Παραμένοντας η πιο αγαπητή ελληνική οπερέτα 98 χρόνια μετά την πρώτη παρουσίασή της, ο «Βαφτιστικός» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), σε νέα παραγωγή, σε σκηνοθεσία του Σίμου Κακάλα, ο οποίος ετοιμάζει μια κλασική ανάγνωση, αναδεικνύοντας την κωμική διάσταση του έργου.
Σε μουσική διεύθυνση των Γιώργου Αραβίδη και Ανδρέα Πυλαρινού, η δημοφιλέστερη ελληνική οπερέτα παρουσιάζεται στο θέατρο Ολύμπια (Ακαδημίας 59 – 61, Αθήνα), στις 13, 14, 15, 18, 20, 21 και 22 Μαΐου, στις 8 το βράδυ.
Φτιαγμένη από αισιοδοξία
Αγαπητός για το έξυπνο, γεμάτο ανατροπές κείμενο, για τη μελωδική μουσική, τα τραγούδια και τα ντουέτα που, έναν αιώνα τώρα, παραμένουν το ίδιο δημοφιλή, ο «Βαφτιστικός» γράφτηκε από τον Θεόφραστο Σακελλαρίδη σε μία στιγμή αισιοδοξίας και ελπίδας για την Ελλάδα.
Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 18 Ιουλίου του 1918, μια εποχή που η εκπλήρωση της Μεγάλης Ιδέας φαινόταν εφικτή, καθώς η επέκταση των συνόρων ήταν γεγονός, οι γυναίκες έβρισκαν τη θέση τους στην ελληνική κοινωνία και η Αθήνα έμοιαζε να γίνεται σιγά σιγά μια γοητευτική πόλη, που θα μπορούσε να σταθεί δίπλα στις πιο όμορφες πρωτεύουσες της Ευρώπης. Η πνοή της Belle Epoque ήταν μεθυστική και παρέσερνε τον κόσμο να πιστεύει ότι όλα τα όνειρα θα γίνουν πραγματικότητα.
Οπερέτα σε τρεις πράξεις, ο «Βαφτιστικός» ξετυλίγει μία σειρά από παρεξηγήσεις, που προκύπτουν, όταν ο Πέτρος Χαρμίδης, στρατιώτης στο μέτωπο και σύζυγος της Κικής, αποφασίζει να υποδυθεί τον βαφτιστικό της Βιβίκας, τον οποίο εκείνη δεν θυμάται οπτικά, και με αυτή την ιδιότητα να την επισκεφτεί στο σπίτι, όπου μένει με τον σύζυγό της και στο οποίο φιλοξενεί, συμπτωματικά, τη φίλη της, Κική.
«Η κωμωδία είναι υποχρεωμένη, για το καλό όλων, να ξεπερνά τα όρια»
Ο Σίμος Κακάλας σημειώνει: «Η φάρσα και η κωμωδία τύπων, ακόμα και σήμερα, θεωρούνται κατώτερο είδος, λίγο παραδίπλα από την επίσημη τέχνη. Δεν θα δει κανείς έναν κωμικό να βραβεύεται εύκολα και, ειδικά, όταν προέρχεται από αυτήν την οικογένεια θεάματος. Βέβαια, όση εκτίμηση φαίνεται να χάνει, τόσο κερδίζει σε λαϊκή απήχηση, και εκεί, μάλλον, το είδος παίρνει την εκδίκησή του. Η κωμωδία βασίζεται στα στερεότυπα, χρησιμοποιεί τα στερεότυπα (κρίνοντάς τα, υπερβάλλοντάς τα ή, ακόμα, απλά παρουσιάζοντάς τα) και την κριτική ματιά προς αυτά. Μοιάζει να τρέφεται από αυτά.
Όλη η κωμωδία είναι βασισμένη στην κριτική, και όταν αναρωτιόμαστε – κάτι που γίνεται όλο και συχνότερα τελευταία – αν η κωμωδία έχει όρια, η απάντηση είναι μόνο μια: δεν έχει κανένα όριο, της επιτρέπεται να ξεπερνά τα όρια ή, θα έλεγα καλύτερα, είναι υποχρεωμένη, για το καλό όλων, να τα ξεπερνά. Αυτό, βέβαια, μόνο, όταν η κωμωδία είναι πραγματικά ελεύθερη και, κυρίως, ανεξάρτητη. Σιγά σιγά, έχουμε μάθει να προσέχουμε τα αστεία μας, ώστε να μην προσβάλουν την τάδε ή δείνα κοινωνική ομάδα, κάτι το οποίο σίγουρα δεν είναι κακό.
Όμως, το κωμικό ασφυκτιά, όταν βρίσκεται μέσα σε τέτοια πλαίσια, δεν γίνεται να λειτουργήσει. Οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως χρώματος, ιδιότητας ή ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, δεν παύουν να είναι άνθρωποι. Και οι άνθρωποι κάνουν λάθη, κυβερνώνται από μικρότητες, εγωισμούς και άλλα αξιοκατάκριτα.
Όλοι, λοιπόν, οι άνθρωποι είναι ίσοι απέναντι στην κωμωδία. Όπως θα έχετε καταλάβει, ο προσανατολισμός της παράστασης είναι εμφανής, το κωμικό είδος απαιτεί ταχύτητα, ακρίβεια και οξυδέρκεια, στοιχεία που αποτελούσαν πάντα πρόκληση τόσο για τον περφόρμερ, όσο και για τον σκηνοθέτη. Για αυτόν τον λόγο, όταν μου έγινε η πρόταση για τον “Βαφτιστικό”, δέχτηκα αμέσως. Κακώς, θα μου πείτε, πάντα πρέπει κανείς να σκέφτεται δυο φορές και να πράττει μία».
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Αραβίδης – Ανδρέας Πυλαρινός, σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας, σκηνικά: Αντώνης Δαγκλίδης, κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισουελ, φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλλης, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος, χορογραφία: Ιρίνα Ακριώτη – Κολιουμπάκινα. Ερμηνεύουν: Βιβίκα: Άννα Στυλιανάκη – Τζίνα Πούλου, Κική: Διαμάντη Κριτσωτάκη – Δέσποινα Σκαρλάτου, Χαρμίδης: Δημήτρης Πακσόγλου – Γιάννης Χριστόπουλος, Ζαχαρούλης: Σταμάτης Μπερής, Συνταγματάρχης: Κωστής Ρασιδάκις – Στέφανος Κορωναίος, Κορτάσης: Παύλος Μαρόπουλος – Αναστάσιος Στέλλας, Μαρτής: Θανάσης Ευαγγέλου – Νίκος Τσαούσης, Μίμης / ράφτης: Εμμανουήλ Λορέντζος – Νίκος Κατσιγιάννης, μαγείρισσα: Αγγελική Μαρινάκη – Αναστασία Χριστοφιλάκη. Μπαλέτο: Γεωργία Τρίτση, Αθηνά Βρούβα, Κατερίνα Κήκου, Δέσποινα Μπισμπίκη, Βερόνικα Παπαδημητρίου, Μπλέντι Λατίφι, Ευάγγελος Λαφάρας, Εσμεράλντο Μπίτρο, Ιλίρ Σίπρι. Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
