«Σε αυτά τα τέσσερα χρόνια που θα επιμελούμαι το Φεστιβάλ ελπίζω να χτίσω γέφυρες και να αναπτύξω τον διάλογο. Ελπίζω να το καταστήσω αντιπροσωπευτικό της πολυπολιτισμικής κοινωνίας μέσα στην οποία βρίσκεται» δήλωσε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Jan Fabre, ο οποίος παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης.
Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού απηύθυνε πρόσκληση στον Βέλγο καλλιτέχνη να αναλάβει τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (πρώην Ελληνικό Φεστιβάλ, Ελληνικό Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου) για τα έτη 2016 – 2019. Ο Fabre θα είναι υπεύθυνος για τις καλλιτεχνικές επιλογές, και επομένως για την επιλογή των καλλιτεχνών και την ανάπτυξη των θεματικών και των καλλιτεχνικών κατευθύνσεων.
Με δεδομένο ότι ο Fabre είναι ενεργός ως εικαστικός, θεατρικός δημιουργός, παραστατικός καλλιτέχνης, χορογράφος και συγγραφέας, οι τομείς αυτοί θα αντανακλώνται στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ.
Υπό την εποπτεία του, η επιμέλεια θα κατανέμεται μεταξύ της ομάδας του ως εξής: Προγραμματισμός Λογοτεχνίας και Ιδεών: Sigrid Bousset, Νέων Καλλιτεχνών Θεάτρου και Χορού: Edith Cassiers, Εικαστικών Τεχνών: Bart De Baere και Κατερίνα Κοσκινά, Παραστατικών Τεχνών: Joanna De Vos και Κινηματογράφου: Miet Martens.
Ο κ. Αριστείδης Μπαλτάς παρουσιάζοντας τον κ. Fabre ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως το υπουργείο οφείλει να μην τοποθετηθεί ούτε στο πρόγραμμα, ούτε στις επιλογές αφήνοντας τους καλλιτέχνες ελευθέρους να δημιουργήσουν.
Ετήσιες θεματικές
Ετησίως, οι επιλογές θα προέρχονται από διαφορετική δεξαμενή ιδεών και στη βάση διαφορετικών θεματικών.
Ο πρώτος χρόνος θα είναι ένα αφιέρωμα στο Βέλγιο, χώρα προέλευσης του Fabre και πατρίδα πολλών διεθνούς φήμης καλλιτεχνών.
Τα επόμενα δύο χρόνια θα έχουν διεθνή προσανατολισμό. Το 2017, η θεματική θα είναι η σύμπραξη (consilience) και θα επικεντρωθεί σε εικαστικούς, παραστατικούς καλλιτέχνες και συγγραφείς που έχουν συνεργαστεί ή εξακολουθούν να συνεργάζονται με τον Jan Fabre. Επιπλέον, τουλάχιστον το ένα τρίτο από τους καλλιτέχνες που παρουσιάζονται θα είναι Έλληνες. Αυτή η τελευταία επιλογή θα γίνει βάση της αναζήτησης και έπειτα από την αξιολόγηση αιτήσεων.
Κατά τον τρίτο χρόνο, στο επίκεντρο θα βρίσκεται ο Συγγραφέας και ο Ηθοποιός, καθώς και το συναρπαστικό τους δέσιμο. Ο Fabre θα παρουσιάσει μια νέα παράσταση με την Isabelle Huppert.
Το 2019, η επιμέλεια του Jan Fabre θα ολοκληρωθεί με τη θεματική «Ελληνικό Matrix», μια πρωτότυπη παράσταση εμπνευσμένη από ένα κλασικό ελληνικό θέμα. Επιπλέον, Έλληνες καλλιτέχνες θα έχουν κεντρική θέση καθώς ο Jan Fabre θα περνάει τη σκυτάλη του Φεστιβάλ σε νέους επιμελητές και σε μια νέα γενιά Ελλήνων καλλιτεχνών.
Αφιέρωμα στο Βέλγιο
Ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ, στην παρουσίασή του, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Το Βέλγιο, όπως πολλές άλλες χώρες, χαρακτηρίζεται από έναν πολυπολιτισμικό και ποικιλόμορφο πληθυσμό. Ένα τέταρτο του πληθυσμού του είναι μη-βελγικής καταγωγής, και η μικρή αυτή χώρα έχει τρεις επίσημες γλώσσες και γλωσσικές ζώνες. Η Αμβέρσα, η πόλη στην οποία γεννήθηκα, ζω και εργάζομαι, μετρά περισσότερες εθνικότητες από τη Νέα Υόρκη. Η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, οι “De Rode Duivels” (σε μετάφραση: “Κόκκινοι Διάβολοι”), αντιπροσωπεύει αυτήν ακριβώς την πολυπολιτισμικότητα. Ποδοσφαιριστές διαφορετικής εθνικής προέλευσης, διαφορετικού χρώματος δέρματος και θρησκείας, που μιλούν διαφορετικές γλώσσες, αποτελούν μία ομάδα. Όταν οι “Rode Duivels” επιλέχθηκαν για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, οι υποστηρικτές τους έγιναν ένα. Ανεξάρτητα από τη φυλή, το χρώμα, το υπόβαθρο, την κληρονομιά και τη γλώσσα, οι υποστηρικτές τους στάθηκαν πίσω από την ομάδα τους – ως ένα έθνος και μία εθνικότητα.
