Η δημιουργική πλατφόρμα werkraum φέρνει κοντά επαγγελματίες από την Αθήνα και τη Ζυρίχη, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στους χώρους της αρχιτεκτονικής, του θεάτρου και του βιβλίου, και επιχειρεί μαζί τους μια μοναδική βιωματική εγκατάσταση για τους κρυμμένους θησαυρούς της γνώσης και το αέναο ταξίδι τους στον χρόνο.
Διαμορφωμένη in situ για το αίθριο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς (Πειραιώς 138), η εγκατάσταση «Αγαθόφρων / Ο άτλας του συλλέκτη», φιλοδοξώντας να ξεδιπλώσει το πραγματικό και αφηγηματικό μέγεθος μιας βιβλιοθήκης, ως άτλαντα της μνήμης που ταξιδεύει ανάμεσά μας, παρουσιάζεται έως τις 29 Ιουλίου, με ελεύθερη είσοδο.
Το 1840, 3.696 σπάνιοι τίτλοι βιβλίων, τοποθετημένοι πολύ προσεκτικά σε 47 ξύλινα κιβώτια, εγκατέλειψαν τη σοφίτα του έκτου ορόφου της οδού Castillon 12, στο Παρίσι, με προορισμό την Πελοπόννησο. Ήταν το έργο ζωής του Κωνσταντίνου Αγαθόφρονα Νικολόπουλου, ο οποίος, μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, αποφάσισε να δωρίσει στη γενέτειρα του πατέρα του, την Ανδρίτσαινα, μια από τις πιο σπάνιες ιδιωτικές συλλογές της εποχής. Ο ίδιος τραυματίστηκε κατά τη συσκευασία των κιβωτίων και υπέκυψε από τέτανο, μόνος, στο Παρίσι. Τα βιβλία συνέχισαν ορφανά το ταξίδι τους με το καράβι.
Το 1931, σχεδόν έναν αιώνα μετά, ένας άλλος δεινός συλλέκτης, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, αποσυσκευάζοντας τη βιβλιοθήκη του, εξομολογείται: «Κάθε πάθος συνορεύει με το χάος, όμως το συλλεκτικό πάθος εγγίζει τα όρια του χάους των αναμνήσεων». Παρόμοιες σκέψεις ίσως να είχε κάνει και ο Αγαθόφρων, αν είχε καταφέρει να φτάσει στην Ανδρίτσαινα και να παραλάβει τη βιβλιοθήκη του. Νικολόπουλος και Μπένγιαμιν μοιράζονται το ίδιο πάθος.
Με όχημα τις δύο αυτές ιστορίες, στην εγκατάσταση «Αγαθόφρων / Ο άτλας του συλλέκτη», τα βιβλία γίνονται μάρτυρες του ταξιδιού αυτού και συνδέουν την αστική καθημερινότητα στην Αθήνα με τον πραγματικό χώρο της συλλογής στην Ανδρίτσαινα, ενός αληθινού θησαυρού, κρυμμένου στα βουνά της Πελοποννήσου.
Η εγκατάσταση εντάσσεται στο πρόγραμμα «Αθήνα – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018 ΟΥΝΕΣΚΟ», με τη στήριξη του Δικτύου Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων Athens Culture Net, με ιδρυτικό δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το εγχείρημα στηρίζουν, επίσης, η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας και ο Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων Ελβετίας.
Συντελεστές
Σύλληψη – συντονισμός: Δάφνη Κοκκίνη, δημιουργική ομάδα: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Δάφνη Κοκκίνη, Γιώργος Κουρμαδάς, Καρολίνα Μωρέττη, ηχητική κατασκευή: Κορνήλιος Σελαμσής, φιλολογική επιμέλεια: Μαρία Σκιαδά, σύμβουλος δραματουργίας: Armin Kerber, κινηματογράφηση: Γιάννης Χήνος, Άλκηστις Κοκκίνη, σχεδιασμός φωτισμών: Άγγελος Γουναράς, σχεδιασμός ήχου: Marcel Babazadeh.
Πληροφορίες
Μουσείο Μπενάκη Οδού Πειραιώς – Αίθριο: Πειραιώς 138 – Αθήνα, τηλ.: 210 3453111. Ημέρες και ώρες επίσκεψης: Πέμπτη και Κυριακή: 10.00 – 18.00, Παρασκευή και Σάββατο: 10.00 – 22.00.
