Την έναρξη των εργασιών της ημερίδας της Ελληνικής Επιτροπής της Μπλε Ασπίδας (Blue Shield), με τίτλο «Δύο αιώνες προστασίας της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς: Από την Επανάσταση του 1821 στη σύγχρονη Ελλάδα», κήρυξε σήμερα η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη.
Όπως ενημερώνει ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, η ημερίδα διοργανώθηκε στο πλαίσιο εορτασμού της Επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και των 25 ετών από την ίδρυση της Διεθνούς Μπλε Ασπίδας, σε συνεργασία με το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Χώρων (ICOMOS) και το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM). Στόχος της ημερίδας είναι να υπογραμμιστεί ο αντίκτυπος που είχαν οι αρχαιότητες, πριν και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, στη μετέπειτα ανάπτυξη της νομοθεσίας που διέπει την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα.
Το έμβλημα της «Μπλε Ασπίδας» είναι το πολιτιστικό ισοδύναμο του Ερυθρού Σταυρού για την προστασία των ιστορικών τόπων σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων. Αποτελεί το σήμα της ομώνυμης Διεθνούς Επιτροπής, που συστήθηκε από το δίκτυο των πέντε μεγάλων διεθνών πολιτιστικών ΜΚΟ: το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM), το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), το Διεθνές Συμβούλιο Αρχείων (ICA), τη Διεθνή Ομοσπονδία Συλλόγων και Ιδρυμάτων Βιβλιοθηκών (IFLA) και το Συντονιστικό Συμβούλιο Συλλόγων Αρχείων Οπτικοακουστικών Μέσων (CCAAA).
Ακολουθούν σημεία από την ομιλία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού:
«Το πρώτο Εθνικό Μουσείο της νεότερης Ελλάδας ιδρύθηκε το 1829 στο Ορφανοτροφείο της Αίγινας. Το 1834, κατά την περίοδο της Αντιβασιλείας του Όθωνα, θεσπίστηκε ο πρώτος αρχαιολογικός νόμος, που έθεσε τα θεμέλια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της παλαιότερης του είδους στην Ευρώπη. Λίγα χρόνια αργότερα ιδρύθηκαν η Αρχαιολογική Επιτροπή και η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία.
Πέρασαν, βέβαια, αρκετές δεκαετίες ακόμη, ώσπου στα τέλη του 19ου – αρχές του 20ού αι. η αρχαιολογική νομοθεσία να συστηματοποιηθεί περαιτέρω και η επίσημη Αρχαιολογική Υπηρεσία να αποκτήσει συγκροτημένη δομή με εφόρους και προσωπικό. Την ίδια ακριβώς περίοδο, και με αφετηρία τις δύο Διεθνείς Διασκέψεις της Χάγης που επιχείρησαν να θέσουν κατά το δυνατόν τις πολεμικές συρράξεις σε ένα πλαίσιο κανόνων ανθρωπισμού και πολιτισμού, αναγνωρίστηκε και η αναγκαιότητα ένταξης της πολιτιστικής κληρονομιάς υπό ένα ανάλογο διεθνές προστατευτικό πλαίσιο. Χρειάστηκε, ωστόσο, και πάλι να περάσει μισός αιώνας και δύο παγκόσμιοι πόλεμοι έως την υιοθέτηση της Σύμβασης για την Προστασία Πολιτιστικών Αγαθών σε Περίπτωση Ένοπλης Σύρραξης.
Για την προστασία των ιστορικών τόπων σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων, καθιερώθηκε εν συνεχεία και το έμβλημα της «Μπλε Ασπίδας», ως πολιτιστικό ισοδύναμο του Ερυθρού Σταυρού. Η «Μπλε Ασπίδα» επρόκειτο να γίνει επίσης το σήμα της ομώνυμης Διεθνούς Επιτροπής, που συστήθηκε από το δίκτυο των πέντε μεγάλων διεθνών πολιτιστικών ΜΚΟ: το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM), το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), το Διεθνές Συμβούλιο Αρχείων (ICA), τη Διεθνή Ομοσπονδία Συλλόγων και Ιδρυμάτων Βιβλιοθηκών (IFLA) και το Συντονιστικό Συμβούλιο Συλλόγων Αρχείων Οπτικοακουστικών Μέσων (CCAAA)», δήλωσε μεταξύ άλλων η κ. Μενδώνη, προσθέτοντας για το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Επιτροπής «Μπλε Ασπίδα»:
«Κατανοώντας τη σημασία και το ρόλο του διεθνούς αυτού δικτύου στην προστασία των πολιτιστικών αγαθών, όχι μόνο κατά τη διάρκεια πολεμικών συρράξεων, αλλά και απέναντι στους κινδύνους από τις φυσικές καταστροφές που ενσκήπτουν με διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, και λειτουργώντας ως προς αυτό σε πλήρη αρμονία και συνέργεια με τη διεθνή ελληνική πρωτοβουλία ‘Συνεργασία Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Ενεργοποίηση της Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή’, μια ομάδα έγκριτων και επιφανών εμπειρογνωμόνων από διάφορους κλάδους προχώρησε το 2019 στην ίδρυση του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής ‘Μπλε Ασπίδα’, καθιστώντας την Ελλάδα την πρώτη χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, που συγκροτεί σχετική Εθνική Επιτροπή.
Για την εξαιρετικά σημαντική αυτή πρωτοβουλία τους, θα ήθελα να τους συγχαρώ και να τους ευχαριστήσω από καρδιάς, όπως και για την πρωτοβουλία τους να διοργανώσουν το σημερινό Συνέδριο. Βεβαίως, η πραγματοποίηση αυτού του Συνεδρίου με άρτιο και αποτελεσματικό τρόπο δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τις άοκνες προσπάθειες της Οργανωτικής Επιτροπής, και χωρίς την καθοδήγηση των μελών της Επιστημονικής Επιτροπής», υπογράμμισε η κ. Μενδώνη.
