Η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς είναι η μεγάλη νικήτρια του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015. Το έπαθλο του συγκεκριμένου βραβείου – το οποίο απονέμεται μόνο σε εν ζωή λογοτέχνες – είναι 8 εκατομμύρια κορόνες (περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ).
Η Λευκορωσίδα συγγραφέας γεννήθηκε το 1948, εργάστηκε ως δημοσιογράφος και σύμφωνα με την ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας, βραβεύτηκε «για το πολυφωνικό γράψιμό της, ένα μνημείο στα δεινά και στο κουράγιο της εποχής μας».
Η Σουηδική Ακαδημία έλαβε 259 προτάσεις για το φετινό βραβείο και κατέληξε σε 198 υποψηφίους. Ανάμεσά τους ήταν και 36 πρωτοεμφανιζόμενοι στην λίστα των υποψηφιοτήτων. Σε αντίθεση με τα επιστημονικά βραβεία, το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται σπανίως σε περισσότερους από έναν συγγραφείς. Μόνο τέσσερα – από τα 107 βραβεία που έχουν απονεμηθεί από το 1901 – μοιράστηκαν σε δύο βραβευθέντες και η τελευταία φορά ήταν το 1974, στον Έβνιντ Τζόνσον και τον Χάρυ Μάρτινσον.
Τα βιβλία της 67χρονης Αλεξίεβιτς κυκλοφορούν μεταφρασμένα σε δεκάδες χώρες, όχι όμως και στην πατρίδα της, όπου η ίδια είναι στιγματισμένη ως αντικαθεστωτική. Έχει τιμηθεί με πλήθος διεθνών διακρίσεων, μεταξύ των οποίων το βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων Σουηδίας.
Συνυποψήφιοι της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς ήταν επίσης ο Αμερικανός Φίλιπ Ρόθ, ο Γιαπωνέζος Χαρούκι Μουρακάμι, ο Νορβηγός Γιον Φόσε, η Αμερικανίδα Τζόυς Όουτς, ο Αυστριακός Πέτερ Χάντκε, ο Ισραηλινός Άμος Οζ και ο Ιρλανδός Τζον Μπάνβιλ.
Βιβλία με μαρτυρίες
Η συγγραφέας, που γεννήθηκε στην Ουκρανία και μεγάλωσε στη Λευκορωσία, εργάστηκε ως δημοσιογράφος, ενώ έγραψε διηγήματα, θεατρικά έργα, σενάρια για ντοκιμαντέρ.
Το κύριο έργο της είναι τα βιβλία με μαρτυρίες, ενώ ξεχωρίζει το «Τσέρνομπιλ – Ένα χρονικό του μέλλοντος» (1996), που περιλαμβάνει καταγραφές για το πυρηνικό ατύχημα του 1986, τις οποίες συνέλεξε η συγγραφέας περιπλανώμενη επί δύο χρόνια στην Απαγορευμένη Ζώνη, με κίνδυνο της ζωής της.
Το πρώτο της βιβλίο, «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας» (1985), περιέχει μαρτυρίες γυναικών που πολέμησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Τελευταίοι Μάρτυρες», στο οποίο ενήλικοι ανακαλούν τις παιδικές τους αναμνήσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οξύτατες αντιδράσεις
Στο βιβλίο «Οι Μολυβένιοι Στρατιώτες», το 1989, η Αλεξίεβιτς αποκάλυψε την σκληρή αλήθεια για τον δεκαετή «άγνωστο» πόλεμο των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν.
Η έκδοση, απαγορευμένη επί πολλά χρόνια, προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις τόσο από στρατιωτικούς κύκλους όσο και από εκπροσώπους του παλαιού καθεστώτος, οι οποίες μάλιστα κατέληξαν σε δικαστική δίωξη της συγγραφέα. Το 1993 εξέδωσε το βιβλίο «Γοητευμένοι από τον θάνατο», με θέμα τις αυτοκτονίες που σημειώθηκαν στην πρώην ΕΣΣΔ μετά την πτώση του κομμουνισμού.
Η τελευταία της δουλειά, με τίτλο «Μεταχειρισμένος χρόνος: Ο θάνατος του Κόκκινου Ανθρώπου», είναι ο πέμπτος από τους συνολικά επτά τόμους του δικού της επικού χρονικού «Η Αυτοβιογραφία μιας Ουτοπίας ή Η Ιστορία του Κόκκινου Ανθρώπου».
Η έκδοση αναφέρεται στα τελευταία είκοσι χρόνια της μετασοβιετικής Ρωσίας, μέσα από μονολόγους απλών ανθρώπων που συνάντησε η Αλεξίεβιτς στις δικές της περιπλανήσεις στα πατρογονικά χώματα κατά την τελευταία δεκαετία.
Η 14η γυναίκα που βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Η Αλεξίεβιτς είναι η 14η γυναίκα που βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας – στους 111 βραβευθέντες από το 1901. Οι προηγούμενες νικήτριες ήταν η Καναδή Άλις Μονρό (2013), η Ρουμάνα Χέρτα Μίλερ (2009), η Βρετανίδα Ντόρις Λέσινγκ (2007), η Αυστριακή Ελφρίντε Γιέλινεκ (2004), η Πολωνέζα Βισλάβα Ζιμπόρσκα (1996), η Αμερικανίδα Τόνι Μόρισον (1993), η Νοτιοαφρικανή Ναντίν Γκόρντιμερ (1991), η Γερμανοεβραία Νέλι Σακς (1966), η Χιλιανή Γκαμπριέλα Μιστράλ, η Αμερικανίδα Πέρλ Μπακ (1938), η Δανέζα Σίγκριντ Ούντσετ (1928), η Ιταλίδα Γκράτσια Ντελέντα (1926) και η Σουηδέζα Σέλμα Λάγκερλοφ (1909).
naftemporiki.gr
