Με σκοπό να φιλοξενεί εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, αλλά και με υλικό από το πλούσιο περιεχόμενό της, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη (Σουηδίας 61), η 92χρονη αυτή κιβωτός γνώσης, εγκαινιάζει την καινούρια της πτέρυγα «Ιωάννης Μακρυγιάννης», παρουσιάζοντας το νέο εικαστικό πείραμα της γλύπτριας Αλεξάνδρας Αθανασιάδη, με τίτλο «Έργα πέρα από τις γραφές του Καβάφη».
Σε αυτή την έκθεση -που θα διαρκέσει έως τις 12 Μαΐου, με ελεύθερη είσοδο, σε επιμέλεια Ιωσήφ Τουπάι-, η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη, εκτός από τα αγαπημένα της σκουριασμένα μέταλλα και τα σμιλεμένα από τη φύση ξύλα, χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη της τους εγκλωβισμένους σε πολυκαιρισμένες χειρόγραφες σελίδες στίχους του Κ. Π. Καβάφη. Και με αυτές συνθέτει τη δουλειά της, καρπό προσπάθειας των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Βιβλία απλωμένα σε ένα μεγάλο τραπέζι και άλλα κρεμασμένα στον τοίχο, πλάι σε μεγάλα μεταλλικά κηροπήγια, με τη φλόγα των κεριών τους άλλοτε να τρεμοπαίζει κι άλλοτε να είναι σβηστή. Τρία καράβια από κυματοδαρμένα ξύλα και φαγωμένα από τον άνεμο μέταλλα «πλέουν» σε μια θάλασσα από πήλινα βήματα. Και πλάι τους, ένας σιωπηλός καταρράκτης πηγάζει από τον τοίχο, αφήνοντας να πέσουν στο δάπεδο δεκάδες γκραφίτι.
Αφετηρία για την έκθεση, η οποία πραγματοποιείται και με αφορμή την ανακήρυξη της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου από την UNESCO, είναι η επανέκδοση του «Τετραδίου Σεγκόπουλου», ενός τετραδίου με 22 χειρόγραφα ποιήματα που ο Κ. Π. Καβάφης δώρισε στον κληρονόμο του, Αλέξανδρο Σεγκόπουλο, και το οποίο κυκλοφόρησε το 1968, χάρη στον Γ. Π. Σαββίδη, σε φωτομηχανική πανομοιότυπη έκδοση από τον «Ερμή».
«Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον εαυτό μας»
«Ο γραφικός χαρακτήρας του Καβάφη, αλλά και το ίχνος που αφήνει η γραφή στην πίσω πλευρά κάθε σελίδας με ενδιαφέρουν πολύ. Γι’ αυτό και επέλεξα 18 αντίτυπα από τη συγκεκριμένη έκδοση, παλαίωσα τις σελίδες της με τσάι και καφέ, με μολύβι ή ακόμη και σκίζοντας τις άκρες, κι άρχισα να δημιουργώ τα δικά μου βιβλία, άλλοτε πιο κλειστά, άλλοτε περισσότερο ανοιχτά, ώστε τα αποσπάσματά τους να μη διαβάζονται πάντα εύκολα, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον εαυτό μας: αποκαλύπτουμε ένα μέρος του κι ένα άλλο το κρατάμε κρυφό» εξηγεί η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη για το νέο σύνολο έργων της. Η δημιουργία αυτή ξεκίνησε από έναν ανάγλυφο κορμό χτισμένο από μεγεθυμένα και ταλαιπωρημένα θραύσματα χειρόγραφων ποιημάτων, που δημιούργησε το 2013 για μια έκθεση στους Δελφούς, με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Κ. Π. Καβάφη και τα 80 από τον θάνατό του.
Το μεταβατικό – όπως το χαρακτηρίζει η ίδια η γλύπτρια – έργο ήταν εκείνο που την οδήγησε σε μια σειρά άλλων εγκαταστάσεων, όπως στα τρία καράβια από παλαιωμένα ξύλα που παραπέμπουν στο ταξίδι του δημοφιλούς ποιήματος «Ιθάκη», εξίσου με τα πήλινα βήματα που δημιουργούν ένα μονοπάτι.
Στα παλιά παραμορφωμένα παράθυρα που παραπέμπουν στον εγκλωβισμό και την εσωστρέφεια του σύγχρονου ανθρώπου. Στα βιβλία που είτε κρέμονται από τους τοίχους, είτε είναι αραδιασμένα και μπορεί ο επισκέπτης να τα αγγίξει πάνω στο τραπέζι που δεσπόζει στην αίθουσα, ενώ η μεταλλική εκδοχή τους τον υποδέχεται στον κήπο της Γενναδείου. Και βεβαίως, στον καταρράκτη που «πηγάζει» από τον τοίχο και αφήνει να «κυλήσουν» στο δάπεδο γκραφίτι (σε συνεργασία με τον Ραφαήλ Κόκκινο), είτε με στίχους του Κ. Π. Καβάφη, είτε με φράσεις από διάφορα κείμενα που, για προσωπικούς λόγους, έχει ξεχωρίσει η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη.
Σκέψεις και συναισθήματα που αναδύονται από την ποίηση
«Στην έκθεση “Έργα πέρα από τις γραφές του Καβάφη”, το βιβλίο είναι παράλληλα ένα φυσικό αντικείμενο και μια συμβολική φόρμα, πάνω στην οποία η καλλιτέχνις επεξεργάστηκε σκέψεις και συναισθήματα που αναδύονται από την ποίηση. Τι πιο σπουδαίο για να “διαβάσεις” τον Καβάφη; Μια παρότρυνση σε όλους να αφήσουμε τη φαντασία και την προσωπική μας εμπειρία να μας οδηγήσουν στη γνώση. Καλή ανάγνωση» επισημαίνει η διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Μαρία Γεωργοπούλου.
Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος (ελληνικά – αγγλικά) εικονογραφημένος κατάλογος, υπό την επιμέλεια της ιστορικού τέχνης, Έφης Ανδρεάδη.
Πληροφορίες
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη: Σουηδίας 61 – Αθήνα, τηλ.: 210 7210536. Ημέρες και ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τρίτη, Τετάρτη και Παρασκευή: 11:00 – 17:00, Πέμπτη: 14:00 – 20:00, Σάββατο: 11:00 – 16:00.
