Η πρώτη παραγωγή του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, η οποία υλοποιήθηκε με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), θα παρουσιαστεί στην GNO TV από τις 31 Μαρτίου έως και τις 31 Ιουλίου 2021 [nationalopera.gr/GNOTV].
Πρόκειται για την εμβληματική όπερα «Αντρέα Σενιέ» του Ουμπέρτο Τζορντάνο, η οποία παρουσιάζεται σε μουσική διεύθυνση Φιλίπ Ωγκέν, σκηνοθεσία-σκηνικά-κοστούμια-φωτισμούς Νίκου Πετρόπουλου, με μια πλειάδα πρωταγωνιστών διεθνούς εμβέλειας, όπως οι Μαρσέλο Άλβαρες, Δημήτρης Πλατανιάς, Μαρία Αγκρέστα κ.ά.
Η ζωή του διάσημου Γάλλου ποιητή Αντρέ Σενιέ (1762-1794) αποτέλεσε το θέμα της πιο επιτυχημένης όπερας ενός από τους αντιπροσωπευτικότερους εκπροσώπους της σχολής του βερισμού -και ειδικότερα της Giovane Scuola, του Ουμπέρτο Τζορντάνο -σε λιμπρέτο του Λουίτζι Ίλλικα. Παρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου στις 28 Μαρτίου 1896, έναν αιώνα μετά τη Γαλλική Επανάσταση –στην περίοδο αυτή τοποθετείται η δράση του έργου–, οι ιδέες της οποίας επηρέασαν καθοριστικά τις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο που οδήγησαν στην Επανάσταση του 1821.
Τον φερώνυμο ήρωα, ο οποίος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από Γάλλο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα, αρχικά τον συναντάμε το 1789 στους αριστοκρατικούς κύκλους του Παρισιού να υποστηρίζει την Επανάσταση και να συντάσσεται με τον Ζεράρ στο επαναστατικό κίνημα. Ο Ζεράρ -ρόλος βασισμένος εν μέρει στον ήρωα της Γαλλικής Επανάστασης Ζαν-Λαμπέρ Ταλλιάν-, από υπηρέτης των αριστοκρατών γίνεται ηγετική φιγούρα των Sans-cullotes -των Αβράκωτων -οι οποίοι ονομάστηκαν έτσι επειδή, σε αντίθεση με τους αριστοκράτες, που φορούσαν βράκες, αυτοί φορούσαν παντελόνια- ανθρώπων των χαμηλών στρωμάτων της αστικής τάξης, που συμμετείχαν ενεργά στον πολιτικό στίβο της Επανάστασης.
Ωστόσο, ο έρωτας για την ίδια γυναίκα μετατρέπει τη φιλία των δύο ανδρών σε αντιζηλία. Τρία χρόνια αργότερα, όταν ο Σενιέ συλλαμβάνεται ως συνωμότης κατά της Επανάστασης επειδή άσκησε κριτική στις ακρότητες της Τρομοκρατίας, ο Ζεράρ θα συντάξει την καταδίκη του. Αν και αργότερα ο Ζεράρ, συνειδητοποιώντας το λάθος του, θα προσπαθήσει να ελευθερώσει τον ποιητή, η προσπάθειά του θα αποβεί μάταιη και ο Σενιέ θα οδηγηθεί στην γκιλοτίνα.
Στη σελίδα τίτλου της παρτιτούρας διαβάζουμε: «Δράμα σε ιστορικό περιβάλλον…» και, πράγματι, ο Τζορντάνο, μέσα από τη μουσική του, αναδεικνύει, πέρα από το ερωτικό στοιχείο και τα πάθη των ηρώων, τη σύγκρουση των αντίπαλων κοινωνικών ομάδων μέσα στο χρονικό πλαίσιο και την ατμόσφαιρα της Γαλλικής Επανάστασης: η γκαβότα –τυπικός χορός της αριστοκρατίας– αντιπαραβάλλεται με το Ça ira, την Καρμανιόλα και τη Μασσαλιώτιδα.
Οι διαχρονικές αξίες που προβάλλονται στο έργο –το σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης για Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη–, συνδυασμένες με το έντονο ερωτικό και δραματικό στοιχείο και ο τρόπος με τον οποίον αναδεικνύονται μέσα από τη γοητευτική μουσική του Τζορντάνο, είναι ο λόγος για τον οποίον η συγκεκριμένη όπερα έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο ακροατήριο του λυρικού θεάτρου, μέχρι σήμερα.
