Η Σοφία Φιλιππίδου μεταφράζει και σκηνοθετεί την άγρια κωμωδία του Γιάκομπ Μίχαελ Ράινχολτ Λεντς, «Η ιστορία του πρίγκιπα της Κούμπα Τάντι», η οποία παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Θέατρο Αθηνών, έως τις 29 Μαΐου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 9.30 το βράδυ.
Δεν γύρισε ποτέ πίσω…
Στο έργο, ο λοχαγός Μπίντερλιγκ φιλοξενεί στο Νάουμπουργκ έναν φίλο του με το όνομα ιππότης Χαμαιλέων. Οι δυο τους θέλουν να πραγματοποιήσουν ένα οικονομικό πακέτο. Ο Χαμαιλέων κρύβεται, γιατί έχει πυροβολήσει έναν άλλο ιππότη. Ένας Καλμούκος πρίγκιπας με το όνομα Τάντι, κάνοντας τουρνέ στην Ευρώπη, σταματά στο Νάουμπουργκ. Ο Μπίντερλιγκ ανακοινώνει – εκτός των άλλων – στη γυναίκα του πως έρχεται ένας παλιός του φίλος, ο Τσοπφ, που είναι υπεύθυνος για τον θάνατο του γιου της. Η γυναίκα του, κυρία φον Μπίντερλιγκ, αγανακτεί.
Η Βιλχελμίνε, η κόρη τους, έχει τώρα δυο γαμπρούς που της ζητούν το χέρι, τον Χαμαιλέοντα και τον πρίγκιπα. Ποιον θα πάρει; Και οι δύο είναι όμορφοι και πλούσιοι. Οι γονείς της την αφήνουν να διαλέξει. Μετά από διλήμματα, ερωτεύεται και παντρεύεται τον πρίγκιπα Τάντι. Όμως, ο Τσοπφ ισχυρίζεται πως ο πρίγκιπας είναι αδελφός της και πως αυτός ο ίδιος ήταν που πήρε κάποτε το μικρό αγόρι στον πόλεμο, όταν οι γονείς δεν μπορούσαν να το σέρνουν μαζί τους, και το πήγε στη Σμύρνη. Από το ταξίδι στην Ανατολή, ο νέος δεν γύρισε ποτέ πίσω…
Με θύελλα, ορμή και κρίσεις σχιζοφρένειας
Ο Γιάκομπ Μίχαελ Ράινχολτ Λέντς (1751-1792) γεννήθηκε στο σημερινό Τσέσβαν της Λετονίας, από πατέρα πάστορα και υπέρμαχο του πιετισμού. Το 1768, γράφτηκε στη θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου της Πρωσίας, αλλά προτίμησε την ενασχόληση με τη συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων και τη μουσική. Παρακολούθησε μαθήματα του Ιμάνουελ Καντ περί λογικής και μεταφυσικής και μελέτησε φιλοσοφία του Διαφωτισμού.
Το 1771, πήγε στο Στρασβούργο, όπου συνάντησε τον Γκέτε (1749-1832), τον οποίο αποκαλούσε «αδελφό» και «δεύτερο εγώ», και, μαζί, υπήρξαν από τους κεντρικούς δημιουργούς του κινήματος «Sturmund Drang» (Θύελλα και Ορμή) των αρχών της δεκαετίας 1770. Ο επαναστάτης συγγραφέας και γιατρός Γκέορκ Μπίχνερ, σε μια επιστολή στους γονείς του, τον Οκτώβριο του 1885, έγραφε: «Έχω συγκεντρώσει κάθε λογής ενδιαφέρουσες σημειώσεις γύρω από κάποιον φίλο του Γκέτε, έναν κακότυχο ποιητή Λεντς, που έζησε εδώ, την ίδια εποχή με κείνον, και που κατέληξε μισότρελος».
Υπό τη επιρροή του Γκέτε, ο Λεντς εξελίχθηκε σε κατ’ εξοχήν εκπρόσωπο του λογοτεχνικού κινήματος «Sturmund Drang». Το 1776, προκάλεσε τη δυσαρέσκεια του Γκέτε, ο οποίος κίνησε τη διαδικασία αποπομπής του από τη Βαϊμάρη. Μετά την εκδίωξή του, υπέστη κοινωνική και, κυρίως, ψυχολογική ήττα.
