«Το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2016 απονέμεται στον Μπομπ Ντίλαν, επειδή έχει δημιουργήσει νέες μορφές ποιητικές έκφρασης στο πλαίσιο της σπουδαίας παράδοσης της αμερικανικής τραγουδοποιίας».
Αυτή ήταν η ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας, η οποία έκανε το γύρο του κόσμου και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις.
Η βράβευση του Μπομπ Ντίλαν ήταν σίγουρα μια μεγάλη έκπληξη, αν αναλογιστούμε τους σπουδαίους συγγραφείς που δεν έχουν τιμηθεί με την κορυφαία διάκριση στον κόσμο.
Δεν ήταν όμως λίγοι αυτοί που επαίνεσαν την Σουηδική Ακαδημία για το θάρρος και την πρωτοτυπία της, χωρίς να λείπουν κι αυτοί που έχουν τις αντιρρήσεις τους. Ο 75χρονος Ντίλαν είναι ο πρώτος μουσικός που παίρνει το Νόμπελ και ο πρώτος Αμερικανός που βραβεύεται μετά το 1993, όταν το Νόμπελ απονεμήθηκε στην Τόνι Μόρισον.
Είναι αυτός που μέσα από τη μουσική και τους στίχους του έδωσε νέο νόημα στην ποίηση του εικοστού αιώνα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, χαιρέτησε το Νόμπελ του Ντίλαν σαν μια δίκαιη αναγνώριση σε έναν μεγάλο σύγχρονο ποιητή, ενώ την ίδια άποψη είχαν διάφοροι διάσημοι από τον χώρο του θεάματος. Ο Ομπάμα έχει επανειλημμένα κατά το παρελθόν αναφερθεί στην αξία του Μπομπ Ντίλαν. Το 2012, του είχε απονείμει ο ίδιος το Προεδρικό Μετάλλιο Τιμής, λέγοντας: «δεν υπάρχει μεγαλύτερος γίγαντας στην ιστορία της αμερικανικής μουσικής». Κατά την πάγια συνήθειά του να συγκινείται ελάχιστα στις τελετές βράβευσής του, ο ίδιος ο Ντίλαν παρέμεινε αμίλητος και ανέκφραστος στα εγκώμια του προέδρου των ΗΠΑ.
Ο Στίβεν Ρινγκς, Καθηγητής Μουσικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, εξηγώντας γιατί είναι λογική η βράβευση, αναφέρει: «Στην κουλτούρα μας και ιδιαίτερα στην ελιτίστικη κουλτούρα που περιβάλλει το βραβείο Νόμπελ, τείνουμε να διαχωρίζουμε τη λογοτεχνία, από την ερμηνεία, από την περφόρμανς. Η λογοτεχνία είναι κάτι που διαβάζεις στο βιβλίο. Αλλά υπάρχει, ταυτόχρονα, μια μακρά παράδοση λογοτεχνίας που απαγγέλλεται, που πάει πίσω ως τον Όμηρο».
Ο Ντίλαν, μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής, δεν είχε αντιδράσει στη βράβευσή του, ούτε είχε κάνει κάποια δήλωση, παρόλο που το βράδυ της Πέμπτης έδωσε μια συναυλία στο Λας Βέγκας. Εμφανίστηκε στη σκηνή χωρίς να πει κουβέντα, τραγούδησε χωρίς να απευθυνθεί στο κοινό, για ανκόρ ερμήνευσε το «Blowin In The Wind» και αποχώρησε σαν να μην είχε απονεμηθεί μερικές ώρες νωρίτερα το πιο απρόσμενο Νόμπελ Λογοτεχνίας στην ιστορία του θεσμού.
Οι νομπελίστες καλούνται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη για να παραλάβουν τα βραβεία τους από τα χέρια του βασιλιά της Σουηδίας και να εκφωνήσουν μια ομιλία. Προφανώς, η Σουηδική Ακαδημία δεν γνωρίζει αν ο Μπομπ Ντίλαν προτίθεται να παραστεί.
Το 1964, ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Πολ Σαρτρ είχε αρνηθεί το Νόμπελ Λογοτεχνίας και είχε ανακοινώσει την απόφασή του μόλις είχε μάθει για τη βράβευσή του. Δεν είχε λάβει τις 273.000 κορώνες που αποτελούσαν, τότε, το χρηματικό έπαθλο του βραβείου.
Όσα δεν έχει πει ο ίδιος ο Ντίλαν, τα έχουν πει συγγραφείς και κριτικοί λογοτεχνίας ανά την υφήλιο που είτε υπερασπίζονται την απόφαση της σουηδικής επιτροπής είτε την επικρίνουν. Σε κάθε περίπτωση, το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 έχει καταφέρει να διχάσει.
«Ναι, κι εγώ φαν του Ντίλαν είμαι, αλλά εδώ πρόκειται για ένα κακώς νοούμενο βραβείο νοσταλγίας από γερασμένους χίπηδες που λένε ασυναρτησίες» σχολίασε ο συγγραφέας Ίρβιν Γουέλς («Trainspotting»).
Αντιθέτως, ο Σαλμάν Ρουσντί πείστηκε από την σουηδική επιτροπή: «Από τον Όμηρο μέχρι τον (Φαΐζ Αχμάντ) Φαΐζ, το τραγούδι και η ποίηση είναι στενά συνδεδεμένα, και ο Ντίλαν είναι κληρονόμος αυτής της παράδοσης βάρδων» έγραψε στο Twitter, χαρακτηρίζοντας σωστή την επιλογή για το φετινό βραβείο.
