Με το animation να συνομιλεί με το ζωντανό θέαμα, ο πιο επιτυχημένος και πολυσυζητημένος «Μαγικός αυλός» της εποχής μας, η πολυταξιδεμένη παραγωγή της Κωμικής Όπερας του Βερολίνου, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ).
Σε σκηνοθεσία της Σουζάν Αντράντε και του καλλιτεχνικού διευθυντή της Κωμικής Όπερας του Βερολίνου, Μπάρι Κόσκι, και μουσική διεύθυνση Ζωής Τσόκανου και Γιώργου Μπαλατσινού, ο «Μαγικός αυλός» του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ παρουσιάζεται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), στις 31 Μαρτίου και στις 1, 11, 13, 14, 15, 18, 20, 22, 25, 27 και 29 Απριλίου.
Η παράσταση έχει μαγέψει εκατοντάδες χιλιάδες θεατές σε όλον τον κόσμο, αφενός με τη φαντασία της παραγωγής, αφετέρου με την ακρίβεια με την οποία εκτελείται από τους καλλιτέχνες η «χορευτική» σκηνοθεσία, στην οποία η αισθητική του καμπαρέ, του μιούζικ χολ και των θεαμάτων της εποχής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης συναντά το βρετανικό χιούμορ και την όπερα.
Το καλό θριαμβεύει και το κακό κατακρημνίζεται
Ο «Μαγικός αυλός» είναι η πρώτη όπερα του Μότσαρτ για ευρύ κοινό. Με το έργο αυτό, ο κορυφαίος συνθέτης επιθυμούσε να γοητεύσει τους πολλούς, αλλά και να προσφέρει βαθύτερο επίπεδο ανάγνωσης στους πιο καλλιεργημένους. Η υπόθεσή του αφορά στην προσπάθεια του Ταμίνο να ελευθερώσει την όμορφη Παμίνα από τον Ζαράστρο.
Η μητέρα της, η Βασίλισσα της Νύχτας, παρέχει, γι’ αυτόν το σκοπό, στον Ταμίνο έναν μαγικό αυλό και στον ακόλουθό του, Παπαγκένο, ασημένια καμπανάκια, των οποίων ο ήχος βοηθά να ξεπεραστούν κάθε είδους δοκιμασίες. Σταδιακά, οι στερεότυπες απόψεις για το καλό και το κακό ανατρέπονται. Αυτό που αποδεικνύεται καλό θριαμβεύει και το κακό κατακρημνίζεται.
Μια νέα διάσταση στην τέχνη της όπερας
Ο Κόσκι προτείνει τη δική του ανάγνωση για το βαθύτερο νόημα του «Μαγικού αυλού», καθώς θεωρεί ότι το έργο μιλάει για την αναζήτηση της αγάπης στον κόσμο των ονείρων, με μεγάλες δόσεις μοναχικότητας. Με τη συνδρομή του animation, ο Κόσκι, με τη βρετανική θεατρική ομάδα «1927» (Σούζαν Αντράντε – Πολ Μπάριτ), δημιούργησαν ένα απρόσμενο παραμύθι, γεμάτο χρώμα, χαρά και εφευρετικότητα και έφεραν στην τέχνη της όπερας μια νέα διάσταση, με μια πρωτόγνωρη και εντυπωσιακή χρήση live video, προτείνοντας μια εκδοχή, όπου οι τραγουδιστές της όπερας αλληλεπιδρούν με καρτούν επί σκηνής.
Το δημιουργικό σύμπαν του «Μαγικού αυλού» έχει ιδιότυπες αναφορές από τον Μπάστερ Κίτον έως τον Τέρι Γκίλιαμ. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κόσκι: «Η Σουζάν Αντράντε και ο Πολ Μπάριτ (Ομάδα 1927), όπως κι εγώ βέβαια, μοιραζόμαστε μια ιδιαίτερη αγάπη για την επιθεώρηση, το βοντβίλ, το μιούζικ χολ και συγγενείς θεατρικές μορφές. Εννοείται ότι, ανάμεσα σε αυτές, είναι και ο βωβός κινηματογράφος.
Γι’ αυτό και ο δικός μας Παπαγκένο έχει στοιχεία του Μπάστερ Κίτον, ο Μονόστατος είναι και λίγο Νοσφεράτου, ενώ η Παμίνα μπορεί να θυμίζει λιγάκι τη Λουίζ Μπρουκς. Ας μη θεωρηθεί, όμως, ότι όλα αυτά αποτελούν κάποιο ιδιότυπο αφιέρωμα στον βωβό κινηματογράφο, γιατί ενυπάρχουν πάρα πολλές επιρροές από άλλους χώρους. Ο κόσμος του βωβού μάς χάρισε ένα λεξιλόγιο, στο οποίο μπορούμε να δώσουμε πολύ ευρύτερες διαστάσεις.
