Αποτελώντας την πολύτιμη καταγραφή της ενεργής αυτόχθονης και παραγωγικής ανθρωπογεωγραφίας της Μυκόνου και της Δήλου, η φωτογραφική ενότητα του Βασίλη Βρεττού, «Τα έργα των ανθρώπων», αναδύεται μέσα από την παρουσίαση της ομότιτλης έκδοσης και έκθεσης, η όποια εγκαινιάζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου «Μαρία Ιγγλέση» (Ματογιάννι – Μύκονος) στις 11 Αυγούστου, στις 9 το βράδυ, και θα διαρκέσει έως τις 20 Αυγούστου.
Οι ήρωες των φωτογραφιών και των σελίδων της έκδοσης εισπνέουν τους ανέμους του νησιού, τιθασεύουν την αγριάδα του, εξευμενίζουν τους θεούς του, καρπίζουν το χώμα του, πλέουν τις θάλασσές του. Γνωρίζουν ο ένας τον άλλο με τα μικρά τους ονόματα και με τα ιδιαίτερά τους σημάδια.
Ο Βασίλης Βρεττός, έχοντας εδώ και πολλά χρόνια ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φωτογραφική καταγραφή ανθρώπων σε ώρα εργασίας και έχοντας, ταυτόχρονα, ένα εμμονικό ενδιαφέρον για τη backstage αποτύπωση των πραγμάτων, για την αργή επίπονη διαδικασία πίσω από το τελικό και ενίοτε βραχύβιο αποτέλεσμα, ανακαλύπτει δεκάδες άγνωστες πτυχές του χρόνου και του τόπου. Χτίζοντας αθόρυβα ένα παράλληλο σύμπαν και φανερώνοντας τις δυνατότητες ενός νησιού που, παρά την πολλή συνάφεια του κόσμου, διατηρεί απόκρημνες και απόκρυφες πλευρές, διαφυλάσσει γοητευτικά άγνωστα ενεργά σημεία.
Στα άχρονα σπλάχνα του νησιού
Η επιμελήτρια της έκδοσης, Ίρις Κρητικού, σημειώνει για το έργο του φωτογράφου: «Τα “Έργα των ανθρώπων”, αποτυπωμένα με τρυφερή σοφία από τον Βασίλη Βρεττό, αρθρώνουν τη φωτεινή πρωτογένεια του τόπου και συντάσσουν τις χειροποίητες ημέρες του. Διασώζοντας τις ήμερες πράξεις και θησαυρίζοντας τον πυρήνα της μνήμης, εισάγοντάς μας χωρίς εισαγωγικά στα άχρονα σπλάχνα του νησιού. Στη Μύκονο πίσω από τη Μύκονο και στη μικρή ιερή Δήλο.
Οι κάτοικοι της Μυκόνου και της Δήλου αυτοσυστήνονται εν ώρα εργασίας. Χωρίς φτιασίδια και προμελέτη, με τη λιτή καθημερινή τους περιβολή. Φροντίζοντας τις καθημερινές τους υποχρεώσεις, ακολουθώντας γαλήνια τις εποχές και τιμώντας τις παραδόσεις στο μικρό κομμάτι του τόπου που διαφεντεύουν. Στα μεταλλικά έγκατα των αρχαίων στοών. Ανάμεσα στις ελιές, τα σταροχώραφα και τα αμπέλια.
Βαστώντας απαλά ένα νεογέννητο αρνί ή παρακολουθώντας σιωπηλά το ηλιοβασίλεμα πίσω από το τελευταίο βόδι του κοπαδιού τους. Αρμέγοντας σε δροσερούς στάβλους και πήζοντας το τυρί στο κιαροσκούρο του απομεσήμερου. Ραίνοντας τα ντόπια αμυγδαλωτά με ανθόνερο και τις βυζαντινές εικόνες με μύρο. Πλέκοντας αρχέγονα σύμβολα στον αργαλειό και επιδέξιους σταυρούς από βάγια επάνω σε πεζούλες από ασβέστη. Καλαφατίζοντας τα ίχνη του χειμώνα και λαξεύοντας μουσικά κοίλα. Ταξιδεύοντας με πόδια ανοιχτά, παντός καιρού ισορροπιστές, στο τιμόνι του καϊκιού τους. Ξεχορταριάζοντας τα ακοίμητα αγάλματα της Δήλου, συντάσσοντας ημερολόγια καταστρώματος στο αρχαίο χώμα, φυλώντας τρυφερά τις ακατοίκητες ημέρες και τις νύχτες της».
«Σαν να άνοιξε το σεντούκι της γιαγιάς και να πετάχτηκαν έξω»
Η Ανδριανή Κουφού, πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Προβολής και Ανάπτυξης Μυκόνου (ΚΔΕΠΠΑΜ), που διοργανώνει την έκθεση, σημειώνει: «Μέσα από τις εικόνες του βιβλίου αυτού, συγκεντρώσαμε την αγάπη και την αφοσίωση των ανθρώπων του τόπου μας, που συνεχίζουν να ασχολούνται με τη χειρωνακτική εργασία, με τη γη και τη θάλασσα, με το φυσικό τους περιβάλλον, όπως έκαναν με την ίδια επιμονή και οι πρόγονοί τους. Οι εικόνες αυτές, που αντλούνται από τον τόπο μας, τη Μύκονο, μαρτυρούν πως, ανέκαθεν, οι άνθρωποι έβρισκαν τον τρόπο να επιβιώνουν.
Στις φωτογραφίες του Βασίλη Βρεττού, ο κόπος των ανθρώπων διαπερνάται από το φως του Ήλιου και την ανάσα του αέρα. Οι εικόνες που γεννά ο φακός του είναι εικόνες αμόλυντες, άφθαρτες, σαν να άνοιξε το σεντούκι της γιαγιάς και να πετάχτηκαν έξω.
Τα “Έργα των ανθρώπων” αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της Μυκόνου που μας έθρεψε και μας μεγάλωσε. Αυτήν την ξεχωριστή Μύκονο θέλουμε να περισώσουμε μέσα από αυτές τις σελίδες. Για να βλέπουν οι νεότεροι το δώρο που μας έστειλε ο Θεός. Για να απλώσουμε όλοι μαζί τα χέρια μας, να το αγκαλιάσουμε και να το προστατεύσουμε.
Θέλω να ευχαριστήσω τον εξαιρετικό φωτογράφο Βασίλη Βρεττό, που, μέσα από τα μάτια της καρδιάς του, αποθανάτισε την ιστορία μας, την αγάπη μας για τον τόπο μας, την πολύτιμη κληρονομιά μας. Να ευχαριστήσω ακόμη την Ίριδα Κρητικού, που επιμελήθηκε με αγάπη τις υπέροχες ετούτες εικόνες. Και τέλος, όλους αυτούς τους αυθεντικούς Μυκονιάτες πρωταγωνιστές που, απλόχερα, άνοιξαν το σπιτικό τους, μα και την καρδιά τους, και μας έβαλαν μέσα».
Πληροφορίες
Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου «Μαρία Ιγγλέση» – αίθουσα Ματογιάννη: Ματογιάννι – Μύκονος, τηλ.: 22890 27791. Ώρες λειτουργίας: 11.00 – 14.00 και 19.00 – 00.00.
