Η ομορφότερη ιστορία των Χριστουγέννων με τα δυσδιάκριτα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα και το όνειρο και ένα από τα πιο διάσημα μπαλέτα όλων των εποχών, ο «Καρυοθραύστης» του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, παρουσιάζεται από το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) σε νέα εκδοχή για παιδιά, σε χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα.
Με τα παραμυθένια σκηνικά και κοστούμια του Κριστόφ Κρέμερ από την Κρατική Όπερα της Βιέννης, το θρυλικό μπαλέτο σε δύο πράξεις παρουσιάζεται με μέρος της μουσικής από την «Εισαγωγή – Φαντασία Ρωμαίος και Ιουλιέτα», επίσης του Τσαϊκόφσκι, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), για 10 πρωινές και απογευματινές παραστάσεις για σχολεία και οικογένειες, στις 13, 14, 16, 21 και 27 Ιανουαρίου και 2, 3, 8, 10 και 11 Φεβρουαρίου.
Με συναισθηματική δύναμη που μαγεύει μικρούς και μεγάλους
Ο «Καρυοθραύστης» θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα του ρεπερτορίου, αφού η συναισθηματική δύναμη και η θεατρικότητα της μουσικής του μαγεύουν διαχρονικά τους μικρούς και μεγάλους θεατές. Το έργο μάς ταξιδεύει στη χώρα του φανταστικού, στις μνήμες και τα όνειρα της παιδικής ηλικίας, εκεί όπου όλα είναι πιθανά και δυνατά, μέσα από τη μαγευτική μουσική του Τσαϊκόφσκι και το λιμπρέτο που βασίστηκε στο παραμύθι «Ο καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικιών» του Ερνστ Τίοντορ Αμαντέους Χόφμαν, που διασκευάστηκε από τον Αλέξανδρο Δουμά.
Στην αρχική δίπρακτη μορφή του, σε χορογραφία του Λεφ Ιβάνοφ και λιμπρέτο του Μαριούς Πετιπά, για το οποίο συνέθεσε τη μουσική του ο Τσαϊκόφσκι, το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο αυτοκρατορικό θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης, στις 18 Δεκεμβρίου 1892. Από την πρώτη του παρουσίαση, έχουν γίνει αρκετές διασκευές, καθώς κάθε χορογράφος προσπαθεί να δώσει τη δική του εκδοχή στην ιστορία -ανάμεσα τους οι Ζορζ Μπαλανσίν (1954), Γιούρι Γκριγκορόβιτς (1966), Τζον Κράνκο (1966), Ρούντολφ Νουρέγεφ (1967) και Τζον Νόιμαγερ (1971).
Όμως, το όνειρο δεν κρατάει πολύ…
Η παραμυθένια ιστορία εκτυλίσσεται σε μια γερμανική πόλη, την Παραμονή των Χριστουγέννων, όταν η μικρή Κλάρα ανοίγει το δώρο της και βλέπει με έκπληξη ένα στρατιωτάκι που χρησιμεύει ως καρυοθραύστης. Όταν όλοι οι καλεσμένοι φεύγουν, μπαίνει στο σαλόνι, για να κοιμίσει το στρατιωτάκι της. Καθώς το ρολόι χτυπά μεσάνυχτα, την παίρνει ο ύπνος και μεταφέρεται σε έναν παραμυθένιο κόσμο, όπου τα παιχνίδια ζωντανεύουν και δίνουν μάχη με τους τεράστιους ποντικούς που εισβάλλουν στο δωμάτιο. Σε αυτήν τη μάχη, ο Καρυοθραύστης αναδεικνύεται νικητής και μεταμορφώνεται σε έναν όμορφο πρίγκιπα. Έτσι, οι δυο τους κάνουν ένα μαγικό ταξίδι στη χώρα της Βασίλισσας του Χιονιού και στη χώρα των Ζαχαρωτών και της Νεράιδας Ζαχαρένιας. Όμως, το όνειρο δεν κρατάει πολύ…
«Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά με σοβαρότητα»
Η χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα εστιάζει στο όνειρο της Κλάρας, το οποίο αποδεικνύεται μια δραματική διαδικασία ενηλικίωσης μέσα από την αγάπη και τον φόβο. Όπως εξηγεί ο ίδιος: «Η αγάπη είναι πολύ σημαντική στην παράσταση. Είναι παντού. Όπως και ο έρωτας. Στη δική μου εκδοχή, δεν κρύβω τον Πρίγκιπα, είναι παρών από την αρχή. Αλλά η αγάπη έρχεται σταδιακά, όταν η Κλάρα – Μαρία διαπιστώνει πόσα μπορεί να κάνει γι’ αυτήν ο νέος άνδρας που την ακολουθεί μέχρι το τέλος του κόσμου. Ήθελα η ιστορία μου να είναι πραγματική και να εμπεριέχει πραγματικά συναισθήματα.
