Τα σημαντικότερα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης συμπυκνώνονται στους 158 στίχους του έργου «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» που έγραψε ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός, το 1823, και τους οποίους μελοποίησε μοναδικά ο Νικόλαος Μάντζαρος.
Αυτοί είναι ο πυρήνας μιας πολύ ιδιαίτερης δουλειάς που συνδυάζει τη μουσική με την αφήγηση και περιοδεύει στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι, σε ενορχήστρωση του μαέστρου και καλλιτεχνικού διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Δωδώνης, Θεόδωρου Λεμπέση, ο οποίος μας μίλησε για τη μουσική παράσταση «Ύμνος εις την Ελευθερίαν».
Έχετε συνθέσει μουσικά έργα, ενώ υπογράφετε ενορχηστρώσεις για διακεκριμένους σολίστ, για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Πού αισθάνεστε ότι βρίσκεστε πιο πολύ στο στοιχείο σας, στο φυσικό σας περιβάλλον;
«Νομίζω ότι ο κάθε χώρος, έχει να μου προσφέρει κάτι διαφορετικό καλλιτεχνικά και κάθε φορά έχω να αντιμετωπίσω μία νέα πρόκληση. Μπορεί να ξεκίνησα την καλλιτεχνική μου πορεία συνθέτοντας μουσικά έργα για ορχηστρικά σύνολα, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει μπει στη ζωή μου ο κινηματογράφος και το θέατρο, γράφοντας πρωτότυπες μουσικές. Νομίζω ότι μέσα από αυτές τις μουσικές προκλήσεις, εξελίσσομαι και κάθε φορά δημιουργείται μια νέα προοπτική».
Τα πρώτα μαθήματα μουσικής τα λάβατε στη Δημοτική Φιλαρμονική του Λαυρίου. Από το 2012 έως και σήμερα διευθύνετε την Ανδρική Χορωδία Λαυρίου. Πώς αισθάνεστε που επιστρέψατε στο μέρος από όπου ξεκινήσατε;
«Το Λαύριο είναι ο τόπος που μου έδωσε την ευκαιρία να ξεκινήσω την επαγγελματική μου σταδιοδρομία. Γεννήθηκα, μεγάλωσα και έλαβα τα πρώτα μαθήματα μουσικής στη Δημοτική Φιλαρμονική Λαυρίου. Μετέπειτα ανέλαβα τη μουσική διεύθυνση της Δημοτικής Φιλαρμονικής. Το τελευταίο διάστημα διευθύνω την Ανδρική Χορωδία Λαυρίου και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό, καθώς είναι ένα μουσικό σύνολο που εξελίσσεται συνεχώς και συμβάλλει στην ανάδειξη του πολιτισμού της πόλης. Είμαι πολύ περήφανος που ένα σύνολο της πόλης μου έχει τέτοια πορεία και είναι μεγάλη η χαρά μου που συμμετέχει στην μουσική παράσταση “Ύμνος εις την Ελευθερίαν”».
Ποια είναι η πιο καθοριστική στιγμή στην έως τώρα πορεία σας και γιατί;
«Στη δουλειά μας υπάρχουν εύκολες και δύσκολες στιγμές, στιγμές απογοήτευσης αλλά και στιγμές μεγάλης ικανοποίησης που βλέπεις να αναγνωρίζεται το έργο σου. Το θέμα είναι, πώς αντιμετωπίζεις και πώς διαχειρίζεσαι την κάθε στιγμή. Νομίζω, πως δεν υπάρχει μόνο μία καθοριστική στιγμή στην έως τώρα πορεία μου. Όλες και η καθεμία ξεχωριστά είναι εξίσου σημαντικές, απ’ όλες έχω να πάρω και να δώσω κάτι, εξελίσσομαι και προχωρώ».
Πώς αποφασίσατε ν’ ασχοληθείτε με το ποιητικό αριστούργημα του Σολωμού;
«Την ιδέα την συνέλαβα το 2016, ενορχηστρώνοντας ένα μέρος του έργου για την “Άλωση της Τριπολιτσάς” και φτάνουμε στο σήμερα, το 2021, που είναι μία χρονιά ορόσημο για την Ελλάδα, γιορτάζοντας τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. Είναι, λοιπόν, μεγάλη πρόκληση να ενορχηστρώσω το τόσο σπουδαίο έργο σε στίχους Διονύσιου Σολωμού και μελοποίηση του Νικόλαου Μάντζαρου. Ακούγοντας τον τίτλο “Ύμνος εις την Ελευθερίαν”, μας έρχεται στο μυαλό ο Εθνικός μας Ύμνος. Θα πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι ολόκληρο το ποίημα αποτελείται από 158 στροφές, ένα έργο παγκόσμιας αναγνώρισης, ένα έργο που περιγράφει τα κατορθώματα του ελληνικού γένους στο δρόμο προς την ελευθερία».
Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που το κάνουν επίκαιρο σήμερα;
« Ο “Ύμνος εις την Ελευθερίαν”, είναι ένα διαχρονικό έργο, ανήκει στο σήμερα. Διαβάζοντας τους σπουδαίους στίχους του Σολωμού, αντιλαμβανόμαστε πόσο σπουδαία είναι η έννοια της ελευθερίας και η θυσία για την ελευθερία. Νομίζω πως οι Έλληνες είναι ένας λαός που μέσα στα χρόνια έχει δοκιμαστεί, έχει θυσιαστεί για τα ιδανικά του και την ελευθερία του».
