Αναδεικνύοντας την ιστορία και τον φιλοσοφικό πυρήνα του, ο Δημήτρης Τσιάμης ανασυνθέτει και σκηνοθετεί το εμβληματικό έργο του Αλμπέρ Καμί, «Ο ξένος», που παρουσιάζεται στο θέατρο «104» (Ευμολπιδών 41), από την Πέμπτη 20 Απριλίου, από Πέμπτη έως Κυριακή, στις 9 το βράδυ. Κάθε Πέμπτη, μετά την παράσταση, θα ακολουθεί συζήτηση με τους συντελεστές της.
Σύμφωνα με τον – βραβευμένο με Νόμπελ Λογοτεχνίας – Αλμπέρ Καμί (1913 – 1960), ο «Ξένος» είναι η ιστορία ενός ανθρώπου, που, δίχως τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια. «Ο Μερσώ αρνείται να πει ψέματα, τον κινεί μόνο το πάθος του απόλυτου. Αυτό και μόνο τον τοποθετεί εκτός κοινωνίας, για την οποία είναι ένας ξένος. Προσπάθησα να αποδώσω με τον ήρωα μου τον μοναδικό Χριστό που μας αξίζει».
Ο ήρωας του, καταδικασμένος σε θάνατο για τον φόνο ενός Άραβα, βρίσκεται μπροστά σε όλα τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και του νοήματός της. Χωρίς ποτέ να δίνει κάποια οριστική απάντηση, η ατομική του εξέγερση είναι, τελικά, αυτή, που τον οδηγεί στην αποδοχή και την υπέρβαση της κατάστασής του.
Ο Δημήτρης Τσιάμης και οι ηθοποιοί της παράστασης εστιάζουν στα κεντρικά θέματά του έργου: τη θνητότητα, τη μητέρα, τον χρόνο, τη δικαιοσύνη, το παράλογο και την εξέγερση, και κάνουν έναν ζωντανό σκηνικό διάλογο του «Ξένου» με τον «Μύθο του Σίσυφου», το μνημειώδες δοκίμιο του μεγάλου νομπελίστα Γάλλου στοχαστή.
«Για να δούμε πιο καθαρά, χρειάζεται να δούμε διαφορετικά»
«Οι λόγοι ενασχόλησης ενός σκηνοθέτη και μίας ομάδας ηθοποιών με ένα έργο ποικίλουν» σημειώνει ο Δημήτρης Τσιάμης. «Ένας, όμως, είναι αυτός, που οφείλει σε κάθε περίπτωση να υπάρχει και που μπορεί να κινήσει μια θεατρική διαδικασία ουσιαστικά και δημιουργικά. Αυτός ο λόγος δεν είναι άλλος από την ανάγκη να ανακαλύψεις, από την επιθυμία να γνωρίσεις, τη διάθεση να μην επαναλάβεις, αλλά να αλλάξεις μέσα από το έργο του συγγραφέα και μέσα από το έργο σου. Να μην είσαι ο ίδιος σκηνοθέτης, ο ίδιος ηθοποιός, ο ίδιος θεατής, μετά από αυτό. Η αλήθεια είναι πως κάποια έργα και κάποιες διαδικασίες προσφέρουν αυτήν την δυνατότητα περισσότερο από άλλες.
Ο “Ξένος” του Αλμπέρ Καμί είναι μια πρόκληση στη συνήθεια. Ένα κάλεσμα για μια διαυγή οπτική της ζωής. Μια αδιάκοπη αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο παράλογο. Ο Καμί, μεταφέροντας μας στη θέση του Ξένου μας διδάσκει. Αποκαλύπτει μια θέση απαλλαγμένη από συνήθειες, ασφάλειες, συμβάσεις και βεβαιότητες. Μια θέση που εντοπίζει στους κοινωνικούς ρόλους τον εγκλωβισμό της ύπαρξης. Ο “Ξένος” μας καλεί να δούμε καθαρά. Και, για να δούμε πιο καθαρά, χρειάζεται να δούμε διαφορετικά. Να δούμε διαφορετικά και το ίδιο το θέατρο και τις δυνατότητές του.
Μέσα στην ιστορία του “Ξένου”, συναντάμε τη φιλοσοφική σκέψη του Καμί, πάνω στα θέματα που τον απασχόλησαν στο σύνολο σχεδόν του έργου του (Θάνατος, Μητέρα, Χρόνος, Νόημα, Παράλογο, Δικαιοσύνη, Βία, Εξέγερση κ.α.). Για τη θεατρική του μεταφορά, ανασυνθέτουμε την ιστορία του “Ξένου”, κυρίως βάσει των θεμάτων του και λιγότερο των γεγονότων του. Εστιάζουμε, έτσι, στην ανάπτυξη της σκέψης του συγγραφέα γύρω από αυτά και στην ανάδειξη του πυρήνα και της κύριας αίσθησης του έργου.
Ο “Ξένος” μας συνδιαλέγεται σκηνικά με τον “Μύθο του Σίσυφου” (δοκίμιο του Καμί, γραμμένο την ίδια περίοδο και δημοσιευμένο το ίδιο έτος με τον “Ξένο” [1942]) σε μια παράλληλη και διαρκή αναφορά σε αυτόν, ως σύμβολο της μοίρας του ήρωα του “Ξένου”, αλλά και της ανθρώπινης μοίρας ευρύτερα. Ο Καμί μάς λέει πως “Πρέπει να φανταστούμε τον Σίσυφο ευτυχισμένο”, το ίδιο ισχύει και για τον Ξένο».
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Τσιάμης, σκηνογραφία: Γιάννης Θεοδωράκης, κινησιολογία: Ελένη Χατζηγεωργίου, μουσική: Λάμπρος Πηγούνης, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, ενδυματολογία: Βασιλική Σύρμα, βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Δένδη, φωτογραφίες: Δομινίκη Μητροπούλου, σκηνοθέτης teaser: Γιώργος Αποστολόπουλος, σχεδιασμός εντύπου: Γιώργος Αμαραντίδης, οργάνωση παραγωγής: Δήμητρα Κόλλια. Παίζουν: Γεράσιμος Μιχελής, Μιχάλης Οικονόμου, Κλεοπάτρα Μάρκου.
Πληροφορίες
Θέατρο «104» – Κεντρική Σκηνή: Ευμολπιδών 41 – Αθήνα, 210 3455020. Παραστάσεις: έως 11 Ιουνίου. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, φοιτητικό και ανέργων: 8 ευρώ, ατέλειες: 5 ευρώ.