Ένα σημαντικό στοιχείο του έργου, το οποίο το φέρνει πιο κοντά στους εφήβους, είναι τα σκηνικά και τα κοστούμια, που είναι σαν να βγαίνουν από κόμιξ. Η ατμόσφαιρα, τα χρώματα, το μακιγιάζ, ο τρόπος που είναι φτιαγμένα ακόμα και τα μουστάκια των χαρακτήρων θα ταξιδεύουν τα παιδιά σε έναν μαγικό κόσμο, που, όμως, δεν είναι αυτός του παραμυθιού. Πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά με σοβαρότητα, και όχι να τους δίνουμε εύπεπτα θεάματα που δεν θρέφουν το μυαλό και τη φαντασία τους. Και πρώτα απ’ όλα, θέλω να είναι διασκεδαστικό, να περνά κανείς μια υπέροχη βραδιά στην παράσταση».
Ταυτότητα παράστασης
Χορογραφία – επιμέλεια φωτισμών: Ρενάτο Τζανέλλα, σκηνικά – κοστούμια: Κριστόφ Κρέμερ. Στις παραστάσεις Σαββάτου και Κυριακής, συμμετέχει η Ορχήστρα της ΕΛΣ, σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Ζιάβρα, και η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, σε μουσική διεύθυνση Κωνσταντίνας Πιτσιάκου. Ερμηνεία: Κλάρα – Μαρία και πρίγκιπας Αλεξέι: Μαρία Κουσουνή – Βαγγέλης Μπίκος (13, 21/1 και 3, 11/2), Ευρυδίκη Ισαακίδου – Ντανίλο Ζέκα (14, 27/1 και 8/2), Ελεάνα Ανδρεούδη – Αντώνης Κορούτης (16/1 και 2, 10/2) Ντρόσελμαγερ: Στράτος Παπανούσης (13, 21/1 και 3, 11/2), Αλεξάνταρ Νέσκοβ (14, 27/1 και 8/2), Γιώργος Βαρβαριώτης (16/1 και 2, 10/2), Νεράιδα του Βορρά: Αιμιλία Γάσπαρη (13, 21/1 & 3/2), Αλίνα Στεργιανού (14, 27/1 & 8/2), Βανέσα Κούρκουλου (16/1 & 10/2), Πόπη Σακελλαροπούλου (2, 11/2). Με τους Α΄ χορευτές, τους σολίστ, τους κορυφαίους και το Corps de ballet της ΕΛΣ.
Πληροφορίες
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: λεωφ. Συγγρού 364 – Καλλιθέα, τηλ.: 213 0885700. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 13, 14, 16, 21 και 27 Ιανουαρίου και 2, 3, 8, 10 και 11 Φεβρουαρίου: καθημερινές: 11.00, Σάββατα: 18.30, Κυριακές: 12.00. Τιμές εισιτηρίων: καθημερινές (για σχολεία): γενική είσοδος: 10 ευρώ, Σαββατοκύριακα: 10, 12, 15, 20, 30 ευρώ, φοιτητικό – παιδικό: 10 ευρώ, περιορισμένης ορατότητας: 5 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (καθημερινά: 09.00 – 21.00), καταστήματα Public, ηλεκτρονικά: tickets.public.gr, ticketservices.gr και nationalopera.gr.