Τι θα λέγατε στο κοινό για να έρθει να δει τη συγκεκριμένη μουσική παράσταση; Τι έχει να «πάρει» από αυτή;
«Η παράστασή μας θα ταξιδέψει σε πολλά μέρη της Ελλάδας και προγραμματίζουμε, μετά το καλοκαίρι, να παρουσιαστεί σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές πόλεις. Καλώ τον κόσμο να έρθει να τη δει. Νομίζω πως ο θεατής ακούγοντας αυτούς τους σπουδαίους στίχους από τους λυρικούς τραγουδιστές Σταμάτη Μπακάκη, Γιάννη Βρυζάκη, Νίκο Καραγκιαούρη, Γιώργο Παπαδημητρίου και την ανδρική χορωδία Λαυρίου, σε συνδυασμό με τη μουσική και τα κείμενα που μιλάνε για τα κατορθώματα των Ελλήνων -τα οποία απαγγέλει εξαιρετικά ο Τάσος Ιορδανίδης σε σκηνοθετική επιμέλεια του Λευτέρη Γιοβανίδη, θα έχει την ευκαιρία να μάθει, να αναζητήσει, να νοσταλγήσει και να νιώσει υπερηφάνεια για το ελληνικό γένος».
Εκτός από μαέστρος και συνθέτης, είστε και δάσκαλος μουσικής. Τι θα θέλατε να εμφυσήσετε στα νέα παιδιά που κάνουν τα πρώτα τους βήματα;
«Είναι πολύ σημαντικό ένας νέος να ασχολείται με τη μουσική. Η χώρας μας διαθέτει έναν τεράστιο μουσικό πλούτο και οι νέοι πρέπει να μυηθούν σε αυτόν. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις, μετέπειτα χρειάζεται δουλειά, μελέτη και προσήλωση στον στόχο σου. Η μουσική είναι μέρος της παιδείας του κάθε ανθρώπου και καλλιεργεί χαρακτήρες».
Από πέρυσι είστε και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Δωδώνης. Ποιο είναι το όραμά σας και πώς καταφέρατε να ξεπεράσετε τα εμπόδια που μοιραία προέκυψαν λόγω της Covid-19;
«Είναι μεγάλη μου τιμή να συνεργάζομαι με το Διεθνές Φεστιβάλ Δωδώνης. Αφενός, επειδή αυτό καθαυτό το Φεστιβάλ είναι κύριος πρωταγωνιστής και εκφραστής της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου λόγω του αρχαίου θεάτρου. Αφετέρου, και ίσως το πιο σημαντικό για εμένα, σε συνδυασμό με τον τόπο και τη δημιουργική καλλιτεχνική υπόσταση του Φεστιβάλ, είναι το ουσιαστικό όραμα του Δημάρχου Χρήστου Ντακαλέτση να το αναδείξει. Μου έχει ανατεθεί ένας πολύ σημαντικός ρόλος και προσπαθώ να ανταπεξέλθω, όσο γίνεται καλύτερα. Ο στόχος είναι κάθε χρόνο να παρουσιάζουμε παραγωγές υψηλών προδιαγραφών, να συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες και φορείς σε νέες ιδέες, να δημιουργούμε προοπτικές για τη μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινού και να αναδείξουμε την περιοχή σε καλλιτεχνικό προορισμό. Ξεκίνησα αυτήν τη συνεργασία σε μία δύσκολη περίοδο για τη χώρα, όμως ήμασταν και είμαστε παρόντες καλλιτεχνικά, κάτι το οποίο είναι χρέος μας τόσο για τους πολίτες όσο και για τον καλλιτεχνικό κόσμο. Συνεχίζουμε με όρεξη για δουλειά και με ενσυναίσθηση της κατάστασης».
Τι σας κάνει να αισιοδοξείτε και τι σας θλίβει;
«Αυτό που με κάνει να αισιοδοξώ είναι η ευκαιρία που μου δίνεται να προσφέρω μέσα από τη δουλειά μου, να συνεργάζομαι με ανθρώπους, με τους οποίους έχουμε έναν κοινό στόχο και να δημιουργούμε. Το ζητούμενο αυτό είναι, να δημιουργείς, να προσφέρεις, όσα θλιβερά κι αν συμβαίνουν γύρω μας, στο τέλος της μέρας να λες: “κάτι έκανα για μένα και για τον κόσμο”».
Ταυτότητα παράστασης
Μελοποίηση: Νικόλαος Μάντζαρος, ποιητικό κείμενο: Διονύσιος Σολωμός.
Λυρικοί τραγουδιστές: Σταμάτης Πακάκης, Γιάννης Βρυζάκης, Νίκος Καραγκιαούρης, Γιώργος Παπαδημητρίου, αφηγητής – ηθοποιός: Τάσος Ιορδανίδης, σκηνοθεσία: Λευτέρης Γιοβανίδης. Συνοδεύει Ορχήστρα Δωματίου – Ανδρική χορωδία Λαυρίου.
Μουσική διεύθυνση- ενορχήστρωση: Θεόδωρος Λεμπέσης. Προβολή και επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will.
Διάρκεια: 70’ – Είσοδος: Ελεύθερη
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
23 Ιουλίου, Μυτιλήνη
2 Αυγούστου, Δωδώνη (με την ορχήστρα σύγχρονης μουσικής της ΕΡΤ)
28 Αυγούστου, Λαύριο (με τη χορωδία του Λαυρίου)
29 Αυγούστου, Σαρωνικός (με τη χορωδία του Λαυρίου)
5 Σεπτέμβριου, Πεύκη (με τη χορωδία του Λαυρίου)
13 Σεπτεμβρίου, Νέα Σμύρνη (με τη χορωδία της Νέας Σμύρνης)
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
