Λίγοι γνωρίζουν ότι, στο τέλος της ζωής του, ο Γιόχαν Στράους ο νεότερος, γνωστός ως «βασιλιάς του βαλς», συνέθεσε και μουσική για ένα μπαλέτο, τη «Σταχτοπούτα», χωρίς, όμως, να μπορέσει να δει την πρεμιέρα του, το 1901, αφού τον πρόλαβε ο θάνατος, το 1899.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) παρουσιάζει για πρώτη φορά τη «Σταχτοπούτα», σε χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για 6 μόνο παραστάσεις, στις 24, 25, 26, 28, 29 και 30 Απριλίου, στις 8 το βράδυ.
Πρόκειται για μία εντυπωσιακή παραγωγή που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Κρατική Όπερα της Βιέννης, το 1999, σε σκηνικά και κοστούμια του θρύλου της γαλλικής μόδας, Κριστιάν Λακρουά. Την Ορχήστρα της ΕΛΣ διευθύνει ο αρχιμουσικός Ηλίας Βουδούρης. Τη χορογραφία ερμηνεύουν οι Α’ χορευτές, οι σολίστ, οι κορυφαίοι και το Corps de Ballet της ΕΛΣ.
Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη σύνθεση
Το 1898, o 73χρονος Στράους πείστηκε να συνθέσει μουσική για ένα μπαλέτο, που θα παρουσιαζόταν στην Αυτοκρατορική – Βασιλική Αυλική Όπερα της Βιέννης, όπως ονομαζόταν τότε η μετέπειτα Κρατική Όπερα της πόλης. Η υπόθεση του Άλμπερτ Κόλμαν, ψευδώνυμο του Καρλ Κόλμπερτ, επελέγη μετά από διαγωνισμό, στον οποίο συγκεντρώθηκαν 700 σενάρια, και αποτελεί εκσυγχρονισμένη εκδοχή του γνωστού παραμυθιού της «Σταχτοπούτας». Ο Στράους δεν έζησε αρκετά, ώστε να ολοκληρώσει τη μουσική. Τη σύνθεση αποπεράτωσε ο Γιόζεφ Μπάγερ, συνθέτης διάσημων μπαλέτων εκείνης της εποχής.
Εμπνευσμένη από δύο βασικά στοιχεία
Για την παραγωγή του 1999 για το Μπαλέτο της Κρατικής Όπερας της Βιέννης, αφορμή στάθηκαν η συμπλήρωση εκατό χρόνων από τον θάνατο του συνθέτη, αλλά και η συμπλήρωση ογδόντα χρόνων από το 1919, τελευταία χρονιά, κατά την οποία το συγκεκριμένο μπαλέτο παρουσιάστηκε στην Κρατική Όπερα της Βιέννης, για την οποία το συνέθεσε ο Στράους.
Με αυτή την ευκαιρία, ο Ρενάτο Τζανέλλα, σημερινός διευθυντής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο οποίος, από το 1995, διατελούσε διευθυντής του Μπαλέτου της Κρατικής Όπερας της Βιέννης, πρότεινε τη δική του ανάγνωση, η οποία ήταν εμπνευσμένη από δύο βασικά στοιχεία. Το πρώτο ήταν ότι εκείνη η παραγωγή συνέπιπτε με τη στροφή ενός αιώνα, ακριβώς όπως και η παγκόσμια πρώτη του μπαλέτου: τότε, η υφήλιος διάβαινε το κατώφλι του 20ού αιώνα, ενώ κατά την αναβίωση του 1999, αυτό του 21ου.
