Το πιο καταραμένο μπεστ σέλερ του 20ού αιώνα, το δίτομο συγγραφικό πόνημα του Αδόλφου Χίτλερ, το «Mein Kampf» («Ο Αγών μου»), αυτός ο συνδυασμός αυτοβιογραφίας και πολιτικού μανιφέστου που έμελλε να γίνει η «Βίβλος» του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού, αποτελεί το εκρηκτικό υλικό, με το οποίο οι Rimini Protokoll επανέρχονται στη Στέγη.
Δύο χρόνια μετά το «Situation rooms», το ζωντανό video game – installation για το εμπόριο όπλων, η κορυφαία ευρωπαϊκή πρωτοποριακή ομάδα Rimini Protokoll (Haug & Wetzel) επιστρέφει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, για να καταπιαστεί – με τη ριζοσπαστική της ματιά – με το πιο καταραμένο βιβλίο του 20ού αιώνα, μέσα από ένα αποκαλυπτικό ριζοσπαστικό θεατρικό ντοκιμαντέρ για το διαβόητο πόνημα του Αδόλφου Χίτλερ, με τίτλο «Ο Αγών μου, τόμοι Ι & ΙΙ», το οποίο παρουσιάζεται από τις 21 έως τις 24 Απριλίου, στις 8.30 το βράδυ.
Τι δουλειά έχουν ένας δικηγόρος, ένας συντηρητής παλιών χειρόγραφων, ένας τυφλός μουσικός παραγωγός, ένας hip – hop / metalcore καλλιτέχνης και ένας εθνολόγος, με το «Mein Kampf» στα χέρια;
Μόνο οι Rimini Protokoll, οι πολυβραβευμένοι ντοκιμενταριστές του ευρωπαϊκού θεάτρου, που έχουν, κατά καιρούς, φέρει στη σκηνή τους άνεργους Αιγύπτιους μουεζίνηδες ή τους σύγχρονους Αθηναίους «Προμηθείς», θα τολμούσαν να καταπιαστούν με ένα βιβλίο τόσο διαβόητο, όσο το «Mein Kampf» (1925 – 26).
Τι τροφοδοτεί τον «μύθο» του εδώ και 91 χρόνια;
Είναι, πράγματι, το «Ο Αγών μου» ένα ανάγνωσμα επικίνδυνο και προπαγανδιστικό ή, μήπως, πρόκειται τελικά για ένα συνονθύλευμα κοινοτοπιών και παρανοϊκών ιδεολογημάτων; Τι διασφαλίζει η συμβολική απαγόρευση της επανέκδοσής του, τη στιγμή που σημειώνει ρεκόρ αναγνωσιμότητας ως e-book στο ίντερνετ; Ποια είναι η ιστορική, πολιτική και λογοτεχνική του αξία; Τι τροφοδοτεί τον «μύθο» του εδώ και 91 χρόνια; Τι, τέλος πάντων, λέει σε αυτό ο Χίτλερ;
Τέτοια ερωτήματα θέτει σε δημόσια διαβούλευση η ρηξικέλευθη παράσταση της ομάδας Rimini Protokoll, η οποία, εδώ και 15 χρόνια, επαναπροσδιορίζει το είδος του θεάτρου ντοκουμέντου. Κι όλα αυτά, την περίοδο που σχεδιάζεται, προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων, κάτι που απαγορευόταν στη Γερμανία από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου μέχρι πρότινος: η επανέκδοση του «Mein Kampf».
Πιστοί στους όρους ενός «θεάτρου της πραγματικότητας», οι Rimini Protokoll, αντί για επαγγελματίες ηθοποιούς, επιστρατεύουν έναν θίασο από «ειδικούς» επί του θέματος: ιστορικούς και νομικούς ειδικευμένους στο διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, έναν συντηρητή παλιών χειρόγραφων, έναν εκ γενετής τυφλό μουσικό παραγωγό, έναν Ισραηλινό δικηγόρο και έναν Τούρκο hip – hop / metalcore καλλιτέχνη και εθνολόγο.
Ως παραλήρημα ενός φρενοβλαβούς
Ο Adolf Hitler (1889 – 1945) ξεκίνησε να γράφει το «Mein Kampf», με τη συνδρομή του «δεξιού χεριού» του, Rudolf Hess, το 1924, ενώ βρισκόταν έγκλειστος στη φυλακή του Λάντσμπεργκ, καταδικασμένος για εσχάτη προδοσία ως επικεφαλής του (αποτυχημένου) Πραξικοπήματος της Μπυραρίας (1923), με το οποίο επιχείρησε την ανατροπή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Το «Mein Kampf» πέρασε σχεδόν απαρατήρητο, όταν πρωτοεκδόθηκε, και αντιμετωπίστηκε, από τους περισσότερους, ως παραλήρημα ενός φρενοβλαβούς. Με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, άρχισε να αυξάνεται και η δημοτικότητα του βιβλίου του. Εκτιμάται πως, μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είχαν κυκλοφορήσει περισσότερα από δέκα εκατομμύρια αντίτυπα του «Mein Kampf».
Τα κέρδη, που απέφερε στον Χίτλερ, ήταν τεράστια. Ας σημειωθεί, πάντως, πως ο ίδιος, ουδέποτε, κατέβαλε τις εξίσου μεγάλες οφειλές του στην εφορία, από την πώληση του βιβλίου. Αντίθετα, φρόντισε να διαγραφούν τα χρέη αυτά με την άνοδό του στην εξουσία, το 1933.
