Αποδεικνύοντας ότι δεν μετρώνται τα πάντα στη ζωή με το χρήμα, ένα εύστοχο κοινωνικό σχόλιο με πικρό χιούμορ, ένα συγκρουσιακό δράμα που αναδεικνύει τις επιθυμίες και τα αδιέξοδα, ένα έργο σκληρό, αλλά αστείο, έρχεται από το 1975, για να καθρεφτίσει το σήμερα.
Το εμβληματικό και πιο δημοφιλές έργο του Ντέιβιντ Μάμετ, «Αμερικάνικος βούβαλος», ένα από τα αριστουργήματα της σύγχρονης δραματουργίας που έχει αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία, παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη στο θέατρο Μουσούρη, από την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου.
«Ήταν θυμωμένοι, επειδή το έργο μιλούσε γι’ αυτούς…»
Έχοντας γράψει ένα πολιτικό έργο, χωρίς, ωστόσο, να κάνει πολιτικές παραβολές, και μιλώντας γλαφυρά για το «αμερικάνικο όνειρο» και την καθαρή διάψευσή του, ο συγγραφέας αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ο “Αμερικάνικος βούβαλος” μιλάει για τα ήθη των επιχειρησιακών συναλλαγών στην Αμερική: για το πώς συγχωρούμε κάθε προδοσία, μικρή ή μεγάλη, και για τους ηθικούς συμβιβασμούς που ονομάζονται επιχειρήσεις, “δουλειές”. Αισθανόμουν οργή γι’ αυτό που λέγεται “μπίζνες”, όταν έγραψα το έργο. Καθόμουν, συνήθως, στα πίσω καθίσματα του θεάτρου και παρακολουθούσα τους θεατές και πώς έφευγαν. Οι επιχειρηματίες έφευγαν, επικρίνοντας με έντονο ύφος τις ελλείψεις και επισημαίνοντας την κενότητά του. Στην πραγματικότητα, ήταν θυμωμένοι, επειδή το έργο μιλούσε γι’ αυτούς…».
Ατάκτως ερριμμένοι μέσα στη σκληρή κοινωνία
Η ιστορία του έργου εκτυλίσσεται μέσα στο παλαιοπωλείο του Ντον, όπου, μαζί με τον φίλο του, Ουόλτερ, και τον νεαρό Μπομπ οργανώνουν πρόχειρα μια φιλόδοξη ληστεία για ένα νόμισμα, που έχει επάνω τον αμερικάνικο βούβαλο, η οποία δεν πραγματοποιείται ποτέ. Είναι ένας χώρος ακατάστατος, βρώμικος σαν φυλακή, με πράγματα ατάκτως ερριμμένα, δηλαδή ένα συμβολικό σκηνικό.
Ο Ντον θέλει να νουθετήσει και να κάνει «σωστό άτομο» τον Μπομπ, ένα παιδί ανυπεράσπιστο και χαμένο στα ναρκωτικά. Οι τρεις τους γυρνούν όλη μέρα στο παλαιοπωλείο, λέγοντας εξυπνάδες, φιγουράροντας τον ανδρισμό τους, αλλά και σκεπτόμενοι πώς θα «πιάσουν την καλή», πώς θα κάνουν μια «μπίζνα», που θα τους αποφέρει χρήματα.
Στη διαδρομή, αποδεικνύονται ανίκανοι, και οι φιλίες, τα προσωπικά συμφέροντα και τα συναισθήματά τους δοκιμάζονται με πρωτοφανή τρόπο. Οι τρεις χαρακτήρες είναι, επίσης, ατάκτως ερριμμένοι μέσα στη σκληρή κοινωνία, εγκλωβισμένοι, «πεταμένοι», όπως τα πράγματα μέσα στο παλαιοπωλείο. Είναι άνθρωποι, που η κοινωνία τούς απομόνωσε, αλλά και οι ίδιοι απομονώθηκαν από αυτήν, λόγω του εγωισμού τους. Άνθρωποι σε κρίση με τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Άνθρωποι που πίστεψαν στο «αμερικανικό όνειρο», που, όμως, δεν έκαναν τίποτα, για να το κυνηγήσουν.