Η επικέντρωση στις εικόνες επιτρέπει σε κάθε θεατή να βιώσει την παράσταση με τον δικό του τρόπο: σαν μαγικό ζωντανό βιβλίο μύθων, σαν έναν περίεργο σημερινό προβληματισμό σχετικά με τον βωβό κινηματογράφο και, μάλιστα, έναν βωβό κινηματογράφο με τραγούδια ή σαν έναν πίνακα ζωγραφικής που, ξαφνικά, ζωντάνεψε. Στην πράξη, έχουμε επεξεργαστεί γύρω στα εκατό σκηνικά, στα οποία συμβαίνουν πράγματα που είναι αδύνατον να συμβούν σε μια κανονική σκηνή θεάτρου: ιπτάμενοι ελέφαντες, αυλοί που περιφέρονται με ουρές από νότες, αρτίστες φανταχτερά ντυμένες και μαγικές καμπάνες. Πετάμε μέχρι τα αστέρια και παίρνουμε το ασανσέρ για την κόλαση και όλα αυτά μέσα σε ελάχιστα λεπτά.
Εκτός από όλα τα καρτούν, υπάρχουν στιγμές στην παράστασή μας, όπου οι τραγουδιστές στέκονται όλοι μαζί σε ένα γυμνό λευκό σημείο. Και ξαφνικά, υπάρχει μόνο η μουσική, το κείμενο και η εικόνα. Το στοιχείο της απλότητας είναι, ίσως, αυτό που κάνει τις συγκεκριμένες στιγμές τις πιο συγκινητικές της βραδιάς. Για ολόκληρη την παράσταση ισχύει η αρχή: η τεχνολογία δεν βρίσκεται ποτέ σε πρώτο πλάνο. Αν και ο Πολ Μπάριτ (σ.σ. animation) κάθεται μπροστά στον υπολογιστή του για ώρες κάθε φορά, τα καρτούν του ποτέ δεν χάνουν τα βαθιά ανθρώπινα χαρακτηριστικά τους, γιατί κάθε φορά μπορεί να δει κανείς το χέρι που τα σχεδίασε όλα αυτά.
Οι προβολές βίντεο κατά τη διάρκεια θεατρικών παραστάσεων δεν είναι κάτι καινούριο. Συχνά, όμως, μετά από μερικά λεπτά, γίνονται βαρετές. Γιατί δεν υπάρχει καμιά αλληλεπίδραση ανάμεσα στον επίπεδο χώρο της οθόνης και τον τρισδιάστατο χώρο των ηθοποιών. Η Σουζάν Αντράντε και ο Πολ Μπάριτ έλυσαν αυτό το πρόβλημα, ενώνοντας όλες τις διαστάσεις σε μια κοινή θεατρική γλώσσα».
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Ζωή Τσόκανου, σκηνοθεσία: Σουζάν Αντράντε – Μπάρι Κόσκι, αναβίωση σκηνοθεσίας: Τομπίας Ριμπίτσκι, animation: Πολ Μπάριτ, σύλληψη: «Ομάδα 1927» (Σουζάν Αντράντε – Πολ Μπάριτ) – Μπάρι Κόσκι, σκηνικά – κοστούμια: Έστερ Μπιαλάς, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.
Ερμηνεία: Ζαράστρο: Πέτρος Μαγουλάς, Ταμίνο: Σάσα Εμάνουελ Κράμερ – Βασίλης Καβάγιας, ομιλητής: Γιώργος Ρούπας, Βασίλισσα της νύχτας: Χριστίνα Πουλίτση – Βασιλική Καραγιάννη – Δήμητρα Κωτίδου, Παμίνα: Μαρία Παλάσκα – Χρύσα Μαλιαμάνη, πρώτη κυρία: Μίνα Πολυχρόνου – Μαρία Κωστράκη, δεύτερη κυρία: Αντωνία Καλογήρου – Άρτεμις Μπόγρη, τρίτη κυρία: Μαργαρίτα Συγγενιώτου – Έλενα Μαραγκού, Παπαγκένα: Δήμητρα Κωτίδου – Μαριλένα Στριφτόμπολα, Παπαγκένο: Τίμος Σιρλαντζής – Μάριος Σαραντίδης, Μονόστατος: Χρήστος Κεχρής – Γιάννης Φίλιας, πρώτος αρματωμένος: Γιάννης Κάβουρας – Φίλιππος Δελλατόλας, δεύτερος αρματωμένος: Διονύσης Τσαντίνης – Θεόδωρος Μωραΐτης. Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ.
Πληροφορίες
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: λεωφ. Συγγρού 364 – Καλλιθέα, τηλ.: 213 0885700. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 31 Μαρτίου 1, 11, 13, 14, 15, 18, 20, 22, 25, 27, 29 Απριλίου: 19.30, Κυριακές: 18.30. Τιμές εισιτηρίων: 80, 55, 50, 35, 20, 15, 12 (φοιτητικό – παιδικό), 10 (περιορισμένης ορατότητας) ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (καθημερινά: 09.00 – 21.00), καταστήματα Public, τηλεφωνικά: 213 0885700, ηλεκτρονικά: tickets.public.gr, ticketservices.gr και nationalopera.gr.
