Η «άγνωστη» πλευρά του σπουδαίου Γάλλου μυθιστοριογράφου, ποιητή, δραματουργού και στοχαστή Βίκτωρος Ουγκώ, ως του πρώτου οραματιστή της Ενωμένης Ευρώπης, αναδεικνύεται μέσα από την παράσταση της Σοφίας Μαραθάκη και της ομάδας θεάτρου ΑΤΟΝΑλ, «Ουγκώ: Μια ουτοπία».
Με τη μορφή ενός λοξού αστικού δείπνου μετά μουσικής, η παράσταση που ζωντανεύει μια εποχή, όπου η δημοκρατία σκεπάστηκε με αίμα από κομμένα κεφάλια και η Ευρώπη κουράστηκε να κοιτάζει, παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση (λεωφ. Συγγρού 107), από τις 13 έως τις 22 Οκτωβρίου, στις 9 το βράδυ.
Ένα μεγαλειώδες αντιπολεμικό μανιφέστο
«Αυτό που ορθώνεται ετούτη τη στιγμή δεν είναι η Ευρώπη των λαών· είναι η Ευρώπη των βασιλέων…» διαπίστωνε ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο ρομαντικός συγγραφέας των «Αθλίων» και της «Παναγίας των Παρισίων», βαθιά απογοητευμένος από την απολυταρχική πολιτική του Καρόλου Λουδοβίκου Ναπολέοντα Γ΄.
Η Σοφία Μαραθάκη βασίζεται στον «Ύμνο στην Ενωμένη Ευρώπη», που έγραψε ο αυτοεξόριστος Ουγκώ στα μέσα του 19ου αιώνα, καταδικάζοντας τη συγκεντρωτική πολιτική των Ευρωπαίων ηγετών. Το έργο αντανακλά την ιστορία, μέσα από το λογοτεχνικό φίλτρο του συγγραφέα, ο οποίος μας παραδίδει ένα μεγαλειώδες αντιπολεμικό μανιφέστο, έναν ύμνο στην Ενωμένη Ευρώπη.
Η δραματουργία της παράστασης μπολιάζει το κείμενο του Ουγκώ με τους πύρινους λόγους του Φρίντριχ Νίτσε από τον «Ευρωπαϊκό μηδενισμό», μπλέκει τη σκέψη του Κούρτσιο Μαλαπάρτε από το εμβληματικό αυτοβιογραφικό του έργο – μαρτυρία για το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, «Καπούτ», και συνθέτει μια εμπρηστική παράσταση για την ουτοπία και την πραγματικότητα της Ευρώπης.
Υιοθετώντας τη φόρμα άλλοτε ενός παράδοξου ορατορίου και άλλοτε ενός καθωσπρέπει αστικού δείπνου που εκτρέπεται διαρκώς, ο πενταμελής θίασος, με άξονα τη σωματικότητα, τη μουσικότητα και τη θεατρικότητα, ξετυλίγει μπροστά μας το ρομαντικό όραμα του Ουγκώ: «Αν η Ευρώπη των λαών είχε διαδεχθεί το 1848 την Ευρώπη των βασιλέων, η ήπειρός μας θα ήταν ένας και μόνο λαός· τα έθνη θα διήγαν τον βίο τους μέσα στον κοινό ευρωπαϊκό βίο».
«Η αμάθεια…. Αυτή είναι που ξεχειλίζει, αυτή μας πολιορκεί»
Ο Βίκτωρ Ουγκώ (1802 – 1885) θεωρείται ο πιο σημαντικός εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού. Με τα έργα του, σημάδεψε τη θυελλώδη πολιτική κατάσταση στη Γαλλία, κατά τον 19ο αιώνα. Ασχολήθηκε, επίσης, με την πολιτική. Αρχικά, υπήρξε φιλομοναρχικός συντηρητικός. Όμως, σύντομα, εξελίχτηκε σε ριζοσπάστη δημοκρατικό. Από τη δεκαετία του 1820, έγραφε μαχητικά κείμενα για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την παιδεία. Τα πιο γνωστά του έργα, «Οι άθλιοι» (1862), «Η Παναγία των Παρισίων» (1831), «Οι εργάτες της θάλασσας» (1866) και «Ο άνθρωπος που γελά» (1869), καταγγέλλουν την κοινωνική αδικία και συνιστούν έναν ύμνο στα ουμανιστικά ιδεώδη.
