Σε μια σπάνια παρουσίαση των εικαστικών συλλογών του ιστορικού πολιτιστικού σωματείου της Θεσσαλονίκης «Τέχνη», που εκτίθενται σχεδόν στο σύνολό τους για πρώτη φορά, το Τελλόγλειο Ίδρυμα (Αγ. Δημητρίου 159 Α – Θεσσαλονίκη) πραγματοποιεί την έκθεση «“Τέχνη” Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία: 65 χρόνια συλλογές», η οποία εγκαινιάζεται την Τρίτη 6 Ιουνίου, στις 8 το βράδυ.
Τη βραδιά των εγκαινίων, η Ρούλα Μανισάνου και ο Κώστας Βόμβολος θα ερμηνεύσουν τραγούδια από θεατρικές παραστάσεις της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης»
Στην έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως τα μέσα Οκτωβρίου, παρουσιάζονται περισσότερα από 400 έργα τέχνης, πίνακες ζωγραφικής και χαρακτικά, που συμπυκνώνουν την πορεία 65 χρόνων της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας «Τέχνη», της οποίας η συλλογή – μακροχρόνιος δανεισμός προς το Τελλόγλειο – αποτελεί δημιούργημα πνευματικών ανθρώπων. Με έντονο πρωτοποριακό, ιδεολογικό, πνευματικό και κοινωνικό χαρακτήρα, η συλλογή περιλαμβάνει έργα, που συμβαδίζουν με την εικαστική πορεία της Θεσσαλονίκης και σηματοδοτούν κομβικές στιγμές της τέχνης του 20ού αιώνα στην Ελλάδα.
Τα περίπου 80 ζωγραφικά έργα της έκθεσης είναι, κυρίως, δωρεές καλλιτεχνών, που εξέθεσαν σε ατομικές ή ομαδικές εκθέσεις στην «Τέχνη». Μια μεγάλη ενότητα καταγράφει όψεις της αναπαραστατικής τέχνης με έργα που καλύπτουν ευρύ φάσμα. Μεγάλος αριθμός σημαντικών έργων της συλλογής εντάσσεται στο κίνημα της αφαίρεσης, το οποίο αγκάλιασε η «Τέχνη» μέσα από τη διοργάνωση εκθέσεων ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, τοποθετώντας τη Θεσσαλονίκη στην αιχμή της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας.
Η συλλογή χαρακτικών της «Τέχνης», αποτέλεσμα συστηματικών αγορών, συγκροτεί ένα συμπαγές σώμα περίπου 400 συνθέσεων, ένα μοναδικό υλικό, το οποίο καταγράφει σχεδόν με πληρότητα τη διαδρομή της σύγχρονης χαρακτικής.
Μεταξύ άλλων, στην έκθεση, θα παρουσιαστούν έργα των: Σπύρου Βασιλείου, Γιάννη Κεφαλληνού, Δημητρίου Γαλάνη, Α. Τάσσου, Βάσως Κατράκη, Γιάννη Τσαρούχη, Λουκά Βενετούλια, Πολύκλειτου Ρέγκου, Όμηρου Γεωργιάδη, Ορέστη Κανέλλη, Χρήστου Λεφάκη, Χρόνη Μπότσογλου, Δημήτρη Μυταρά, Μποστ, Παντελή Ξαγοράρη, Νίκου Σαχίνη, Γιάννη Σπυρόπουλου, Ιωάννας Σπητέρη, Παναγιώτη Τέτση, Αλέκου Φασιανού, Γεράσιμου Στέρη, Όπυς Ζούνη, Πάρι Πρέκα, Κώστα Λαχά, Μαρίας Καραγιάννη, Ράλλη Κοψίδη, Πάνου Παπανάκου, Λυκούργου Κογεβίνα, Κωνσταντίνου Ξενάκη.