Ήμασταν μαζί επειδή ήμασταν διαφορετικοί, τιμώντας την πολυεπίπεδη και σύνθετη ταυτότητα του άλλου, αγκαλιάζοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές μας.
Στην πρώτη μου χρονιά ως καλλιτεχνικός διευθυντής, θέλω να δημιουργήσω ένα αφιέρωμα στο Βέλγιο, γιατί αυτή η μικρή χώρα είναι το σπίτι και το καταφύγιό μου. Το Βέλγιο, επειδή πολλοί διεθνούς φήμης καλλιτέχνες γαλουχήθηκαν εδώ. Το Βέλγιο, λόγω της υπερ-διαφορετικότητας και της πολυπολιτισμικότητας – τόσο στο γήπεδο, όσο και στους δρόμους και τις γκαλερί.
Αναπτύσσοντας αυτό το θέμα, ελπίζω να μετατρέψω το Φεστιβάλ σε έναν τόπο συνάντησης διαφορετικών εθνικοτήτων, πολιτισμών, γλωσσών και εμπειριών. Μακάρι όλοι να μοιραστούμε τη σκηνή – όχι μόνο μέσα από ένα διάλογο των διαφορών, αλλά σε αναζήτηση του τι μας συνδέει, σε μια αναζήτηση για μια κοινή ταυτότητα στο γόνιμο έδαφος που η τέχνη κάθε φορά αποδεικνύει ότι είναι.
Το πρόγραμμα θα επιχειρήσει να συνδυάσει διαφορετικά καλλιτεχνικά αντικείμενα. Θα αναμετρηθώ και θα συναρμόσω το θέατρο, τον χορό, τις παραστατικές τέχνες, τα εικαστικά, τη λογοτεχνία, τη μουσική και τον κινηματογράφο».
Ποδόσφαιρο σημαίνει θαύματα
«Το ποδόσφαιρο είναι κι αυτό μια μορφή τελετουργίας, μια μορφή θεάτρου. Ποδόσφαιρο σημαίνει δράμα, σημαίνει να αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα και να δημιουργείς τη δική σου μοίρα. Ποδόσφαιρο σημαίνει θαύματα, και σημαίνει να κάνεις το αδύνατο δυνατό. Η αθανασία επιτυγχάνεται μέσω της θνητότητας του σώματος. Χωρίς να είμαι αφελής, ελπίζω ότι η τέχνη μπορεί να πάει ένα βήμα πιο πέρα από την πολιτική. Η σκηνή διεγείρει την αλληλεγγύη, η τέχνη διερευνά την ουτοπία. Μακάρι ο φόβος πάντα να παραβιάζεται από την ελευθερία, και η κρίση να οδηγεί πάντα στη δημιουργία», είπε ο Jan Fabre.
Πρόγραμμα
Το πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2016 θα επικεντρωθεί στο «Βελγικό πνεύμα» και θα χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερα ευρεία επιλογή έργων τέχνης.
Κατά την έναρξη του Φεστιβάλ, το κοινό θα εισαχθεί στο καλλιτεχνικό σύμπαν του καλλιτεχνικού του διευθυντή του Jan Fabre, μέσω διαφόρων καλλιτεχνικών του έργων. Το πρελούδιο θα κλιμακωθεί σε διάρκεια λίγων ημερών, κατά τις οποίες το κοινό θα πάρει μια πρώτη γεύση του πώς θα είναι το Φεστιβάλ τις επόμενες εβδομάδες.
Τα εγκαίνια της έκθεσης «STIGMATA» στο Μουσείο Μπενάκη, στις 15 Ιουνίου, θα αποτελούν μία πρόβα που θα προετοιμάσει το κοινό για το σύμπαν των διαφορετικών μορφών τέχνης και της ποιητικής του σώματος του Fabre.
Στις 28 Ιουνίου, το κοινό θα συναντηθεί με τον Βέλγο ως συγγραφέα, τα γραπτά του οποίου αποτελούν τη βάση της καλλιτεχνικής του έκφρασης. Επιφανείς Έλληνες ηθοποιοί θα διαβάσουν από τα νυχτερινά του ημερολόγια και από τα θεατρικά και ποιητικά του κείμενα, τα οποία θα εκδοθούν από τις εκδόσεις «Νήσος».
Στις 29 Ιουνίου θα γίνουν τα εγκαίνια της έκθεσης Βελγικής τέχνης στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Στις 30 Ιουνίου θα παρουσιαστεί η διάσημη παράσταση του Jan Fabre, «Preparatio Mortis», με την Annabelle Chambon.
Όσον αφορά τις ελληνικές παραγωγές, για φέτος, θα υπάρχουν παραγωγές θεσμικών φορέων που εποπτεύονται από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το αναλυτικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί μαζί με τον υπόλοιπο προγραμματισμό του Φεστιβάλ.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
