήσεις και περιγραφές, μελέτες ιστορικών, προσαρμοσμένα σε ύφος ανάλογο, ώστε να εξυπηρετεί τον ρυθμό, τη μουσικότητα και την αισθητική των όσων διαδραματίζονται επί σκηνής. Κίνηση, λόγος, μουσική συνυπάρχουν. Μια ομάδα ανθρώπων, σαν ένας χορός αρχαίας τραγωδίας, αφηγούμαστε αυτή την ιστορία με επικεφαλής κορυφαίους αυτού του χορού εμένα και τον Χρήστο Λούλη».
Σε ποια γεγονότα εστιάζει ο Άρης Μπινιάρης; Και πώς τα προσεγγίζει σκηνοθετικά;
«Ο Άρης Μπινιάρης εστιάζει στη δράση του κινήματος των Νεότουρκων. Στο τι ήταν, ποια η ιδεολογία τους, ποιους τρόπους χρησιμοποίησαν για να πετύχουν τον στόχο τους. Την Εθνοκάθαρση».
Σκέψεις και συναισθήματα από την επαφή σας με το έργο;
«Οι αρχαίοι συγγραφείς έγραφαν στις τραγωδίες τους ότι ο πόλεμος είναι άδικος. Προσπαθούσαν μέσω των έργων τους να παραδειγματίσουν, να συνετίσουν τον λαό τους. Τους προέτρεπαν να βαδίσουν στον δρόμο της αρετής, του φωτός, της αγάπης. Όμως, η ιστορία επαναλαμβάνεται με την ίδια λύσσα».
Πείτε μας κάποια λόγια που ακούγονται στην παράσταση. Όποια σας έρθουν πρώτα στον νου.
«“Ας τραγουδήσουμε ξανά την ιστορία τους. Ας τραγουδήσουμε ξανά στο όνομά τους. Τι απέγιναν; Όσοι είχαν μέσα τους το σπέρμα της ζωής; Τι απέγιναν; Κάποιος έβαψε με αίμα τη γιορτή τους.”
Ο Άρης Μπινιάρης προτρέπει τον θεατή να μην δει με ηττοπάθεια αυτή την ιστορία. Σαφώς να αντιληφθεί το μέγεθος της φρίκης, αλλά μέσα σ’ αυτή τη ζοφερή ιστορία υπάρχει κάτι που αξίζει να τραγουδηθεί. Όπως θα κάναμε σε μια γιορτή. Για να τιμήσουμε τους ανθρώπους που αντιστάθηκαν στο σκοτάδι και την καταστροφή, με θάρρος και ακραίο πείσμα. Που δεν θέλησαν να υποταχθούν, αλλά επέλεξαν να πεθάνουν περήφανοι και ελεύθεροι».
Ερχόμενοι στο σήμερα, κάποιο σχόλιό σας για τη χώρα μας;
«Τα πρόσφατα γεγονότα με τους Κούρδους, μας υπενθυμίζουν, δυστυχώς, διαρκώς, πόσο ανίσχυρες είναι οι μικρές χώρες. Ανήκουμε σε μια τέτοια χώρα. Δεν θα είμαστε ποτέ ασφαλείς, ποτέ ουσιαστικά ελεύθεροι».
Μια αγαπημένη, καθημερινή σας συνήθεια;
«Να αφιερώνω τον ελεύθερό μου χρόνο στο παιδί μου, που αποτελεί και το πιο σημαντικό κομμάτι της ζωής μου, αυτή τη στιγμή».
Κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση;
«Η μουσική».
Κάτι που τη χαλά;
«Η γκρίνια».
Μια αγωνία σας;
«Να προλάβω».
Και μια ευχή σας;
Να προλάβω».
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία- κείμενο-δραματουργία: Άρης Μπινιάρης
Κοστούμια: Ματίνα Μέγκλα
Σκηνικά: Κωστής Καραντάνης
Μουσική: Φώτης Σιώτας
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Διεύθυνση παραγωγής: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δώρα Ξαγοράρη
Video artist: Γιώργος Δασκαλόπουλος
Hair & make-up artist: Άννα- Μαρία Προκοπίδου
Βοηθός ενδυματολόγου: Νικόλ Κώτσια
Ηθοποιοί: Χρήστος Λούλης, Ιωάννα Παππά, Δώρα Ξαγοράρη, Λεωνή Ξεροβάσιλα , Κώστας Σεβδαλής, Γρηγορία Μεθενίτη, Ελένη Μπούκλη, Κατερίνα Δημάτη, Μάνος Πετράκης, Νίκος Τσολερίδης, Ορέστης Χαλκιάς.
Μουσικοί: Μιχάλης Βρέττας: βιολί
Νίκος Μαγνήσαλης: κρουστά
Νίκος Παπαϊωάννου: τσέλο.
