Υποδυόμενη την αλεπού – σε ένα έργο που απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους, και με όχημα τη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, καταφέρνει να αγγίξει με απλό τρόπο πανανθρώπινες αξίες και διαχρονικά ιδεώδη -, η υψίφωνος Mίνα Πολυχρόνου μάς μιλά για την όπερα «H πονηρή αλεπουδίτσα».
Ένας ύμνος στον κύκλο της ζωής, δοσμένος με τρυφερότητα, χιούμορ και πραγματισμό, ένα αλληγορικό έργο με ονειρική μουσική, η αριστουργηματική όπερα του Λέος Γιάνατσεκ, παρουσιάζεται – στα τσέχικα με ελληνικούς υπέρτιτλους – από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), στη θρυλική παραγωγή του Ντέιβιντ Πάουντνυ, σε αναβίωση της σκηνοθεσίας – χορογραφίας από την Ελέιν Τάιερ Χολ, στο θέατρο Ολύμπια, στις 28 και 29 Μαρτίου και στις 1, 3, 4 και 5 Απριλίου, στις 8 το βράδυ.
Η Mίνα Πολυχρόνου ξετυλίγει την τρυφερή ιστορία μιας άτακτης αλεπούς, σε μια από τις πιο απολαυστικές όπερες του παγκόσμιου ρεπερτορίου, και μιλά για την παράσταση, τη φύση και τον δύσκολο επαγγελματικό δρόμο των λυρικών τραγουδιστών.
Ποια θέματα πραγματεύεται η «Πονηρή αλεπουδίτσα»;
Η όπερα του Γιάνατσεκ, που γράφτηκε το 1924, πραγματεύεται τον κύκλο της ζωής, την ανθρώπινη συμπεριφορά και κοινωνικά θέματα μέσα από το πρίσμα του ζωικού βασιλείου. Και όλα αυτά, βέβαια, ο συνθέτης τα αναλύει και τα φωτίζει με πολύ χιούμορ, μέσα από μια ποιητική αλληγορία.
Πού εκτυλίσσεται η ιστορία και ποιοι είναι οι ήρωες της;
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα δάσος. Το δάσος, εκτός από το φυσικό περιβάλλον του ζωικού βασιλείου, συμβολίζει – ψυχολογικά και φιλοσοφικά – έναν χώρο, που βρίσκεται έξω από την καθημερινότητα και, επομένως, υπό αυτήν την έννοια, μπορεί να λειτουργήσει ως σύμβολο του άχρονου και του ιδανικού. Μέσα σε αυτό, λοιπόν, το πεδίο, φωτίζονται οι ήρωες της ιστορίας και οι εσωτερικές τους αναζητήσεις. Οι βασικοί ήρωες είναι η αλεπουδίτσα, μια φύση ελεύθερη και διεκδικητική, ο δασοφύλακας που τη φυλακίζει, ο αλεπούδος, τον οποίο ερωτεύεται, ο παπάς και ο δάσκαλος του χωριού, ο πραματευτής Χάραστα που, τελικά, τη σκοτώνει και πολλά ζωάκια του δάσους.
Σε ποιες περιπέτειες μπαίνει η αλεπού και πώς μπλέκεται η ζωή της με τους ανθρώπους;
Η αλεπού χάνει την ελευθερία της και ζει στο καταπιεστικό περιβάλλον τού δασοφύλακα, όταν αυτός τη βρίσκει μικρό αλεπουδάκι, στο δάσος, και την παίρνει μαζί του να την «εξημερώσει».
Τι γαληνεύει, τελικά, την ψυχή του δασοφύλακα;
Ο δασοφύλακας, μέσα στο έργο, είναι θύτης και θύμα. Οδηγούμενος προς τον θάνατο, βρίσκει και ο ίδιος την προσωπική του γαλήνη και λύτρωση, αφού, μέσα από αυτήν τη διαδικασία, συνειδητοποιεί ότι απελευθερώνεται από την καταπίεση, που ασκούσε τόσο στους άλλους, όσο και στον ίδιο του τον εαυτό.
Στον προηγμένο πολιτισμό μας, τι στερεί από τον σύγχρονο άνθρωπο η έλλειψη επαφής με τη φύση;
Η καθημερινότητα, το άγχος και ο “πολιτισμός”, απομακρύνουν τον άνθρωπο από την επικοινωνία με τη φύση, άρα και από τη δυνατότητα επικοινωνίας με τον ίδιο του τον εαυτό. Ο Γιάνατσεκ χρησιμοποιεί τη φύση κατά το “αρκαδικό πρότυπο”, ως μια πρωταρχική πηγή γνώσης και ισορροπίας – ηθικής και πνευματικής – για τη ζωή μας.
Στην Ελλάδα, σε ποιο επίπεδο θεωρείτε ότι βρίσκεται η μουσική παιδεία;
Το μείζον πρόβλημα στην Ελλάδα, αυτήν τη στιγμή, είναι ότι δεν υπάρχουν μουσικές ακαδημίες, άρα και συντεταγμένος τρόπος εκπαίδευσης με σαφή προσανατολισμό. Αν κάποιος είναι τυχερός, μπορεί να πέσει στα χέρια κάποιου καλού δασκάλου. Αλλά, αυτό είναι τελείως τυχαίο.
Πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος για τους λυρικούς τραγουδιστές;
Για τους λυρικούς τραγουδιστές στην Ελλάδα, δεδομένου ότι υπάρχει μια μόνο όπερα, η ΕΛΣ, ο δρόμος είναι πολύ δύσκολος. Οι καλλιτέχνες δεν μπορούν ούτε να εξελιχθούν, αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να εξασκούν συχνά το επάγγελμά τους, αλλά ούτε και να βιοποριστούν. Στο εξωτερικό, παρόλο που περνάμε παγκοσμίως οικονομική κρίση, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Ως θεατρικό είδος, η όπερα απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό;
Όχι βέβαια. Η όπερα απευθύνεται σε όλους. Ας μην ξεχνάμε πως, τον 17ο και 18ο αιώνα, η όπερα ήταν ό,τι είναι για μας σήμερα η τηλεόραση. Μόνο αργότερα, απέκτησε μια “ελιτίστικη” απόχρωση, η οποία, όμως, στις μέρες μας, τείνει να εξαλειφθεί.
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Γιάροσλαφ Κύσλινγκ (28, 29/3 – 4, 5/4) – Οντρέι Όλος (1, 3/4), σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Πάουντνυ, σκηνικά – κοστούμια: Μαρία Μπγαίρνσον, φωτισμοί: Νικ Τσέλτον, χορογραφία: Στιούαρτ Χοπς, αναβίωση σκηνοθεσίας – χορογραφίας: Ελέιν Τάιερ Χολ, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος, διεύθυνση παιδικής χορωδίας: Μάτα Κατσούλη. Διανομή: δασοφύλακας: Ράνταλ Τζέικομπς (28/3 – 3, 5/4) – Πέτρος Σαλάτας (29/3 – 1, 4/4), σύζυγος δασοφύλακα: Ινές Ζήκου (28/3 – 3, 5/4) – Ελένη Δάβου (29/3 – 1, 4/4), δάσκαλος: Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος (29/3 – 1, 4/4), εφημέριος: Δημήτρης Κασιούμης (28/3 – 3, 5/4) – Πέτρος Μαγουλάς (29/3 – 1, 4/4), Χαράστα, πραματευτής: Χάρης Ανδριανός (28/3 – 3, 5/4) – Άκης Λαλούσης (29/3 – 1, 4/4), Πάσεκ, ταβερνιάρης: Γιάννης Φίλιας (28/3 – 3, 5/4) – Φίλιππος Δελατόλας (29/3 – 1, 4/4), σύζυγος ταβερνιάρη, κουκουβάγια: Βούλα Αμιραδάκη (28/3 – 3, 5/4) – Μπαρούνκα Πράισινγκερ (29/3 – 1, 4/4), αλεπού: Mίνα Πολυχρόνου (28/3 – 3, 5/4) – Τζίνα Φωτεινοπούλου (29/3 – 1, 4/4), αρσενική αλεπού: Έλενα Κελεσίδη (28/3 – 3, 5/4) – Τζίνα Πούλου (29/3 – 1, 4/4), μικρή αλεπού: Νίκη Χαζιράκη, Φράντικ: Mιράντα Μακρυνιώτη, Πέπικ: Φύλλη Γεωργιάδου (28/3 – 4, 5/4) – Ζωή Κάππου (29/3 – 1, 3/4), Λάπακ, σκύλος: Aρκάδιος Ρακόπουλος, κόκορας: Σταμάτης Μπερής (28/3 – 3, 5/4) – Μανώλης Λορέντζος (29/3 – 1, 4/4), Χόχολχα, κότα: Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη (28/3 – 3, 5/4) – Λυδία Αγγελοπούλου (29/3 – 1, 4/4), Τρυποκάρυδος: Λητώ Μεσσήνη, κουνούπι: Θανάσης Ευαγγέλου (28/3 – 3, 5/4) – Άρης Προσπαθόπουλος (29/3 – 1, 4/4), ασβός: Ζαφείρης Κουτελιέρης (28/3 – 3, 5/4) – Χρήστος Λάζος (29/3 – 1, 4/4), κίσσα: Bάσια Ζαχαροπούλου. Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία και η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής, καθώς και σπουδαστές της Σχολής Χορού της ΕΛΣ.
Πληροφορίες
Θέατρο Ολύμπια: Ακαδημίας 59 – 61, Αθήνα (στάση Μετρό: Πανεπιστήμιο), τηλ.: 210 3643725. Τιμές εισιτηρίων: 65, 60, 50, 40, 30, 20 ευρώ, παιδικό – φοιτητικό: 15 ευρώ, θέσεις περιορισμένης ορατότητας: 30, 20, 15, 10 ευρώ, ειδικές προσφορές: την Παρασκευή 3 Απριλίου, όλες οι κατηγορίες των εισιτήριων διατίθενται με έκπτωση 15%, την Κυριακή 29 Μαρτίου, θα διατεθούν 150 θέσεις για ανέργους στην τιμή των 5 ευρώ. Προπώληση: ταμεία θεάτρου (Τρίτη – Κυριακή: 9.00 – 21.00, Δευτέρα: 9.00 – 16.00), τηλεφωνικά: 210 3662100, ομαδικά εισιτήρια: 210 3711342, ηλεκτρονικά: nationalopera.gr.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
