Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Η σκηνοθέτις Ιόλη Ανδρεάδη διασκευάζει την ιστορία ενός γνωστού βασιλιά, που ξεμωράθηκε και έγινε τρωτός, που αποτρελάθηκε και έγινε σοφός, και μας μιλά για την παράσταση «Young Lear».
Μπορεί, άραγε, η γλώσσα του Σαίξπηρ να υποκαταστήσει όσα δεν λέγονται στο οικογενειακό τραπέζι; Η ποίηση να επιστρέψει όσα δεν εκπληρώθηκαν ποτέ; Σε αυτά τα ερωτήματα επικεντρώνεται η παράσταση «Young Lear», η οποία βασίζεται στον «Βασιλιά Ληρ» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260, στις 17 και 18 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ.
Υπογράφοντας τη σύλληψη, τη μετάφραση, τη σκηνοθεσία και την κίνηση αυτής της ελεύθερης διασκευής που δημιούργησε σε συνεργασία με τον Άρη Ασπρούλη, η Ιόλη Ανδρεάδη μιλά για αυτό το εγχείρημα και για την Ελλάδα του σήμερα.
Πώς η παράστασή σας εμπνέεται από τον «Βασιλιά Ληρ»;
Η παράσταση βασίζεται στον «Βασιλιά Ληρ», κρατώντας – σε νέα μετάφραση – ένα μεγάλο κομμάτι από το κείμενο του έργου του Σαίξπηρ και συνδυάζοντάς το με έναν διάλογο πιο καθημερινό, ο οποίος λαμβάνει χώρα μέσα σε έναν θάλαμο αναμονής νοσοκομείου.
Τι θέλατε να αναδείξετε μέσα από αυτή τη διασκευή;
Ο «Βασιλιάς Ληρ» πραγματεύεται μια σειρά από θέματα, όπως η εξουσία, η τρέλα, η φύση, η πάλη μεταξύ των γενεών. Μέσα από αυτήν τη μετεγγραφή του, θελήσαμε να εστιάσουμε στο θέμα της πάλης των γενεών. Το κείμενο μεταφράστηκε και διασκευάστηκε μέσα από αυτήν την οπτική. Αυτό σήμαινε ριζικές επιλογές σε σχέση με τα κομμάτια του κειμένου που χρησιμοποιήθηκαν, ανασύσταση ολόκληρων σκηνών με τη χρησιμοποίηση θραυσμάτων από πολλές διαφορετικές σκηνές και τη δημιουργία, τελικά, ενός νέου σκελετού, ο οποίος ακολουθεί, σε έναν βαθμό, τον σκελετό του “Ληρ”, αλλά, σε σημεία, ξεφεύγει, προτείνοντας διαφορετικές τροπές στην ιστορία.
Ποιος είναι ο χώρος και ο χρόνος εξέλιξης της δικής σας ιστορίας;
Βρισκόμαστε στο 2016, σε έναν θάλαμο αναμονής νοσοκομείου, όπου πέντε αδέρφια περιμένουν τον πατέρα τους να βγει από μια πολύ σοβαρή επέμβαση. Κάποια στιγμή, ο πρώτος γιος της οικογένειας αποφασίζει να ξεκινήσει ένα παιχνίδι. Καλεί – με ένα ανορθόδοξο κάλεσμα – τα αδέρφια του να παίξουν τον «Βασιλιά Ληρ», με τον ίδιο, «αρχηγό» του παιχνιδιού.
Σκιαγραφείστε μας τους ήρωες και την πλοκή της.
Ο πρώτος γιος – εκείνος που υποδύεται τον Ληρ – είναι ο πιο αγαπημένος του πατέρα που εγχειρίζεται. Συνδυάζει μυαλό και ευαισθησία. Είναι γοητευτικός, επικοινωνιακός, έξυπνος. Στο έργο, αρχικά, υπερεκτιμά τις δυνάμεις του, προτείνοντας στα αδέρφια του να παίξουν ένα παιχνίδι που έπαιζαν μεγαλώνοντας, αλλά, στη συνέχεια και καθώς το παιχνίδι που πρότεινε αποδίδει καρπούς, αποδεικνύεται επάξιος αρχηγός της οικογένειας. Ο δεύτερος γιος – εκείνος που υποδύεται τον Έντμουντ – είναι από άλλη μητέρα και ο λιγότερο αγαπημένος του πατέρα. Για αυτόν τον λόγο, με την αφορμή που ο πρώτος γιος εισηγήθηκε να παίξουν το παιχνίδι, δράττεται της ευκαιρίας και δολοπλοκεί με μεγάλη επιτυχία, με στόχο να διχάσει τα αδέρφια του. Μέσα από αυτό, ελπίζει πως ο πατέρας τους θα προτιμήσει πια εκείνον.
