Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Το έργο «Εκκλησιάζουσες – Η λαϊκή οπερέτα» -μια πρωτότυπη διασκευή του Σταμάτη Κραουνάκη στη γνωστή κωμωδία του Αριστοφάνη, ανεβαίνει τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη.
Η παράσταση εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου «Operetta restart» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και εγκαινιάζει τη νέα μακροπρόθεσμη συνεργασία της Λυρικής με το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν.
Σε μια εποχή απόλυτης πολιτικής και κοινωνικής παρακμής, οι γυναίκες, με αρχηγό την Πραξαγόρα, μεταμφιέζονται σε άνδρες και καταφέρνουν να πάρουν την εξουσία προτείνοντας ένα νέο καθεστώς κοινοκτημοσύνης. Το επαναστατικό σχέδιο της Πραξαγόρας, μοιάζει στη θεωρία ιδανικό, στην πράξη όμως θα αποδειχτεί ουτοπικό…
Η παράσταση, με πολύ χιούμορ και μέσα από τον μουσικό πάντα κώδικα, θίγει τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα που συνεχίζουν να μας απασχολούν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: Τι σημαίνει δημοκρατία; Γιατί η εξουσία διαφθείρει; Είναι δυνατόν να κυβερνηθεί ένας τόπος με δικαιοσύνη και ίσες ευκαιρίες για όλους;
Οι «Εκκλησιάζουσες» είναι μια κωμωδία εξαιρετικά αιχμηρή και άκρως επίκαιρη -μέσα από τη μουσική και το τραγούδι αναδεικνύεται τόσο η πολιτική όσο και η βαθιά ποιητική πλευρά του έργου: αυτό το ονειρικό, υπερβατικό στοιχείο που τόσο περίτεχνα μπλέκει ο Αριστοφάνης με την τρέλα που χαρακτηρίζει το κωμικό του σύμπαν…
Ο Σταμάτης Κραουνάκης υπογράφει τη μετάφραση, το λιμπρέτο, τη μουσική της παράστασης και ερμηνεύει επί σκηνής. Μίλησε μαζί μας.
Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση;
«Καταφέραμε να ετοιμάσουμε ένα μουσικό έργο που να βασίζεται σε μια πολιτική αριστοφανική κωμωδία. Είναι πολλών ετών αναζήτηση, δικιά μου. Πιστεύω ότι είναι ένα πολιτιστικό όπλο και προς τα έξω. Η μουσική είναι μια γλώσσα για όλους. Η Μαριάννα Κάλμπαρη, που το σκηνοθέτησε, φρόντισε να χτίσει μια μυσταγωγία με καθαρά θεατρικά υλικά και να εκτινάξει την πολιτική διάσταση στα ύψη. Πιστεύω, ίσως, θα είναι η πρώτη φορά που θα κατανοήσουμε χαρακτήρες που, μέχρι σήμερα, εξοφλούντο με αστειάκια. Εδώ θα γελάσετε αλλά και θα μελαγχολήσετε. Είμαι βαθύτατα υπόχρεος σε όλους τους συνεργάτες. Απόλαυσα το εργαστήριο των προβών. Μύριζε Κουν. Ερχόταν η κυρία Μαρούλη από το δίπλα δωμάτιο που είναι το λογιστήριο, κι έλεγε: “Ωραία πράγματα ακούω κύριε Σταμάτη”. Σπάνια παιδιά όλοι. Οι περισσότεροι, καλοί φίλοι. Καμαρώνω».
Τι σας τράβηξε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο έργο;
«Από τις έντεκα κωμωδίες του Αριστοφάνη, έχω επεξεργαστεί, μελοποιώντας χορό, τις οκτώ. Έχω γράψει κι ένα χορικό για τους “Βατράχους” για το “Χρέος της Κωμωδίας” που κάναμε το ’13. Οι “Εκκλησιάζουσες”, βαθύτατα πολιτικό έργο, μου ανέτεινε συνέχεια την πίστη ότι προσφέρεται για μια σκοτεινή κωμική κατάδυση στην ουτοπία της Αριστεράς ή πως μια αριστερή πιθανότητα αποτυγχάνει καθώς την καταπίνει η ίδια της η νομοθεσία. Το έργο τελειώνει μ’ ένα φαΐ τεράστιο. Μια μικτή λέξη από φαγιά, η μεγαλύτερη λέξη της αττικής κωμωδίας -που είναι το “ταΐστε τους για να μη μιλάνε” -κανιβαλισμός. Ήθελα πολύ να δημιουργήσω ένα μουσικό έργο, σημαδούρα στην εποχή και την τέχνη μου. Είμαι ευγνώμων στον Γιώργο Κουμεντάκη, που είχε τη σκέψη να μας εντάξει στο πρόγραμμα “Operetta restart” -έχει σκέψεις για εξαγωγή. Θα δοκιμαστούμε όλοι μας στο Ηρώδειο».
