Σε μια καφετέρια ή ένα εστιατόριο, τα τραπέζια εύκολα αραιώνουν, αφαιρούνται ή μετατοπίζονται για να εξασφαλιστεί η απαραίτητη απόσταση ασφαλείας μεταξύ των θαμώνων στην εποχή της πανδημίας. Τι θα συμβεί, όμως, όταν θα ανοίξουν οι θεατρικές σκηνές το ερχόμενο φθινόπωρο;
Το άμεσο μέλλον του παγκόσμιου, πιθανότατα, θεάτρου αρχίζει ήδη να διαφαίνεται στη Γερμανία, όπου ιστορικά θέατρα μεταμορφώνουν το εσωτερικό τους, αλλάζουν το πρόγραμμά τους και σχεδιάζουν νέους τρόπους λειτουργίας για να εξασφαλίσουν ότι η αυλαία θα σηκωθεί και πάλι, όπως κάθε χρονιά, και οι θεατές θα απολαύσουν τις παραστάσεις χωρίς να φοβούνται την απειλή του κορωνοϊού. Η επόμενη επίσκεψη στο θέατρο μπορεί μάλιστα να αποδειχτεί πολύ πιο ευχάριστη για τους θεατές, αν ευοδωθούν τα σχέδια κορυφαίων σκηνών στο Βερολίνο. Τα κατειλημμένα καθίσματα (ή και γενικώς τα καθίσματα) θα είναι πολύ λιγότερα στην πλατεία και οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να βγουν από την αίθουσα όποια στιγμή θελήσουν, αφού τα διαλείμματα θα πρέπει μάλλον να καταργηθούν, ώστε να αποφεύγεται συνωστισμού.
Αυτά, τουλάχιστον, είναι τα πλάνα των υπεύθυνων στο «Berliner Ensemble», το θέατρο που ίδρυσε το 1949 ο Γερμανός δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του 20ού αιώνα Μπέρτολτ Μπρεχτ, δίπλα στον ποταμό Σπρέε. Πριν από λίγες ημέρες, αφαιρέθηκαν τα 500 από τα 700 καθίσματα από την κεντρική αίθουσα παραστάσεων, ώστε να εξασφαλιστούν οι αποστάσεις 1,5 μέτρου που απαιτούν οι κυβερνητικές οδηγίες. «Θα μπορούσαμε, απλώς, να μπλοκάρουμε κάποια καθίσματα ή να αφαιρέσουμε ολόκληρες σειρές, αλλά θα φαινόταν ερειπωμένο», δήλωσε ο καλλιτεχνικός διευθυντής Όλιβερ Ρέεζε. Αντ’ αυτού, αφαιρέθηκαν από κάθε σειρά τα περισσότερα καθίσματα ενώ από όσα παρέμειναν, το 70% είναι σε δυάδες και τα υπόλοιπα μονά. «Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, που θα αγκιστρωθεί στην συναισθηματική μνήμη των ανθρώπων», λέει ο 56χρονος Ρέεζε.
Όταν ανέβει η πρώτη παραγωγή, πιθανότατα στις 4 Σεπτεμβρίου, δεν θα γίνει κανένα διάλειμμα για να αποφευχθεί ο συνωστισμός στις τουαλέτες, όπου θα είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί η κοινωνική αποστασιοποίηση. Οι θεατές θα μπορούν να βγαίνουν από την αίθουσα όποτε το χρειάζονται –χάνοντας, βέβαια, ένα μικρό κομμάτι της παράστασης. «Θα είναι μια καινούργια εμπειρία, με καινούργια τελετουργικά».
Στην Γερμανία, τα θέατρα ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις που αναγκάστηκαν να κλείσουν, καθώς επιταχυνόταν ο ρυθμός νέων κρουσμάτων στη χώρα, στα μέσα Μαρτίου. Το «Berliner Ensemble» έκλεισε στις 13 Μαρτίου και, όταν ανοίξει ξανά, η πρώτη «σπασμένη» σειρά καθισμάτων θα απέχει τρία μέτρα από την σκηνή ενώ κάποιες πόρτες θα παραμένουν ανοικτές σε όλη τη διάρκεια των παραστάσεων, επιτρέποντας την καλή ανανέωση του αέρα.
Η πανδημία επηρεάζει και τις παραγωγές. Ένα καινούργιο θεατρικό έργο του Βέλγου σκηνοθέτη Luk Perceval αναβλήθηκε για περισσότερο από έναν χρόνο στο συγκεκριμένο θέατρο, καθώς απαιτούσε την ταυτόχρονη παρουσία πάρα πολλών ηθοποιών επί σκηνής. Μια άλλη παραγωγή του «Μάκβεθ» κόπηκε, καθώς το σενάριο ήθελε ηθοποιούς να φιλιούνται.
Δεν είναι λίγες οι θεατρικές σκηνές, στις οποίες οι υπεύθυνοι σκέφτονται να τοποθετήσουν χωρίσματα με πλεξιγκλάς, ώστε να καταφέρουν να κρατήσουν τον μέγιστο αριθμό θέσεων στις αίθουσες. Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να συμφιλιωθούν με το γεγονός πως κάθε παράσταση θα ανεβαίνει με ελάχιστους θεατές, ενώ η κοινωνική απόσταση θα είναι το ίδιο δύσκολο να επιτευχθεί και στα παρασκήνια.