Η πρώτη κόρη – εκείνη που υποδύεται την Γκόνεριλ – είναι εύθραυστη και ευαίσθητη, αθώα, γοητευτική, παρορμητική και παρασύρεται εύκολα. Η δεύτερη κόρη – εκείνη που υποδύεται την Ρέγκαν – είναι δυναμική και αυστηρή, έχει έναν δικό της ηθικό κώδικα, τον οποίο δεν παραβαίνει, σχεδόν, ποτέ. Ταυτόχρονα, της αρέσει να παίζει. Η τρίτη κόρη – εκείνη που υποδύεται την Κορδέλια – είναι πολύ αγαπημένη τόσο του πατέρα, όσο και του πρώτου γιου. Είναι τρυφερή και, μαζί, συνειδητοποιημένη και ώριμη. Σε όλη την παράσταση, δεν ξεχνάει ποτέ τον σκοπό της επίσκεψής τους στο νοσοκομείο, ο οποίος είναι το να συμπαρασταθούν στον πατέρα τους. Τέλος, υπάρχει και ένας άλλος άντρας, ο οποίος έχει έρθει με άλλο σκοπό στο νοσοκομείο, αλλά, για κάποιον λόγο, συντονίζεται με αυτό που παρακολουθεί και, τελικά, συμμετέχει.
Έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα στη χώρα μας, στο σκοτάδι ποιας πλάνης θεωρείτε ότι έχουμε πέσει; Πώς θα μπορούσαμε να σταθούμε απέναντί του και να το φωτίσουμε;
Μεγαλύτερη, ίσως, είναι η πλάνη της ενοχής. Άνθρωποι έντιμοι και ηθικοί και εργατικοί μια ζωή αναρωτιούνται τώρα πώς δεν «είδαν» αυτό που ήρθε, ούτως ώστε να προετοιμαστούν καλύτερα. Μα δεν μπορούσαν να το έχουν δει. Αφού ζούσαν. Η κρίση που αντιμετωπίζουμε θα ήταν καλύτερο να μας οδηγήσει σε άλλους δρόμους, δρόμους αποδοχής του εαυτού μας όπως είναι και όχι σε μια προσπάθεια αποδόμησής του και ανατομίας, για να δούμε το ποια ακριβώς είναι τα στραβά μας.
Θα ήταν καλό, κάποια στιγμή, να μπορέσουμε να βρούμε την ψυχική δύναμη να στραφούμε προς τα έξω. Να στρέψουμε την ενέργειά μας προς τα έξω, για να μη μας πνίξει η ίδια μας η δύναμη. Με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας: με το τραγούδι, με την απεργία, με τη μαγειρική, με το θέατρο, με τις συζητήσεις, με την εργασία του, με τον έρωτα, με την αντίσταση. Τώρα, σε σχέση με τους πολιτικούς και αυτούς που διαχειρίζονται τη μοίρα αυτού του τόπου, δεν θεωρώ πως χωράνε στην ερώτησή σας, δεν θεωρώ πως βλέπουν αυτή τη χώρα ως «χώρα τους», κοιτούν μόνο τον εαυτό τους και το πώς οι ίδιοι θα επιπλεύσουν, ενώ είναι εκείνοι, οι οποίοι θα έπρεπε να βούλιαζαν από το βάρος της ενοχής.
Όταν κοιτάτε γύρω σας, βλέπετε κάτι ελπιδοφόρο για ένα καλύτερο αύριο;
Βλέπω μια πόλη και μια χώρα ακόμα όμορφη, κι αυτό με γεμίζει χαρά. Απλώς, είναι η ίδια χαρά του σώματος, που σφύζει από ζωή και δεν έχει ένα άλλο σώμα να του δίνει αγάπη. Είναι μια πόλη και μια χώρα μόνες. Εργένισσες, ζωντοχήρες. Όμορφες κάτω από τα μαύρα. Βλέπω και ανθρώπους. Ανθρώπους αγαπημένους, οι οποίοι συνεχίζουν, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να πεθάνουν όρθιοι. Δεν υπάρχει κάτι πιο ελπιδοφόρο από αυτό.
Ταυτότητα παράστασης
Σύλληψη – σκηνοθεσία – μετάφραση – κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη, ελεύθερη διασκευή: Ιόλη Ανδρεάδη – Άρης Ασπρούλης, σκηνογραφία – κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα, ηχοτοπίο: Γιάννης Χριστοφίδης, φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα, βοηθός φωτισμών: Μαριάντζελα Σεφεριάν, κατασκευές: Περικλής Πραβήτας – Βικτώρια Νταρίλα, φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου – Πάνος Μιχαήλ, οργάνωση παραγωγής: Art Minds, η παράσταση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Ερμηνεύουν (αλφαβητικά): Χρηστίνα Γαρμπή, Ελεάνα Καυκαλά, Θύμιος Κούκιος, Μαρία Προϊστάκη, Νεκτάριος Σμυρνάκης, Μιλτιάδης Φιορέντζης.
Πληροφορίες
Πειραιώς 260 (Χώρος Ε): Πειραιώς 260 – Ταύρος, τηλ.: 210 9282900. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 15 ευρώ, φοιτητικό – άνεργοι – ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Ηλεκτρονική προπώληση: http://bit.ly/25IFqsh.
