Skip to main content

«Προμηθέας Δεσμώτης» αθάνατης θυσίας και γνώσης

Στηριγμένο σε μεγάλο βαθμό στην παράδοση, με τα χορικά να ακούγονται σαν μοιρολόγια και δημοτικά τραγούδια, το ποιητικό αριστούργημα του Αισχύλου, «Προμηθέας Δεσμώτης», σκηνοθετημένο από τον Γιάννη Φαλκώνη, μας καλεί να γνωρίσουμε από κοντά τον Προμηθέα και να ακολουθήσουμε τα μονοπάτια της σκέψης του.

Η παράσταση παρουσιάζεται στο Κέντρο Ιστορικής Ανάπτυξης «Θερμοπύλες» («Θερμοπύλεια 2016»), στις 25 Σεπτεμβρίου, στο Θέατρο Πέτρας «Peter Brook» (Πετρούπολη), στις 27 Σεπτεμβρίου, και στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας (ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης), στις 7, 8, 9 και 10 Οκτωβρίου.

Τον Προμηθέα, ο οποίος αποτελεί διαχρονικό πανανθρώπινο σύμβολο της ελευθερίας του πνεύματος, της γνώσης, της αγάπης και του ανθρωπισμού, ενάντια στον σκοταδισμό, τη μισαλλοδοξία και τον φανατισμό που απειλούν διαχρονικά την ανθρωπότητα με αφανισμό, ενσαρκώνει ο Στράτος Τζώρτζογλου.

Ο φόβος δεν λύγιζε τη σκέψη του

Η υπακοή στην εξουσία του Δία ήταν όρος απαράβατος. Όμως, ο Δίας ήθελε να εξαφανίσει το γένος των ανθρώπων με τη βία. Αλλά ο Τιτάνας Προμηθέας αντιστάθηκε μόνος του, για να σώσει τους ανθρώπους. Τους χάρισε το θεϊκό πάντεχνο πυρ και εφηύρε τον αριθμό και το αλφάβητο, ώστε να σωθούν με τη γνώση και τη λογική από τον αφανισμό. Κι ακόμη, τους δώρισε την αστρονομία και την τεχνολογία, για να τους διευκολύνει στη γεωργία και τη ναυτιλία. Και δημιούργησε τις τέχνες.

Ο φόβος δεν λύγιζε τη σκέψη του. Τον δυνάμωνε η αγάπη του για τους ανθρώπους. Το τίμημα, όμως, ήταν μεγάλο, αν και γνώριζε την τιμωρία του από την αρχή, καθώς είχε το χάρισμα της ενόρασης. Με εντολή του Δία, αλυσοδέθηκε στην κορυφή του Καυκάσου και υπέφερε από τον αετό, που, κάθε μέρα, του κατάτρωγε τα σπλάχνα. Το σώμα του δεν μπορούσε να ελευθερωθεί. Αλλά το φως της γνώσης για εκείνον ήταν σημαντικότερο από τον πόνο της σάρκας. Η αντίστασή του στην άδικη και βίαιη εξουσία είχε μεγαλύτερη σημασία από την υποταγή. Η θυσία του έγινε ο δρόμος για την κατάκτηση της ελευθερίας της ανθρώπινης βούλησης.

Αναζήτησε τους κώδικες των ιερών αυτών κειμένων

Μελετώντας για χρόνια το αρχαίο δράμα, ο Γιάννης Φαλκώνης, με απόλυτο σεβασμό στον λόγο του Αισχύλου, αναζήτησε τους κώδικες των ιερών αυτών κειμένων, το βαθύτερο νόημά τους και τη διαχρονική τους συνέχεια στον λαϊκό πολιτισμό που φτάνει ως τις μέρες μας. Γι’ αυτόν τον λόγο, στην παράστασή του, καίρια είναι η συνδρομή του αρχετυπικού κορυφαίου μουσικού Πετρολούκα Χαλκιά, που θα αυτοσχεδιάσει, επί σκηνής, στο αρχαιοελληνικό πεντατονικό σύστημα, συνδέοντας άρρηκτα την εποχή του Αισχύλου και τον λόγο του με τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, συνθέτοντας ένα ολόκληρο μουσικό σύμπαν.

