Το Μουσείο Μπενάκη φιλοξενεί στην Αίθουσα Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου του Μουσείου Ελληνικού Πολιτισμού την πρώτη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη Ali Banisadr στην Ελλάδα με τίτλο «Ultramarinus – Beyond the Sea / Πέρα από τη θάλασσα» σε επιμέλεια της Πολύνας Κοσμαδάκη, από τις αρχές Νοεμβρίου του 2020.
Η προσωρινή αναστολή λειτουργίας του Μουσείου σύμφωνα με τα μέτρα που πάρθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας, δεν επέτρεψε το άνοιγμα της έκθεσης στο κοινό.
Την Κυριακή 10 Ιανουαρίου, στις 7 το απόγευμα, το Μουσείο Μπενάκη προσκαλεί όλους να περιηγηθούν δωρεάν την έκθεση online διαδικτυακά την έκθεση με ξεναγούς την επιμελήτρια Πολύνα Κοσμαδάκη, τη διευθύντρια της γκαλερί Γκαλερί Thaddaeus Ropac στο Παρίσι, Ξένια Γερουλάνου και τον Ακαδημαϊκό επιστημονικό Διευθυντή διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, Γιώργη Μαγγίνη, οι οποίοι θα μιλήσουν για τον καλλιτέχνη, τα έργα και το πλαίσιο δημιουργίας τους.
Η μετάδοση της ξενάγησης θα γίνει στη σελίδα του Μουσείου Μπενάκη στο facebook (https://www.facebook.com/TheBenakiMuseum/live/) και θα αναμεταδοθεί στο site στον ιστότοπό του (benaki.org/alibanisadronlinetour). Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να διαθέτει προφίλ στο facebook για να παρακολουθήσει την ξενάγηση.
Αφύπνιση του υπερβατικού στοιχείου
Ο τίτλος αναφέρεται στη γνωστή από τα μεσαιωνικά χρόνια μπλε χρωστική ουσία που προκύπτει από το ορυκτό lapis lazuli και μοιάζει να αποκρυσταλλώνει όλες μαζί τις αποχρώσεις του νερού και του ουρανού. Το χρώμα Ultramarine ultramarine θεωρούνταν από καλλιτέχνες όπως ο Καντίνσκυ να έχει ιδιότητες αφύπνισης του υπερβατικού στοιχείου ενώ στην ανατολίτικη φιλοσοφία ταυτιζόταν με το έκτο τσάκρα, ή το «τρίτο μάτι», την αφύπνιση της «ανώτερης συνείδησης». Αυτό το ιδιαίτερο μπλε, με τους θρησκευτικούς, πολιτισμικούς και μεταφυσικούς συμβολισμούς του, είναι καθοριστικό για την εκφραστική λειτουργία των έργων του Banisadr, παγιώνοντας συνάμα τις συνδέσεις τους με αρχέγονες μορφές ζωγραφικής τέχνης.
Στην έκθεση, μέσα από τον διάλογο χαρακτηριστικών πινάκων όλης της πορείας του καλλιτέχνη και κεραμικών κινεζικής τέχνης από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, επιχειρείται μία προβολή του παρελθόντος στο παρόν και μια ελεύθερη αναμόχλευση μορφών, πηγών και αφηγήσεων με όχημα το δυναμικό χρώμα που κυριαρχεί στα εκρηκτικά αυτά τοπία. Ειδικότερα, μια ενότητα έργων σε μπλε και λευκά χρώματα λειτουργεί ως ένα είδος δοκιμίου πάνω στους συμβολισμούς και τις «μαγικές» ιδιότητες του μπλε.
Ένας από τους ταχύτερα ανερχόμενους σύγχρονους ζωγράφους
Ο Ali Banisadr γεννήθηκε στην Τεχεράνη του Ιράν και ζει και εργάζεται στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης. Είναι ένας από τους ταχύτερα ανερχόμενους σύγχρονους ζωγράφους, του οποίου έργα εκτέθηκαν πρόσφατα στο Metropolitan Museum of Art της Νέας Υόρκης. Η προσέγγιση του Ali Banisadr συνδέει στενά την αντίληψη του ήχου με το χρώμα και τη μορφή. Οι φιγούρες, τα σχήματα, και οι χρωματικές αντιθέσεις στα έργα του προέρχονται από μνήμες των παιδικών του χρόνων στην Τεχεράνη: ο ήχος εκρήξεων και μαχών διαπερνά τα πολυπληθή τοπία του, που αναφέρονται στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Τα αποκαλυπτικά θεάματα του Banisadr ισορροπούν μεταξύ της νέο-παραστατικής στροφής στη ζωγραφική που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και της αναφοράς σε ένα sci-fi μέλλον υβριδικών μηχανόμορφων πλασμάτων.
Δουλεύει με μορφές και σχήματα που εμπλέκονται και περιπλέκονται, στοιχειοθετώντας μια οπτική αφήγηση φτιαγμένη από χρωματικά πεδία, ζωγραφικές χειρονομίες αλλά και ιστορικές αναφορές. Αντλώντας από διαφορετικές πηγές της ιστορίας της τέχνης, όπως η μινιατούρα, ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός, η ζωγραφική του Ιερώνυμου Μπος ή του Πίτερ Μπρέγκελ, ο φουτουρισμός, ο σουρεαλισμός και η κινεζική τοπιογραφία, o Banisadr συνθέτει αφηγηματικά τοπία που αποδίδουν περισσότερα από μια ιστορία: μια αίσθηση έκρηξης, αποκάλυψης, ταραχής αλλά και μια περίεργη ισορροπία. Η πυκνότητα των στοιχείων, η ακρίβεια των λεπτομερειών, η αντίθεση ρεαλισμού και αφαίρεσης αλλά και το μέγεθος των έργων συμβάλλουν στη δημιουργία τόπων μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας αλλά και ενός χώρου που προσελκύει φυσικά και τους θεατές.
Είναι αυτή η ιστορική διάσταση της δουλειάς του Banisadr, η παγκόσμια εμβέλεια των αναφορών του και ο διάλογος δυτικής τέχνης και αρχέγονων μορφών της Ανατολής που φέρνουν κοντά τα έργα της έκθεσης με τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.
