Με τις αντιθέσεις, στις οποίες βασίζεται η ζωή και η ύπαρξη, να δεσπόζουν στα έργα της, η εικαστικός Μαίρη Νταγιαντά παρουσιάζει την έκθεση ζωγραφικής, με τίτλο «Διαδρομές», η οποία εγκαινιάζεται στη γκαλερί Genesis, την Πέμπτη 19 Ιανουαρίου, στις 8 το βράδυ, και θα διαρκέσει έως τις 11 Φεβρουαρίου, σε καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Τζάνερη.
Η σύνταξη του τοπίου
«Ο φιλόλογος Θανάσης Βαρβατσούλης σημειώνει για την έκθεση: “Ὁ εἱρμός τοῦ ποταμοῦ διεκόπη. Ἡ συνοχή ὅμως τοῦ τοπίου εἶταν τόση πού καί ὁ ποταμός κυλοῦσε…” (απόσπασμα από το ποίημα του Α. Εμπειρίκου “Θρυλικόν Ανάκλιντρον” [Υψικάμινος, 1935]).
Η αρμονία προέρχεται από τον συνδυασμό των αντιθέτων. Αυτή η διαπίστωση ισχύει κατά κύριο λόγο και για τους πίνακες της Μαίρης Νταγιαντά. Ο χώρος και οι άνθρωποι είναι το πρόσχημα. Στην πραγματικότητα, έρχονται στην επιφάνεια όλες οι αντιθέσεις, πάνω στις οποίες βασίζεται διαχρονικά η ζωή: ύλη και πνεύμα, άνθρωπος και φύση, ζωή και θάνατος, έρωτας και αποχωρισμός. Η ζωγράφος δεν βρίσκει τις αντιθέσεις μόνο γοητευτικές, αλλά δίνει σε αυτές και μια ξεχασμένη διάσταση: τις θεωρεί τα διαλογικά μέρη στο θεατρικό σκηνικό που στήνει και το οποίο προκαλεί έμμεσα τον θεατή να το αντιληφθεί.
Τα έργα αποδίδουν το φυσικό περιβάλλον μάλλον με μια διάθεση απομυθοποίησής του. Αυτό που ενδιαφέρει είναι η κρυφή αλληλουχία των νοημάτων, η μυστική σχέση ανάμεσα στο τοπίο, τον άνθρωπο και το κτίσμα. Η φύση είναι ένα περιβάλλον μυστηριώδες, που γεννά στο υποκείμενο την αίσθηση της ατομικότητας, αλλά και της βαθιάς μοναξιάς του. Ο χρόνος δεν δηλώνεται και, γι’ αυτό, το τοπίο μετεωρίζεται ανάμεσα στο παρόν, το παρελθόν και το μέλλον. Η αφήγηση συμβαίνει στον ανοιχτό χώρο, που, όμως, μοιάζει να είναι ταυτόχρονα αδιαπέραστος. Το φως θολό και ομιχλώδες, στο μεταίχμιο της μέρας με τη νύχτα. Σε αυτό φως, η Μαίρη Νταγιαντά τοποθετεί το σκηνικό και τις μορφές, με τη δεξιοτεχνία ενός έμπειρου μοριακού γαστρονόμου. Όλα φαίνονται τυχαία, αλλά μόνο τυχαία δεν είναι.
Τα αντικείμενα είναι φαινομενικά ανεξάρτητα, αλλά, συγχρόνως, αλληλοεξαρτώμενα, σαν να βρίσκονται σε έναν συνεχή διάλογο. Ράγες, ευθείες, τεμνόμενες και αλληλοκαλυπτόμενες, άδειες από βαγόνια και μηχανές, υπαινίσσονται τις διάφορες φάσεις της ζωής και τις διάφορες ζωές που συνυπάρχουν. Κτήρια με έντονη προοπτική, γεμάτα προσμονή και μυστήριο. Μυώδη βουνά που υποβάλλουν την εικόνα του ανθρώπινου σώματος, από το οποίο πηγάζει κάθε δημιουργία και στο οποίο αντανακλάται κάθε φθορά. Σήραγγες αινιγματικές μάς καλούν σε σκοτεινές και άγνωστες διαδρομές. Μαύρες τρύπες εναλλάσσονται με ζωηρές ώχρες και αναιμικά πράσινα.
Όπως το τοπίο, έτσι και οι άνθρωποι, που υπάρχουν μέσα σε αυτό, είναι ερμητικοί και εσωστρεφείς. Τα πρόσωπα, άλλοτε, αγνοούν τον θεατή και, άλλοτε, τον κοιτούν κατάματα, χωρίς να επικοινωνούν μαζί του, αποκομμένα από όλα, ακόμα και από το περιβάλλον, μέσα στο οποίο βρίσκονται. Είναι άχρονες κατασκευές, παρόμοιες με τις μορφές στα επιτύμβια ανάγλυφα. Μας προσκαλούν να επικοινωνήσουμε, αλλά ζητάνε την αυτενέργειά μας∙ οι μορφές αυτές έχουν επικοινωνιακά φθαρεί.
Η φθορά αγγίζει και τα κτίσματα. Είναι ζωντανά, επειδή είναι εγκαταλελειμμένα. Όπως οι άνθρωποι και το τοπίο, έτσι και αυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί που απλά φθείρονται, χωρίς κανείς να μπορεί να πει με σιγουριά αν η φθορά αυτή είναι προσωρινή ή μόνιμη.
Και αυτή, ίσως, είναι η σκόπιμη αμφισημία των έργων. Πρέπει να αποδεχτούμε τη φθορά ως φυσική διαδικασία; Να υποταχθούμε στον χρόνο που δαμάζει τα πάντα; Δεν υπάρχει απάντηση. Οι μορφές και τα τοπία της Μαίρης Νταγιαντά μάς προσκαλούν να σκεφτούμε και να αντιληφθούμε τον χρόνο ως ενιαίο μέγεθος που είναι άπειρο και, γι’ αυτόν το λόγο, πάντα υπάρχει χωρίς πρόθεση και ήθος. Και αυτό είναι τραγικά ανθρώπινο».
Πληροφορίες
Γκαλερί Genesis: Χάρητος 35 – Κολωνάκι, τηλ.: 211 7100566 και 6944 516552. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή: 11:30 – 21:30, Τετάρτη και Σάββατο: 11:30 – 15:30.
naftemporiki.gr