Κατά τη διάρκεια του Τρίτου Ράιχ (1933 – 45), ένα αντίτυπο του «Mein Kampf» δινόταν τιμής ένεκεν σε κάθε Γερμανό μαθητή, σε κάθε νεόνυμφο ζευγάρι και σε κάθε στρατιώτη που έφευγε για το μέτωπο.
Με το τέλος του πολέμου, απαγορεύτηκε η επανέκδοση στη Γερμανία. Το κρατίδιο της Βαυαρίας κατείχε τα αποκλειστικά δικαιώματα για το έργο του Χίτλερ (ως κληρονόμος της περιουσίας του) μέχρι την εκπνοή τους, στις 31 Δεκεμβρίου 2015.
Ο Ντόναλντ Ντακ διαβάζει το «Mein Kampf», στην αντιναζιστική μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney, με τον τίτλο «Der Fuehrer’s Face» (1943), που έλαβε το Όσκαρ καλύτερου animation στα 15α Βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Στην κωμωδία του, «Mein Kampf» (1987), ο Ούγγρος σκηνοθέτης George Tabori παρουσιάζει τον Χίτλερ, στα χρόνια της νιότης του, να φτάνει στη Βιέννη, με τη φιλοδοξία να γίνει διάσημος καλλιτέχνης.
Με «ειδικούς» επί του εκάστοτε θέματος
Γνώριμη στη χώρα μας, η ομάδα Rimini Protokoll, την οποία συνδημιούργησαν τρεις συμφοιτητές του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Θεατρικών Σπουδών στο Γκίσεν της Γερμανίας, η Helgard Haug, ο Stefan Kaegi και ο Daniel Wetzel, εδώ και 15 χρόνια εντοπίζει τα ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, που συνιστούν από μόνα τους το «θέατρο της πραγματικότητας», και στελεχώνει τα ρηξικέλευθα πρότζεκτ της όχι με ηθοποιούς, αλλά με «ειδικούς» επί του εκάστοτε θέματος.
Η παράσταση «Ο Αγών μου, τόμοι Ι & ΙΙ» ανεβαίνει στη Στέγη, λίγους μήνες μετά τη «συμβολική» πρεμιέρα της στο πάλαι ποτέ προπύργιο του Τρίτου Ράιχ, τη Βαϊμάρη, στις 3 Σεπτεμβρίου 2015. Δημιουργοί της παράστασης είναι οι δύο εκ των τριών συνιδρυτών της ομάδας Rimini Protokoll και, συγκεκριμένα, η Helgard Haug και ο Daniel Wetzel.
Παράλληλες δράσεις
Πέμπτη 21 Απριλίου: Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές
Παρασκευή 22 και Σάββατο 23 Απριλίου: Εργαστήριο θεάτρου με τους Daniel Wetzel και Helgard Haug (Rimini Protokoll)
Ταυτότητα παράστασης
Ιδέα – σκηνοθεσία – κείμενο: Helgard Haug – Daniel Wetzel, δραματουργία – έρευνα: Sebastian Brünger, σκηνικά – βίντεο: Marc Jungreithmeier, διαδραστικός σχεδιασμός: Grit Schuster, μουσική: Volkan T, διεύθυνση ομάδας: Heidrun Schlegel, τεχνική επιμέλεια – φωτισμοί: Andreas Mihan, παραγωγή: Kunstfest (Βαϊμάρη), Εθνικό Θέατρο Γερμανίας (Βαϊμάρη), Rimini Apparat, συμπαραγωγή: Kammerspiele (Μόναχο), Εθνικό Θέατρο Μάνχαϊμ, steirischer herbst festival (Γκρατς), Gessnerallee (Ζυρίχη), HAU – Hebbel am Ufer (Βερολίνο), σε συνεργασία με το Schauspielhaus του Γκρατς και με την ευγενική υποστήριξη του Schauspielhaus του Ντύσελντορφ. Ερμηνεύουν: Sibylla Flügge, Anna Gilsbach, Matthias Hageböck, Alon Kraus, Christian Spremberg, Volkan Türeli.
Πληροφορίες
Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση: λεωφ. Συγγρού 107 – Αθήνα, τηλ.: 210 9005800. Διάρκεια παράστασης: 2 ώρες (χωρίς διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 36, 25, 18, 15 ευρώ, μειωμένο ή μικρή παρέα (5 – 9 άτομα): 29, 20, 14, 11 ευρώ, μεγάλη παρέα (10+ άτομα): 27, 18, 12, 9 ευρώ, ΑΜΕΑ – άνεργοι: 5 ευρώ, συνοδός ΑΜΕΑ: 10 ευρώ. Πώληση εισιτηρίων: ταμείο Στέγης (Δευτέρα – Κυριακή: 9:00 – 21:00), καταστήματα: Γερμανός και ΟΤΕSHOP, Ιανός οδού Σταδίου, Παπασωτηρίου (στα καταστήματα Πανεπιστημίου, Mall Μαρούσι, Κηφισιά, McArthur Glen), τηλεφωνικά: 210 9005800, γραμμή Φίλων της Στέγης: 213 0178200 (Δευτέρα – Κυριακή: 9:00 – 20:00), ηλεκτρονικά: η υπηρεσία print@home είναι διαθέσιμη για τις online αγορές εισιτηρίων. Τυπώστε το εισιτήριό σας από όπου κι αν βρίσκεστε και μπείτε με αυτό απευθείας στην αίθουσα.
naftemporiki.gr