Δεν έχει σημασία πόσο κοστίζει κάτι, αλλά πόσο αξίζει
Στο έργο του Ντέιβιντ Μάμετ, οι ψευδαισθήσεις για γρήγορο και εύκολο χρήμα καθυποτάσσουν τους ήρωες μέχρι τελικής πτώσης, πατώντας πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις. Πρόκειται για ένα έργο με αναλογίες στο σήμερα, σκληρό, αλλά ταυτόχρονα πολύ αστείο. Σήμερα, σε μια εποχή βαθιάς κρίσης, οικονομικής, αλλά και ανθρώπινης, σε μια εποχή επαναπροσδιορισμού των ανθρωπίνων σχέσεων, εξαιτίας της οικονομίας, το έργο έρχεται να πει πως δεν μετρώνται τα πάντα στη ζωή με το χρήμα. Δεν έχει σημασία πόσο κοστίζει κάτι, αλλά πόσο αξίζει. Αυτό που μετράει είναι οι ανθρώπινες σχέσεις και η φιλία.
Οι άνθρωποι φέρουμε ευθύνη γι’ αυτά που μας συμβαίνουν, δεν φταίνε μόνο οι άλλοι. Αν η μοίρα μας μπορεί να είναι προδιαγεγραμμένη, εμείς μπορούμε να μετακινηθούμε μέσα σε αυτήν. Φαίνεται γλαφυρά, λοιπόν, πως αυτό το περίφημο «αμερικανικό όνειρο» ξεπέρασε τα σύνορά του και απέκτησε παγκόσμια απήχηση, που, όμως, έσκασε σαν «φούσκα» πάνω από τα κεφάλια μας και χάσαμε τη γη κάτω από τα πόδια μας.
Όλα αυτά εκτυλίσσονται στη σκηνή, μέσα από έναν κωμικό τρόπο που το ίδιο το έργο επιτρέπει – σχεδόν επιβάλλει -, καθώς τα πιο σοβαρά πράγματα γίνονται καλύτερα αντιληπτά και πιο ισχυρά, όταν λέγονται με αστείο τρόπο. Είναι αστείος ο άνθρωπος, που πιστεύει ότι η Γη κινείται γύρω από αυτόν. Και επειδή οι περισσότεροι σκεφτόμαστε με αυτόν τον τρόπο, το έργο, μέσα από την κωμωδία, γίνεται πιο αποτελεσματικό, επειδή πιστεύουμε ότι αυτοί, που βλέπουμε στη σκηνή, δεν είμαστε εμείς.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Πέτρος Φιλιππίδης, μετάφραση – απόδοση: Πέτρος Φιλιππίδης – Δημήτρης Φιλιππίδης, σκηνικά – κοστούμια: Λουκία Χουλιάρα, φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος, φωτογραφίες: Γιάννης Βασταρδής, επεξεργασία εικόνας: Λένα Μορφονιού, παραγωγή: θεατρικές επιχειρήσεις Κάρολος Παυλάκης. Παίζουν: Γιάννης Μπέζος, Πέτρος Φιλιππίδης, Ορφέας Αυγουστίδης.
Πληροφορίες
Θέατρο Μουσούρη: πλ. Καρύτση 7 – Αθήνα, τηλ.: 210 3310936 (ώρες ταμείου: Τρίτη – Κυριακή: 10:30 – 13:30 και 17:00 – 21:30). Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Κυριακή: 19:00, Πέμπτη και Παρασκευή: 21:00, Σάββατο: 18.00 (λαϊκή απογευματινή) και 21:00.
Διάρκεια παράστασης: 120 λεπτά (με διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: Τετάρτη και Πέμπτη: κανονικό: 20 ευρώ, μειωμένο (φοιτητικό, νεανικό έως 26 ετών, άνω των 65 ετών): 14 ευρώ, ανέργων: 10 ευρώ, Παρασκευή: κανονικό: 20 ευρώ, φοιτητικό: 14 ευρώ, Σάββατο: βραδινή: κανονικό: 22 ευρώ, εξώστης: 20 ευρώ, λαϊκή απογευματινή: 17 ευρώ, φοιτητικό λαϊκής απογευματινής: 14 ευρώ, Κυριακή: κανονικό: 20 ευρώ, φοιτητικό: 14 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία θεάτρου, καταστήματα Γερμανός και Cosmote, τηλεφωνικά: 210 8938111, ηλεκτρονικά: tickethour.com.
naftemporiki.gr
