Χρύσα Χρονοπούλου – Πανταζή*
Η λέξη διανοούμενοι είναι σύνθετη: Το πρώτο συνθετικό της λέξης είναι Δίας που σημαίνει φως. Άλλωστε στα λατινικά η λέξη dies θα πει ημέρα και ημέρα χωρίς φως δεν νοείται. Η δεύτερη λέξη είναι η έννοια νους, ρίζα νο-, δύο γράμματα με πλούσια σημασία. Διανοούμενος λοιπόν είναι ο προικισμένος με φωτισμένο νου. Κατά συνέπεια έχει όλες τις ιδιότητες του ευφυούς ανθρώπου, γιατί συγκεντρώνει στην ψυχή του τους χυμούς και τι δονήσεις της ορατής φύσης. Με την βοήθεια άπλετου φωτός από τον ήλιο, συσσωρεύει μεγάλη πνευματική δύναμη, ικανή να τον οδηγήσει πέρα από όσα οι πέντε αισθήσεις του αποκαλύπτουν. Εφοδιασμένος με αυτήν την θεία χάρη, έχει την ικανότητα να βλέπει τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα σε βάθος. Επανεξετάζει τα γεγονότα, τις πληροφορίες και με την δύναμη του νου ανακαλύπτει αυτό που κρύβεται κάτω από τις λέξεις και το φανερώνει.
Με δώρο το νοητικό αυτό χάρισμα οι άνθρωποι του πνεύματος έχουν μια ξεχωριστή αποστολή σ’ αυτό τον κόσμο. Είναι ταγοί, συνεπώς ταγμένοι να διαφωτίζουν και να καθοδηγούν τους ανθρώπους να βαδίζουν σταθερά ανάμεσα στο πλήθος των πληροφοριών, με τις οποίες βομβαρδίζονται καθημερινά, γεγονός που στις ημέρες μας έχει εξελιχθεί σε μάστιγα. Να τους βοηθούν να διακρίνουν το ψέμα από την αλήθεια. Να ξεχωρίζουν την πληροφόρηση από τη γνώση. Να συνειδητοποιούν σε βάθος και πλάτος το καλό και το κακό, καθώς και τις συνέπειές τους. Αν πάλι αδυνατούν να κατανοήσουν την αλήθεια, να μην παρασύρονται, να αμφισβητούν και να περιμένουν την στιγμή της αποκάλυψης που πάντοτε αργά ή γρήγορα έρχεται. Να έχουν υπομονή, επιμονή και δύναμη μπροστά στις δυσκολίες. Τις οποίες επίσης πρέπει να διδαχθούν να τις παλεύουν με τον προσωπικό τους αγώνα, γιατί Μεσσίες δεν υπάρχουν ούτε ποτέ υπήρξαν. Υπήρξαν μόνον άνθρωποι φωτισμένοι, που είχαν συνείδηση του κοινωνικού τους προορισμού και τον υπηρέτησαν πιστά.
Στις μέρες της παγκοσμιοποίησης που ζούμε και συνειδητοποιούμε ότι τα πάντα καταρρέουν, καταποντίζεται η ανθρωπιά, η αξιοπρέπεια και το φιλότιμο, περισσότερο παρά ποτέ οι διανοούμενοι οφείλουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Οφείλουν να διαλέγονται με το λαό, να συστηματοποιούν τους αγώνες του και να του δείχνουν τα μέσα για την επιτυχία του. Χρέος έχουν επίσης να τον διαφωτίζουν για την διάσωση της ελληνικής γλώσσας, στοιχείο βασικό εθνικής ταυτότητας. Να γίνουν η μαρτυρία της αλήθειας και της ελευθερίας, που σημαίνει να αναλάβουν αγώνες επιστημονικούς και ερευνητικούς για την αποδέσμευση του ανθρώπου από την καταδυνάστευση των δυνάμεων της φύσης και της κοινωνίας. Οφείλουν ακόμη να διαφυλάττουν τις ηθικές και πνευματικές αξίες της πατρίδας και να μεριμνούν για την περαιτέρω εξέλιξή τους.
Ο σωστός και ώριμος διανοούμενος οφείλει να μιμείται τον Σωκράτη. Ο αρχαίος σοφός δήλωσε στους δικαστές του πως ο κοινωνικός του ρόλος ήταν του οίστρου, της αλογόμυγας. Όπως αυτή δεν αφήνει το άλογο να ησυχάσει αλλά το κρατάει σε εγρήγορση, όμοια και οι διανοούμενοι οφείλουν να αφυπνίζουν τον κόσμο, να τον οιστρηλατούν, να τον θέτουν προ των ευθυνών του και να τον δραστηριοποιούν προς την λύση των προβλημάτων του ατομικά και συλλογικά. Μα πάνω από όλα, επειδή η επιβίωση του ανθρώπου στην γη γίνεται όλο και πιο δύσκολη, οφείλουν οι διανοούμενοι να διδάξουν στους πολλούς την δύναμη που θα πάρουν αν περάσουν από το ΕΓΩ στο ΕΜΕΙΣ. Το πέρασμα στο συλλογικό ΕΓΩ θα φέρει επιτέλους την πολυπόθητη ισορροπία ανάμεσα στις ψυχοπνευματικές και σωματικές τους ανάγκες, όσο και στις μεταξύ τους σχέσεις.
*Η Χρύσα Χρονοπούλου – Πανταζή είναι Δρ Φιλοσοφίας, συγγραφέας
