«Είναι απολύτως προφανές ότι ο Λόρδος Μπάιρον είχε δίκιο και ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Αθήνα, ανεξάρτητα από τη συμφωνία που έκανε ο Λόρδος Έλγιν με τις τότε οθωμανικές αρχές στην Ελλάδα», γράφει ο επικεφαλής πολιτικός αναλυτής των Financial Times (FT) Φίλιπ Στίβενς, σε άρθρο του με τίτλο: «Τα μεγάλα Μουσεία της Δύσης θα πρέπει να επιστρέψουν τους λεηλατημένους θησαυρούς τους».
«Οι επιμελητές όλων των μεγάλων Μουσείων του κόσμου βρίσκονται σε μια κατάσταση αναταραχής. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θέλει να επιστρέψει τους λεηλατημένους θησαυρούς στις πρώην αφρικανικές αποικίες της Γαλλίας.
Οι τεράστιες συλλογές που συγκεντρώθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο, το Λούβρο, το Μουσείο του Βερολίνου και, εκτός αυτού, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, αποτελούν εδώ και πολλά χρόνια πηγή διαμάχης και διεκδικήσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση πολέμησε για δεκαετίες για την επιστροφή της ζωοφόρου του Παρθενώνα και η αιγυπτιακή κυβέρνηση για την προτομή της Νεφερτίτης… Η ιστορία, όπως φαίνεται, επιδέχεται διπλή ανάγνωση. Κανείς δεν θα μπορούσε να αντιταχθεί στην αποκατάσταση της κλοπής ιδιοκτησίας, για παράδειγμα, από τον γερμανικό στρατό στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πολέμου.
Αλλά τι ισχύει για τους θησαυρούς που κατασχέθηκαν στην Αφρική, σχεδόν έναν αιώνα νωρίτερα; Το σχέδιο του Μακρόν φαίνεται ότι έχει διαβαθμίσεις για να αντιμετωπίσει τέτοιες περιπτώσεις. Η αφρικανική κληρονομιά», υποστηρίζει, «δεν μπορεί να είναι φυλακισμένη στα ευρωπαϊκά Μουσεία».
«Έχει επιλέξει δύο εμπειρογνώμονες για να καταλήξουν σε ένα σχέδιο. Τουλάχιστον, η πρωτοβουλία του θα ασκήσει ηθική πίεση στα εν λόγω μεγάλα Μουσεία για να εξετάσουν προσεκτικότερα τις συλλογές τους. Τα επιχειρήματα των μεγάλων Μουσείων είναι ισχυρά.
Υπάρχει τεράστια αξία σε μεγάλα Μουσεία όπου η κληρονομιά της ανθρωπότητας μελετάται και θαυμάζεται διαχρονικά. Οι πολιτισμοί βρίσκονται δίπλα-δίπλα -οι πολιτισμοί της Ινδίας και της Περσίας μαζί με αυτούς της αρχαίας Ελλάδας και τα βασίλεια της δυτικής Αφρικής… Σε πολλές περιπτώσεις, οι συλλογές των μεγάλων Μουσείων μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν αποκτηθεί νόμιμα. Ήταν συνηθισμένη πρακτική για τις αρχαιολογικές ανασκαφές να μοιράζονται τα ”ευρήματα” με τις τοπικές αρχές…
Κανείς, τουλάχιστον, ούτε ο κ. Mακρόν, δεν προτείνει ότι οι αίθουσες του Λούβρου και του Βρετανικού Μουσείου θα πρέπει να εκκενωθούν και κάθε αντικείμενο να επιστραφεί στον τόπο καταγωγής του. Ότι κάθε αρχαιότητα μπορεί να επιστραφεί στην πατρίδα της. Το σημαντικό είναι ότι οι ισχυρισμοί των μεγάλων Μουσείων θα πρέπει να σταθμιστούν ενάντια στα δικαιώματα των λαών των οποίων η κληρονομιά έχει λεηλατηθεί…».
«Κατά τη γνώμη μου, φαίνεται επίσης απολύτως προφανές ότι ο Λόρδος Μπάιρον είχε δίκιο και ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Αθήνα, ανεξάρτητα από τη συμφωνία που έκανε ο Λόρδος Έλγιν με τις τότε οθωμανικές αρχές στην Ελλάδα» καταλήγει το άρθρο του Φίλιπ Στίβενς στους Financial Times.
