Το φωτογραφικό οδοιπορικό του Βασίλη Βρεττού με τίτλο «23.07.18», το οποίο αποτελεί μια ενδελεχή καταγραφή στον καμένο τόπο της παιδικής του ηλικίας και του ενήλικου βίου του, παρουσιάζεται σε έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, έως και τις 8 Δεκεμβρίου, σε επιμέλεια Ίριδας Κρητικού [Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Αθήνα].
Η κατοικία όπου ζει μόνιμα ο Βασίλης Βρεττός βρίσκεται δίπλα στην Αργυρά Ακτή του Ματιού. Ο φωτογράφος γνωρίζει την περιοχή σαν την παλάμη του χεριού του: εκεί πήρε κάποτε ένα οικόπεδο ο παππούς του, πριν από πολλές δεκαετίες, για να παραθερίζει όλη η οικογένεια, εκεί αποφάσισε να εγκατασταθεί ο ίδιος πριν από 15-20 χρόνια. Όταν ξέσπασε η πυρκαγιά, ο ίδιος ήταν διακοπές στις Κυκλάδες με τη γυναίκα του.
Επέστρεψε αρχές Αυγούστου. «Χάθηκα, δεν ήξερα πού βρίσκομαι, πώς να προσανατολιστώ». Ύστερα από λίγες ημέρες αποφάσισε να κρεμάσει στον λαιμό του τη φωτογραφική μηχανή. «Για να μπορέσω να λειτουργήσω, έπρεπε να αποστασιοποιηθώ. Έλεγα στον εαυτό μου πως ένας κινηματογραφικός παραγωγός μού ανέθεσε να τραβήξω το σκηνικό μιας πολεμικής ταινίας. Πώς αλλιώς να μπεις στο εσωτερικό ενός σπιτιού και να φωτογραφίσεις τους ενοίκους, όταν ξέρεις ότι στο διπλανό δωμάτιο κάηκε η μάνα ή ο πατέρας τους;»
Με τεράστιο κουράγιο, ο Βρεττός αποτύπωσε με τον φακό του τον πρώην παράδεισο του Ματιού, βουτηγμένο στη στάχτη. Από τον Αύγουστο του 2018 μέχρι την άνοιξη του 2019, ο φωτογράφος έκανε χιλιάδες λήψεις. Τριάντα πέντε από αυτές θα τις δούμε στην έκθεση «23.07.18» στο Μουσείο Μπενάκη με τη βοήθεια της εταιρείας κοινωνικής προσφοράς «Συνένωση». Η τελευταία ανέλαβε και τα έξοδα για ένα λεύκωμα με 140 φωτογραφίες του Βρεττού. Τα έσοδα από την πώληση θα διατεθούν υπέρ των πυρόπληκτων.
Οι καταγραφικές φωτογραφίες των ισοπεδωμένων τοίχων και των καμένων σπιτιών, των νεκρών δένδρων, των κατεστραμμένων αυτοκινήτων και των λιωμένων αντικειμένων αφηγούνται «ιστορίες μέσα στις ιστορίες» με διαυγή και σπαρακτική σαφήνεια, εν-αιωρούμενες στο βλέμμα και τη μνήμη μας για πολλή ώρα μετά.
Μια δεύτερη ενότητα καταγραφής του Βασίλη Βρεττού αποτελούν τα πορτρέτα των ανθρώπων που επιλέγουν να φωτογραφηθούν μέσα στα υπολείμματα του σπιτιού τους, κρατώντας και «διασώζοντας» μπροστά στον φακό σπαράγματα αγαπημένων αντικειμένων.
Η παρουσίαση στο Μουσείο Μπενάκη, με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την καταστροφή, αποτελεί φόρο τιμής και ταυτόχρονα μνημόνευση και ενδελεχή αποτύπωση.
Βασίλης Βρεττός: «…η ζωή ενός πολίτη στην Ελλάδα κρέμεται από μια κλωστή»
«Όταν καίγεται το σπίτι σου, καίγεται το παρελθόν σου. Δεν έχεις πια φωτογραφίες από τα παιδικά σου χρόνια, δεν έχεις αντικείμενα, προσωπικά ντοκουμέντα, τίποτα. Ένας ηλικιωμένος μού έλεγε με καημό: “Πώς θα μιλήσω στα εγγόνια μου για την εποχή που ήμουν εγώ παιδί; Δεν έχει μείνει κάτι να μου θυμίζει ποιος ήμουν”.
Οι περασμένες δεκαετίες εξαϋλώθηκαν μέσα σε μία μέρα. Εδώ πιο κάτω, ζει μόνιμα ένας απόγονος της οικογένειας Ζάππα. Μου έλεγε ότι έχασε τμήμα από το αρχείο των προπάππων του. Ξέρετε πώς σώθηκαν ο ίδιος και τα εγγόνια του; Είχαν πέσει για μεσημεριανό ύπνο και ξύπνησαν από έναν δυνατό θόρυβο στην εξώπορτα.
Η γάτα τους έπαιρνε φόρα και έπεφτε με όλη τη δύναμη στην πόρτα. Άνοιξαν να δουν τι συμβαίνει και βρέθηκαν περικυκλωμένοι από τις φλόγες! Αυτό που μάθαμε στο Μάτι είναι τη δύναμη της τύχης, αλλά και ότι η ζωή ενός πολίτη στην Ελλάδα κρέμεται από μια κλωστή».