Πείτε μας μια ατάκα, έναν διάλογο ή περιγράψτε μας μια σκηνή του έργου. Ό,τι σας έρθει πρώτο στον νου.
«Σας δίνω αυτό, από την πρώτη εμφάνιση της Πραξαγόρας, που ερμηνεύει μοναδικά η Σοφία Φιλιππίδου: “Μα η βραδιά απαιτεί γιορτή-γιορτή-γιορτή / Το λέει και το χαρτί- γιατί- γιατί…/Φως μου τρελό που πέφτεις στα μπούτια, στις λαγόνες / Στην επανθούσα τρίχα, υγρή από σταγόνες / Του έρωτα τη γέννα χαϊδεύεις, φως μου άγιο / Στης νύχτας τον υμένα του κόσμου το ναυάγιο / Την ώρα που την κάνουμε κρυφά μες στα υπόγεια / Και κλέβουμε κρυφά του Βάκχου τον καρπό για παρηγόρια / Δε βγάζεις μιλιά! / Στερνή μου αγκαλιά -δως μου φωτιά για να κάψω τα λόγια! / Όρμα τώρα στα σημεία, / Θ’ αφανίσουν τα ταμεία”».
Ένα σχόλιό σας για τη σύγχρονη πολιτική ζωή της χώρας;
«Αυτοπυρπολείται».
Πλούσια η καλλιτεχνική σας πορεία. Κάποια σκέψη, κάποιο συναίσθημα ρίχνοντας τη ματιά σε όσα έχετε ήδη κάνει;
«Η Λίνα Νικολακοπούλου. Η μορφή της, η ψυχή της. Ο δρόμος του μυαλού της. Από ’κει γεννήθηκαν όλα. Τα υπόλοιπα, σεβαστά και αξιομνημόνευτα – αλλά σκηνές αυτής της ουσιαστικής σύγκρουσης λόγου και μουσικής».
Και μια σκέψη για το μέλλον;
«Οι “Εκκλησιάζουσες” ανοίγουν την πόρτα σε μια πολύχρονη επιθυμία μου ενός μουσικού Αριστοφάνη, ειδικά σε μια στιγμή που οι ερμηνείες των έργων, εξαφανίζουν το μέλος και την όρχηση. Εγώ τραγουδώ και τα επεισόδια -η σκηνή του Βλέπυρου που ερμηνεύει ο σπουδαίος μας διεθνής βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης, είναι μια άρια σε τρία μέρη, κανονικά. Πάτησα πολύ στους ρυθμούς του αρχαίου κειμένου. Άντλησα πολύ από εκεί. Σχεδόν μας τα δίνει όλα ο πρόγονος. Αυτός, λοιπόν, είναι ένας δρόμος. Πολύ θα μ’ άρεσε να κάτσω λίγο ακόμα εδώ».
Ένας αγαπημένος σας στίχος;
«“Μ’ αρέσουνε τα χρώματα που δίνουν δικαιώματα / Για λύπη, για χαρά, για φαντασία”. “Λάμπα θυέλλης”, Λίνα».
Κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση;
«Οι μέρες στο χωριό -υπάρχει το τραπέζι, το πιάνο, η μουσική, γύρω γύρω τα ζωάκια μας. Βασιλικά, λεβάντες μοσχοβολάνε. Μια στέρνα με τουρμπίνες, μ’ ένα πεύκο από πάνω. Που βουτάω τα καλάμια. Το ξωκλήσι. Εδώ είμαι μόνος, με τον Θεό μου. Βλέπω όλο τον χάρτη να φωτίζει το βράδυ, κάτω. Κλέβω συνέχεια προς τα εδώ».
Κάτι που σας τη χαλά;
«Η στενομυαλιά. Το μικροσυμφέρον. Η καγκουριά».
Μια αγωνία σας;
«Μη μείνω χωρίς μουσική».
Μια ευχή σας;
«Ελεύθερη Ανθρωπότητα. Λαοί που να τους σέβεται η εξουσία».
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση- Λιμπρέττο- Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης, Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη, Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κάλμπαρη, Χορογραφία: Θοδωρής Πανάς
Παίζουν: Σοφία Φιλιππίδου, Χριστόφορος Σταμπόγλης, Σταμάτης Κραουνάκης, Χρήστος Γεροντίδης, Σάκης Καραθανάσης, Ιωάννα Μαυρέα, Κώστας Μπουγιώτης, Κατερίνα Λυπηρίδου, Γιώργος Στιβανάκης, Ερατώ Αγγουράκη, Τερέζα Καζιτόρη, Πίνα Κούλογλου, Ματίλντα Τούμπουρου. Ζωντανή μουσική: Δημήτρης Ανδρεάδης, Βασίλης Ντρουμπογιάννης, Βάιος Πράπας, Γιώργος Ταμιωλάκης.
