Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Τις αντοχές του χρόνου διερευνά η Σοφία Δημοπούλου στο πέμπτο μυθιστόρημά της, με τίτλο «Πώς υφαίνεται ο χρόνος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Τι συμβαίνει με το παρελθόν; Επανέρχεται κάποτε ή είναι καταδικασμένο στη λήθη; Μέσα από την ιστορία που αφηγείται, η συγγραφέας υποστηρίζει με σθένος πως το παρελθόν επιστρέφει. Για να μας δείξει τα λάθη μας, να μας θυμίσει τα σωστά που έγιναν και το πού αυτά μας οδήγησαν, να μας δώσει δύναμη κι ελπίδα, να μας υπενθυμίσει πως ό,τι ζούμε το έχουμε βιώσει πάλι και ίσως κάποια στιγμή το βρούμε ξανά μπροστά μας…
Διαβάζουμε στο Εισαγωγικό Σημείωμα:«…Πιθανόν να μη μάθουμε ποτέ αν στ’ αλήθεια ο χρόνος ακολουθεί την ευθεία που εμείς πιστεύουμε πως ακολουθεί ή κάνει κύκλους πάνω απ’ το κεφάλι μας. Ετούτο το άχρονο χαλί, που είναι η ζωή των ανθρώπων, είναι η μοίρα μας και χρέος μας είναι να βάλουμε, καθένας με τον τρόπο του, τη μικρή του βελονιά. Το ίδιο θα αποπειραθούν να κάνουν και οι ήρωες του βιβλίου…».
Η συγγραφέας μίλησε μαζί μας.
Συστήστε μας το νέο σας μυθιστόρημα.
«Είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα, με φόντο ιστορικό το τέλος του 19ου αιώνα και άρωμα της Αθήνας εκείνης της εποχής. Είναι οι ιστορίες δύο διαφορετικών γυναικών, μιας σύγχρονης αρχιτεκτόνισσας και μια υφάντρας που έζησε στα τέλη του 19ου αιώνα, που μπλέκονται η μια μέσα στην άλλη και η παλιά επηρεάζει την εξέλιξη της πιο πρόσφατης. Η κεντρική ηρωίδα, η Ανθή, λόγω των προκαταλήψεων της εποχής – βρισκόμαστε στα 1889- θα στερηθεί τα πάντα και μόνο μέσω της τέχνης της, της υφαντικής, θα καταφέρει να ξαναβρεί το κουράγιο της και να προχωρήσει μπροστά. Η ζωή της θα γίνει παράδειγμα για τη Νάνα, τη σύγχρονη ηρωίδα, που η επαφή της με την ιστορία της υφάντρας θα τη μεταμορφώσει και θα της δώσει απαντήσεις για τα δικά της ερωτήματα, αφού ανακαλύπτει τη σχέση που τη συνδέει μαζί της».
Μια περιγραφή της κεντρικής ηρωίδας;
«Η Ανθή είναι ευαίσθητη, αλλά ταυτόχρονα δυναμική, πεισματάρα, επίμονη και προσηλωμένη στο όνειρό της. Είναι ταλαντούχα και το ταλέντο στην τέχνη της θα γίνει η σανίδα σωτηρίας της όταν όλα γύρω της θα καταρρεύσουν».
Ποια μεγάλα θέματα συναντά κανείς στον πυρήνα του βιβλίου;
«Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, στη μητρότητα, στη μόρφωση, την ισότητα και τα δικαιώματα των γυναικών στον 19ο αιώνα και σήμερα, τον έρωτα, τις οικογενειακές σχέσεις και πόσο δεσμευτικές είναι αυτές στην εξέλιξη των ανθρώπων, τα κοινωνικά στερεότυπα. Επιπλέον τη φιλία και τον πόλεμο που εκτρέπει τις ανθρώπινες ζωές».
Τι εξυπηρετεί η παρουσία, στην αφήγηση, ιστορικών προσώπων;
«Τα ιστορικά πρόσωπα λειτουργούν στο βιβλίο σαν σταθερές μια εποχής ρευστής και διαρκώς μεταβαλλόμενης. Τα πολιτικά πρόσωπα καθορίζουν το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωες του μυθιστορήματος, οπότε θεωρώ απαραίτητη την αναφορά σ’ αυτούς. Τα άλλα ιστορικά πρόσωπα, όπως η ζωγράφος Σοφία Λασκαρίδου, δίνουν με την προσωπικότητά τους το στίγμα της εποχής εκείνης και με το παράδειγμα και τον αγώνα τους, καθένας από το δική του θέση, γίνονται φωτεινά παραδείγματα για τις ηρωίδες του βιβλίου».
Κάποια σκέψη, εικόνα ή εμπειρία σας, που λειτούργησε ως σπίθα για την έμπνευση του μυθιστορήματος;
«Η ανάγκη μου να συμφιλιωθώ με τον χρόνο που τρέχει γραμμικά προς τα εμπρός και να διαφυλάξω κάτι από τη συλλογική μνήμη, η απορία μου για το τι γίνεται το παρελθόν κι αν κάποτε επιστρέφει για να μας διδάξει, η αναγκαιότητα μελέτης της Ιστορίας, όλα αυτά μου έδωσαν ένα βασικό άξονα πάνω στον οποίο χτίστηκε η μυθοπλασία μου».
Ποια «γεύση», πιστεύετε, αφήνει στον αναγνώστη;
«Μια νοσταλγία για το παρελθόν που φεύγει, αλλά και μια δύναμη πως αυτό το παρελθόν ανασκευασμένο επιστρέφει για να μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και να διορθώσουμε την πορεία της ζωής μας».
Τελικά, πώς υφαίνεται ο χρόνος;
«Με όνειρα, με όραμα, με επιμονή, με αγάπη, με αγώνα, αλλά και με διαψεύσεις, με ματαιώσεις, με κλάμα. Έτσι υφαίνεται της ζωής το ύφασμα που οφείλουμε να υφαίνεται κρουστό, με στημόνι τις εμπειρίες και υφάδι τα όνειρά μας».