Η επανάσταση του 1848 στη Γαλλία ήταν ενταγμένη στο κύμα των επαναστάσεων του ίδιου έτους σε όλη την Ευρώπη. Οι φοιτητές του Παρισιού ξεχύθηκαν στα πεζοδρόμια και διεκδικούσαν, μεταξύ άλλων, κονδύλια για την παιδεία. Ο Ουγκώ εκφώνησε, τότε, στην Εθνοσυνέλευση, έναν λόγο, τονίζοντας: «Το να κάνεις οικονομία στις δαπάνες για την εκπαίδευση είναι διπλά ανόητο. Πρώτον, γιατί τα ποσά που θα κερδίσεις είναι, τελικά, ασήμαντα. Δεύτερον, γιατί, ουσιαστικά, δεν θα έχεις κερδίσει. Θα έχεις χάσει. Σας καλώ, κύριοι, να ψάξετε τη συνείδησή σας. Να ρωτήσετε τα αισθήματά σας. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος στις μέρες μας; Η αμάθεια. Αυτή πρώτα και, μετά, η φτώχεια. Αυτή είναι που ξεχειλίζει, αυτή μας πολιορκεί. Είναι δυνατόν, σε τέτοιους καιρούς, μπροστά σε έναν τέτοιο κίνδυνο, να πλήξετε όλους τους θεσμούς, όλα τα ιδρύματα που το έργο τους είναι να πλήττουν την αμάθεια;».
Ο Ουγκώ ήταν ταγμένος φιλέλληνας, όπως αποδεικνύει η ποιητική συλλογή του, «Les orientales» («Τα ανατολίτικα», 1829), στην οποία περιλαμβάνονται ποιήματα υπέρ της Επανάστασης του 1821 και της Εξόδου του Μεσολογγίου.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη, δραματουργία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, σκηνικά – κοστούμια: Εύα Μαραθάκη, πρωτότυπη μουσική: Βασίλης Τζαβάρας, κίνηση: Βρισηίδα Σολωμού, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Γεωργιάδου, Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Λήδα Κουτσοδασκάλου, κατασκευή σκηνικού: Αδριανός Ζαχαριάς, μοδίστρα: Ελένη Μελισσού, εκτέλεση παραγωγής: Polyplanity Productions / Γιολάντα Μαρκοπούλου – Βίκυ Στρατάκη. Παίζουν: Μιχάλης Βαλάσογλου, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Γιώργος Σύρμας.
Παράλληλη δράση
Κυριακή 15 Οκτωβρίου: Μετά την παράσταση, θα ακολουθήσει συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές της.
Πληροφορίες
Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση: Λεωφόρος Συγγρού 107 – Αθήνα, τηλ.: 210 9005800. Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά. Παραστάσεις: 13 – 22 Οκτωβρίου: Τετάρτη έως και Κυριακή: 21:00. Τα Σαββατοκύριακα 14 – 15 και 21 – 22 Οκτωβρίου, η παράσταση θα παρουσιαστεί με υπέρτιτλους στα αγγλικά (μετάφραση: Μέμη Κατσώνη). Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 και 7 ευρώ, μειωμένο – φίλος – μικρή παρέα (5 – 9 άτομα): 10 ευρώ, μεγάλη παρέα (10+ άτομα): 9 και 5 ευρώ, κάτοικος γειτονιάς: 7 ευρώ, ΑΜΕΑ – άνεργοι: 5 ευρώ, συνοδός ΑΜΕΑ: 10 ευρώ. Πώληση εισιτηρίων: ταμείο Στέγης (Δευτέρα – Κυριακή: 9:00 – 21:00), καταστήματα: Γερμανός, Cosmote και Ιανός οδού Σταδίου, τηλεφωνικά: 210 9005800, ομαδικές κρατήσεις: 213 0178176 και ηλεκτρονικά στο [email protected], γραμμή Φίλων της Στέγης: 213 0178200 (Δευτέρα – Κυριακή: 9:00 – 20:00), ηλεκτρονική προπώληση: sgt.gr, η υπηρεσία print@home είναι διαθέσιμη για τις online αγορές εισιτηρίων. Τυπώστε το εισιτήριό σας, από όπου κι αν βρίσκεστε, και μπείτε με αυτό απευθείας στην αίθουσα.
