Μια από τις δημοφιλέστερες όπερες όλων των εποχών και, ίσως, το πιο σκοτεινό από τα αριστουργήματα του Τζουζέπε Βέρντι, ο «Ριγολέττος», παρουσιάζεται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ: λεωφ. Συγγρού 364 – Καλλιθέα).
Πρόκειται για την επιτυχημένη παραγωγή, σε σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια και φωτισμούς του Νίκου Σ. Πετρόπουλου, η οποία ανέβηκε για πρώτη φορά την καλλιτεχνική περίοδο 2008 – 2009, σημειώνοντας ιδιαίτερη καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία, και τώρα επιστρέφει σε μουσική διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη, για τέσσερις παραστάσεις, στις 25, 27 και 29 Οκτωβρίου και την 1η Νοεμβρίου, στις 8 το βράδυ.
Αμείωτη μέχρι σήμερα
Ο Τζουζέπε Βέρντι εξέφρασε, σε αισθητικό επίπεδο, το πνεύμα του ώριμου ρομαντισμού και, σε πολιτικό επίπεδο, την επιθυμία των συμπατριωτών του να δουν την Ιταλία ελεύθερη και ενωμένη. Αγαπήθηκε από ιδιαίτερα πλατύ κοινό και απέκτησε εξαρχής δημοτικότητα, που παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Στις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του 19ου αιώνα, υπήρξε ο συνθέτης, που έζησε εκείνη τη μοναδική στιγμή στην ιστορία της μουσικής, κατά την οποία η υψηλή τέχνη έγινε ταυτόχρονα και λαϊκή.
Το τρίπρακτο μελόδραμα «Ριγολέττος» είναι εμπνευσμένο από το θεατρικό «Ο βασιλιάς διασκεδάζει» (1832) του Βίκτωρος Ουγκώ, με το ποιητικό κείμενο να φέρει την υπογραφή του Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε. Στον «Ριγολέττο», ο Βέρντι άλλαξε σελίδα στη συνθετική του διαδρομή και παρουσίασε ένα έργο με ξεκάθαρο στίγμα και αυξημένη διάθεση για πειραματισμό. Οι αντιθέσεις συνιστούν βασικό στοιχείο, καθώς οι μεταπτώσεις ανάμεσα σε λυρικές και δραματικές σκηνές εξασφαλίζουν τη διαρκή ροή της υπόθεσης, με μεγάλη ταχύτητα. Η αντιφατική σκοτεινή προσωπικότητα του χαρακτήρα του Ριγολέττου είναι το στοιχείο, που ενέπνευσε και παρακίνησε τον Βέρντι να συνθέσει την όπερα αυτή.
Η ιστορία του έργου μιλά για τον έρωτα της Τζίλντας, κόρης του καμπούρη αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττου, για τον έκλυτο Δούκα της Μάντοβας, ο οποίος τής παρουσιάζεται ως φτωχός φοιτητής. Προκειμένου να εκδικηθεί για τη χαμένη τιμή της κόρης του, ο Ριγολέττος καταστρώνει τη δολοφονία του Δούκα. Ανακαλύπτοντας τα σχέδια του πατέρα της, η Τζίλντα αποφασίζει να σώσει τον αγαπημένο της και να θυσιαστεί, παίρνοντας τη θέση του.
Σε μια εποχή συνομωσίας και υπεροψίας
Στη δική του σκηνοθετική προσέγγιση, ο Νίκος Σ. Πετρόπουλος μετέφερε τη δράση από τη Μάντοβα του 16ου αιώνα, στην Ιταλία του Μουσολίνι, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Το αλαζονικό περιβάλλον του έκλυτου Δούκα της Μάντοβας μεταφέρεται σε αυτή την εποχή της συνομωσίας και της υπεροψίας. Η έντονα δραματική μουσική του Βέρντι δένει με μία ατμόσφαιρα, όπου όλοι και όλα κινούνται μέσα σε σκιές.
Ο σκηνοθέτης σημειώνει: «Μιλάνο, Μάρτιος του 1938. Η Ιταλία, αυτοκρατορία πλέον, από το 1936. Το απόγειο της φασιστικής δόξας. Ένα κράτος πριν την αρχή της κατάρρευσης και της καταστροφής. Ήθη έκλυτα, υπεροψία της εξουσίας, αυθαιρεσία, καμαρίλα, συνωμοσίες, οίηση. Το ιδανικότερο πλαίσιο για μία χρονολογική, τίμια μεταφορά του “Ριγολέττου” σε ένα φιλμ νουάρ. Όμως, όλα αυτά δεν τα αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα; Να, λοιπόν, η δυναμική του έργου».
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης, σκηνοθεσία – σκηνικά – κοστούμια – φωτισμοί: Νίκος Σ. Πετρόπουλος, κινησιολογία – χορογραφία: Άρτεμις Λαμπίρη, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος, διεύθυνση μπάντας: Γεώργιος Αραβίδης. Ερμηνεύουν: Δούκας της Μάντοβας: Γιάννης Χριστόπουλος, Ριγολέττος: Δημήτρης Πλατανιάς, Τζίλντα: Χριστίνα Πουλίτση, Σπαραφουτσίλε: Δημήτρης Καβράκος, Μανταλένα: Ειρήνη Καράγιαννη, Τζοβάννα: Ελένη Δάβου, Κόμης Μοντερόνε: Δημήτρης Κασιούμης, Μαρούλλο: Άκης Λαλούσης, Μπόρσα: Γιάννης Κάβουρας, κόμης Τσεπράνο: Γιώργος Ματθαιακάκης, κόμισσα Τσεπράνο: Λεωνόρα Γαϊτάνου, δεσμοφύλακας: Αλέξανδρος Λούτας, ακόλουθος: Νίκη Χαζιράκη. Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ.
Πληροφορίες
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: λεωφ. Συγγρού 364 – Καλλιθέα, τηλ.: 213 0885700. Τιμές εισιτηρίων: 60, 45, 40, 30, 20, 15, 12 (φοιτητικό – παιδικό), 10 (περιορισμένης ορατότητας) ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (καθημερινά: 09.00 – 21.00), καταστήματα Public, ηλεκτρονικά: tickets.public.gr, ticketservices.gr και nationalopera.gr.