Το 1778, επισκέφτηκε τον ευσεβή πάστορα Όμπερλιν στο Βάλντερσμπαχ της Αλσατίας. Είχαν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται οι πρώτες νευρικές κρίσεις. Από τον Ιούλιο του 1781, εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και οι κρίσεις σχιζοφρένειας εντάθηκαν. Το πρωί της 24ης Μαΐου, τον βρήκαν νεκρό στον δρόμο. Τα αίτια του θανάτου και ο τόπος ταφής του παραμένουν άγνωστα.
Ένα άπιαστο «όνειρο»
Η Σοφία Φιλιππίδου, η οποία έχει αναλάβει και έναν ρόλο – έκπληξη, σημειώνει: «Η θυελλώδης περιπέτεια του πρίγκιπα Τάντι της φανταστικής Κούμπα και ο διακριτικός, μετριοπαθής, αυτοπεριοριζόμενος, ντροπαλός Λεντς ήταν για μένα ένα άπιαστο “όνειρο”, που, μέσα στο πέρασμα του χρόνου, βρίσκει δρόμους και τρόπους πραγμάτωσης.
Η φανταστική χώρα Κούμπα της Ασίας είναι η άλλη πραγματικότητα και ο “ευγενής άγριος” πρίγκιπας Τάντι, ένας ακροβάτης δυο κόσμων – μια άλλη φυσικότητα, ένα διονυσιακό πνεύμα που έρχεται από την Ανατολή, για να βάλει φωτιά στις στέγες της “φυλακισμένης” στους τύπους και αλλοτριωμένης ευρωπαϊκής κοινωνίας, αλλά, εντέλει, ενσωματώνεται και αφομοιώνεται από τη γερμανική κουλτούρα, υποκύπτοντας -χτυπημένος από τα βέλη του “αδελφικού” έρωτα- στη σαρκική αδυναμία! Θρίαμβος!
Πώς γίνεται παράσταση ένα -πρωτοποριακό για την εποχή του- διαμελισμένο σε μικρές σκηνές έργο, όπου η δράση ορίζεται από τον συγγραφέα “εδώ κι εκεί” και όπου οι διαρκείς ανατροπές θυμίζουν μοντάζ αμερικανικής ταινίας θρίλερ;
Αυτό είναι το στοίχημα: να συστήσουμε ένα έργο που αγαπάμε και που πρώτη φορά ανεβαίνει στην Ελλάδα, να αναδείξουμε τις συναισθηματικές καταστάσεις, τα ακραία πάθη των χαρακτήρων και την αυστηρή -ρομαντική- ειρωνεία του Λεντς. Τέλος, ακολουθώντας τους δρόμους της παρωδίας και ακροβατώντας στο σκοινί της ακραίας τραγικωμικότητας, να φτιάξουμε μια σύγχρονη μοντέρνα παράσταση, ένα αληθινό θέατρο».
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση – σκηνοθεσία – σκηνικά – κοστούμια – κίνηση: Σοφία Φιλιππίδου, συνεργάτις μετάφρασης: Ζαφειρούλα Χοχ, βοηθός ενδυματολογικού: Μάγδα Καλορίτη, βοηθός σκηνοθέτη: Σπύρος Ματζαβίνος, βοηθός σκηνικών – κουστουμιών: Αντζέλικα Kάτσα, μουσική – τραγούδια: Ελένη Μπούκλη, τραγούδι – πιάνο: Ουσίκ Χανικιάν, τη σκηνή του μασκέ πάρτι ηχογράφησε ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, διευθυντής παραγωγής: Ευάγγελος Κώνστας, η παράσταση επιχορηγείται από το υπουργείο Πολιτισμού και τελεί υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Γκαίτε. Ερμηνεύουν: Θανάσης Πατριαρχέας, Βάσια Λακουμέντα, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Έλενα Μεγγρέλη, Μάνος Καρατζογιάννης, Άκης Δήμας, Τατιάνα Μελίδου, Ντίνος Φλώρος, Χάρης Μπόσινας, στον ρόλο του Παλιάτσου ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος και σε ρόλο – έκπληξη η Σοφία Φιλιππίδου.
Πληροφορίες
Θέατρο Αθηνών: Βουκουρεστίου 10 – Αθήνα, τηλ.: 210 3312343. Διάρκεια παράστασης: 2 ώρες με διάλειμμα. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 15 ευρώ, φοιτητικό – ανέργων: 10 ευρώ, ατέλεια: 5 ευρώ. Ηλεκτρονική προπώληση: viva.gr.