Η γνώση γίνεται ο τροχός του νου

Στην παράσταση, ο Προμηθέας αποκαλύπτεται από σκηνή σε σκηνή. Η γνώση γίνεται ο τροχός του νου, που σπάει τα δεσμά του ιερατείου και είναι ελεύθερη για τους ανθρώπους. Γεννιέται ο πολιτισμός. Οι τέχνες διεκδικούν τον χώρο τους. Ο Προμηθέας αγωνίζεται. Ωστόσο, το βασανιστήριό του είναι αφόρητο. Είναι αθάνατος και το μαρτύριό του δεν θα σταματήσει ποτέ.

Η συνειδητή αυτή θυσία βρίσκει στην παράσταση τους συμβολισμούς της από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Διατρέχει τον χρόνο, αναζητώντας δικαίωση. Ο Προμηθέας αναδεικνύεται σε μέγα μύστη. Μύησε τον άνθρωπο στα θεϊκά αγαθά, κόντρα στην θέληση του Δία που ήθελε να τον αφανίσει, πιστεύοντας πως η πρόοδός του θα απειλούσε τον θρόνο του. Ο Προμηθέας βοήθησε τον άνθρωπο να νιώσει την αθανασία μέσα από τη γνώση. Χωρίς την προσφορά του Προμηθέα, οποιαδήποτε πρόοδος και εξέλιξη θα ήταν αδύνατη.

Ταυτότητα παράστασης

Σκηνοθεσία: Γιάννης Φαλκώνης, μουσική σύνθεση – κλαρίνο: Πετρολούκας Χαλκιάς, μουσική διδασκαλία – συνθέσεις τραγουδιών: Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή, σύνθεση τραγουδιών: Δάφνη – Καλλιόπη Ζουρνατζή, τραγούδι: Γεωργία Ζώη, Δάφνη – Καλλιόπη Ζουρνατζή, Ευτυχία Δημητρακοπούλου, Δάφνη Πανουργιά, κλαρίνο: Πετρολούκας Χαλκιάς, Πέτρος Χαλκιάς, κρουστά: Στέφανος Λογοθέτης, αρχαιοελληνική λύρα: Αλίκη Μαρκαντωνάτου, φλάουτο: Ευτυχία Δημητρακοπούλου, σκηνικά: Γιάννης Βλάχος, εικαστικό έργο επί σκηνής: Ιάσωνας Κοντογιάννης, χορογραφίες: Χριστίνα Σουγιουλτζή, ενδυματολόγος: Μπέτυ Λυρίτη, ψιμυθιολόγος: Μάρω Νεράιδα, Χριστόφορος Τρούσας, φωτογραφίες – κινηματογράφηση: Γιάννης Φαλκώνης, Δημήτρης Ζόγκας, Αντώνης Μαντράνης. Πρωταγωνιστούν: Στράτος Τζώρτζογλου, Γεωργία Ζώη, Τζένη Οικονόμου, Γιάννης Τσιώμου, Γιάννης Αγριόμαλλος, Ηλίας Γκόγιαννος, Στέφανος Λογοθέτης, Κορυφαία Ωκεανίδων: Γεωργία Ζώη, Ωκεανίδες: Δάφνη – Καλλιόπη Ζουρνατζή, Σοφιένια Πλατάνια, Ευτυχία Δημητρακοπούλου, Αλέκα Ράπτη, Αμαλία Κλημοπούλου, Χορός Ωκεανίδων: Ξένια Σταθούλη, Αντιγόνη Λινάρδου, Μάρα Δαρμουσλή, Σμάρω Κεπαπτσόγλου, Ηλέκτρα Καρτάνου, Γιάννα Αλαμάνου.

naftemporiki.gr