Δεύτερο βασικό στοιχείο, που ενέπνευσε τον Ρενάτο Τζανέλλα, ήταν ο κόσμος της μόδας, όπως προβλέπεται από την υπόθεση του έργου κι όπως αποφασίστηκε να υπηρετηθεί στη νέα παραγωγή. Για τον σκοπό αυτό, συνεργάστηκε με τον Κριστιάν Λακρουά, έναν από τους διασημότερους σχεδιαστές μόδας, γνωστό από τη συνεργασία του με εμβληματικούς οίκους, αλλά και για τη συλλογή νυφικών, η οποία αποδεικνύεται ιδιαίτερα πολύτιμη στην τελευταία πράξη της νέας χορογραφίας. Ο Λακρουά έχει επίσης εμπειρία στο θεατρικό κοστούμι, καθώς έχει σχεδιάσει για όπερα, μπαλέτο και θέατρο. Ακολουθώντας τη βασική ιδέα του Τζανέλλα να υπάρξει αναφορά στην αρχική παραγωγή, ο Λακρουά εμπνεύστηκε τα σκηνικά από τα σχέδια, που φιλοτέχνησε ο Άντον Μπριόσκι για την πρώτη παραγωγή της Κρατικής Όπερας της Βιέννης.
Με την «ψυχή της σημερινής εποχής»
Ο Στράους συμφωνούσε με την ιδέα μίας «Σταχτοπούτας», που θα διαδραματίζεται στην εποχή του. Το αρχικό σενάριο του Άλμπερτ Κόλμαν προέβλεπε πως η υπόθεση εκτυλίσσεται σε πολυκατάστημα. Για την πρεμιέρα του μπαλέτου, η οποία, τελικά, δεν δόθηκε στη Βιέννη, αλλά στο Βερολίνο, το 1901, την πλοκή τροποποίησε ο Χάινριχ Ρέγκελ, κρίνοντας πως «είναι αυτονόητο, σε μία νέα παρουσίαση του μπαλέτου “Σταχτοπούτα”, να ληφθεί υπ’ όψιν η ψυχή της σημερινής εποχής».
Με τη σειρά του, ο Τζανέλλα επενέβη στην υπόθεση, συμφωνώντας με τη ρήση του Ρέγκελ. Εισήγαγε τον χαρακτήρα του Γιόχαν Στράους του νεότερου, αλλά επιφυλάσσει ευτυχές τέλος και για τα λιγότερο φωτεινά πρόσωπα του έργου: τη μητριά και τις δύο αδελφές της Σταχτοπούτας. Δική του προσθήκη είναι, επίσης, οι χαρακτήρες της δεσποινίδος Τσερρίνι και του κυρίου Κουέρρα, πρώτων χορευτών του Μπαλέτου της Κρατικής Όπερας της Βιέννης, οι οποίοι λαμπρύνουν το χορό της δεύτερης πράξης.
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης, χορογραφία – φωτισμοί: Ρενάτο Τζανέλλα, σκηνικά – κοστούμια: Κριστιάν Λακρουά. Ερμηνεύουν: Γιώργος Βαρβαριώτης, Αλεξάντερ Νέσκωβ, Στράτος Παπανούσης, Σταυρούλα Καμπουράκη, Μαρία Κουσουνή, Nτανίλο Ζέκα, Βαγγέλης Μπίκος, Aιμιλία Γάσπαρη, Αλίνα Στεργιανού, Βανέσα Κούρκουλου, Πόπη Σακελλαροπούλου, Αγάπιος Αγαπιάδης, Αντώνης Κορούτης, Νατάσα Σιούτα, Ιγκόρ Σιάτζκο.
Πληροφορίες
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη»: Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη – Αθήνα, τηλ.: 210 7282000. Τιμές εισιτηρίων: 60, 40, 30, 15, 10 (παιδικό – φοιτητικό) ευρώ. Προπώληση: ταμεία Μεγάρου (Δευτέρα – Παρασκευή: 10.00 – 18.00, Σάββατο: 10.00 – 14.00, κατά τις ημέρες των παραστάσεων: Δευτέρα – Παρασκευή: 10.00 – 20.30, Σάββατο: 10.00 – 14.00 και 18.00 – 20.30, Κυριακή: 18.00 – 20.30), εκδοτήρια Μεγάρου: Ομήρου 8 – Αθήνα, ταμεία θεάτρου Ολύμπια: Ακαδημίας 59 – 61, Αθήνα (Τρίτη – Κυριακή: 09.00 – 21.00, Δευτέρα: 09.00 – 16.00), τηλεφωνικά: 210 7282333, ομαδικές πωλήσεις: 210 3711342, ηλεκτρονικά: nationalopera.gr και megaron.gr.
naftemporiki.gr