Μια «πολιτιστική έρημος»
Η Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» ιδρύθηκε το 1952, με τους Μωρίς Σαλτιέλ, Γιάννη Τριανταφυλλίδη, Μιχάλη Τσιτσικλή, Λίνο Πολίτη, ανάμεσα στα 25 ιδρυτικά της μέλη. Σκοπός της ήταν η καλλιέργεια και διάδοση των γραμμάτων και των τεχνών, σε μια περίοδο, κατά την οποία οι οργανωμένοι κρατικοί θεσμοί τέχνης απουσίαζαν ή ήταν περιορισμένοι στη Θεσσαλονίκη. Ήταν μια «πολιτιστική έρημος», όπως σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης η γενική γραμματέας του διοικητικού συμβουλίου του Τελλογλείου, Καθηγήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, Αλεξάνδρα Γουλάκη – Βουτυρά.
Η συμβολή της «Τέχνης» στη δημιουργία και υποστήριξη θεσμών, όπως η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το ΚΘΒΕ και η Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, υπήρξε σημαντική. Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, καλλιτέχνες, άνθρωποι του πνεύματος συνεργάστηκαν μαζί της σε ποικίλες δράσεις πολιτισμού.
«Πού οφείλεται η τεράστια απήχηση, η μεγάλη επιτυχία της “Τέχνης” στο κοινό της πόλης, ιδιαίτερα στην πρώτη της περίοδο; Σε μεγάλο βαθμό, σίγουρα στην προσωπικότητα, στην όρεξη και στο όραμα των ανθρώπων της. Προκάλεσαν το κοινό της πόλης κι αυτό ανταποκρίθηκε. Οργάνωσαν θεσμούς, ομάδες, στήριξαν, έδωσαν βήμα σε νέους – πραγματικό περίσσευμα από ανθρώπους που δέχονταν τον διάλογο, την κριτική, τη δημιουργική συνύπαρξη. Μια πνευματική ευφορία» παρατηρεί η κα Γουλάκη – Βουτυρά και προσθέτει: «Στο Τελλόγλειο, όπου μας εμπιστεύθηκαν τις εικαστικές συλλογές της “Τέχνης”, θεωρήσαμε χρέος μας να τις παρουσιάσουμε ως μέρος της ευρύτερης προσφοράς της στον πολιτισμό, ελάχιστο φόρο τιμής στους δημιουργούς της, γνωριμία, παράδειγμα και ερέθισμα για τους νέους τού σήμερα. Σίγουρα, οι συνθήκες στην πόλη έχουν αλλάξει από τα χρόνια της μεγάλης ακμής της “Τέχνης” (1950 – 1980), όμως η ανάγκη για ουσιαστική και γνήσια πνευματική συσπείρωση υπάρχει και θα εξακολουθήσει να υπάρχει».
Τις συνθήκες της δημιουργίας της “Τέχνης”, το πνεύμα της εποχής και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των δράσεών της, ο οποίος αποτυπώνεται και στις εικαστικές συλλογές της, περιγράφει σε κείμενό του στον κατάλογο της έκθεσης ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της “Τέχνης”, Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ, Νικηφόρος Παπανδρέου. «Ως σταθερά χαρακτηριστικά της θα μπορούσαν να αναφερθούν το ταυτόχρονο ενδιαφέρον για τον πλούτο της παράδοσης και τις ερεθιστικές αναζητήσεις της πρωτοπορίας και η θεματολογική ποικιλία των εκδηλώσεων, που αναφέρονται σε όλες τις περιοχές των επιστημών του ανθρώπου και σε όλα τα είδη των τεχνών» σημειώνει και κάνει, επίσης, ιδιαίτερη αναφορά στην αποκεντρωτική προσπάθεια της «Τέχνης», με συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και εκθέσεις να παρουσιάζονται σε πολλές πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης.
Πληροφορίες
Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ: Αγίου Δημητρίου 159Α -Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 991610.
naftemporiki.gr
